Mury miejskie w Goleniowie

Mury miejskie nad Iną

Brama Wolińska

Mury miejskie w Goleniowie

Mury miejskie w Goleniowie, jeden z zabytków miasta Goleniowa, pochodzą z XIV-XV wieku, zachowały się jedynie fragmenty. Są to budowle zbudowane z kamienia i cegieł, o charakterze obronnym, obecnie stanowią atrakcję turystyczną.

Historia

Budowę fortyfikacji obronnych miasta rozpoczęto tuż po lokacji miasta (1268 r.). Do połowy XIV wieku Goleniów był otoczony murem kamiennym i kamienno ceglanym z kilkoma czatowniami i basztami (np. Baszta Prochowa), a także czterema bramami:

• Bramą Wolińską – od strony północno-wschodniej, w kierunku Wolina,
• Bramą Szczecińską – od strony zachodniej, w kierunku Szczecina,
• Bramą Stargardzką – od strony południowej, w kierunku Stargardu,
• Bramą Młyńską – od strony północnej, do portu w Inoujściu.

W 2 połowie XIV i w XV w. mury podwyższono, bramy zostały rozbudowane, w murze od strony portu umieszczono 3 furty wodne oraz wzniesiono dodatkowe baszty:

• Basztę Menniczą,
• Basztę Mnisią,
• Basztę Żeglarską.

Mury miejskie obecnie

Do czasów obecnych zachowały się następujące fragmenty murów:

• nad brzegiem Iny – z Basztą Prochową i Basztą Menniczą,
• przy Szkole podstawowej nr 1 im. Noblistów Polskich
• fragment przy ul. Grunwaldzkiej z Bramą Wolińską oraz wieżyczką z herbami miasta,
• odcinek muru przy ul. Barnima I
• odcinek muru nad Strugą Goleniowską i goleniowskim placu Planty.

Pozostałe fragmenty murów oraz budowli rozebrano w XIX wieku:

• 1761 – Brama Młyńska zostaje zniszczona podczas wojny siedmioletniej i oblężenia Goleniowa przez Rosjan,
• 1836 – rozebrana zostaje Brama Szczecińska w związku z budową drogi do Szczecina,
• 1864 – rozbiórka Bramy Stargardzkiej – rozbudowa miasta.

Decyzję o zachowaniu murów obronnych wraz z Bramą Wolińską, Basztą Więzienną i Wieżą Menniczą władze miasta podjęły w roku 1889. Decyzja ta została upamiętniona w postaci daty umieszczonej pomiędzy herbami na jednej z wieżyczek kończącej mur przy Bramie Wolińskiej. Obecny stan fortyfikacji to wynik odbudowy murów po zniszczeniach II wojny światowej.

Bibliografia

• Karty ewidencyjne zabytków architektury i budownictwa
• Lukas E., Województwo Szczecińskie, Mury obronne – dokumentacja historyczno architektoniczna, PKZ Szczecin 1967
• Lukas E., Średniowieczne mury miejskie na Pomorzu zachodnim