Museu de Arte Contemporânea da Universidade de São Paulo

Museu de Arte Contemporânea da Universidade de São Paulo
	; Fasada muzeum
Państwo	Brazylia
Miejscowość	São Paulo
Adres	MAC USP Cidade Universitária; Rua da Praça do Relógio, 160; Cidade Universitária 05508-050 - São Paulo - SP - Brasil
Data założenia	1963
Zakres zbiorów	sztuka współczesna
Wielkość zbiorów	ok. 10 000
Dyrektor	Tadeu Chiarelli
	Położenie na mapie Brazylii Museu de Arte Contemporânea da Universidade de São Paulo
	Położenie na mapie São Paulo Museu de Arte Contemporânea da Universidade de São Paulo
	22°36′19,01″S 47°52′17,04″W/-22,605280 -47,871400
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Museu de Arte Contemporânea da Universidade de São Paulo, MAC USP (pol. Muzeum Sztuki Współczesnej Uniwersytetu w São Paulo) – muzeum sztuk pięknych położone w São Paulo (Brazylia) przy Rua da Praça do Relógio 160. Założone w 1963 jest jednym z najważniejszych muzeów sztuki współczesnej na terenie Ameryki Łacińskiej. Ma w swych zbiorach ok. 10 000 dzieł sztuki reprezentujących wszystkie jej gatunki, w tym: malarstwo, rzeźbę, rysunek, grafikę, fotografię i sztukę konceptualną^[1].

Muzeum mieści się obecnie w trzech budynkach (jeden w parku Ibirapuera, a dwa pozostałe na terenie kampusu uniwersyteckiego). Oferta dla zwiedzających obejmuje wycieczki z przewodnikiem, krótkie kursy i zajęcia warsztatowe. Rocznie muzeum odwiedza około 60 000 gości, z których większość stanowią uczniowie i studenci^[2].

Historia

Historia Muzeum Sztuki Współczesnej Uniwersytetu w São Paulo sięga swymi początkami Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Museu de Arte Moderna de São Paulo). Jego utworzenie w 1949 było wyrazem dążeń wykształconych elit do awansu kulturalnego São Paulo, które wówczas przeżywało okres ożywionej industrializacji i urbanizacji. Decydującą rolę w powoływaniu do życia instytucji kulturalnych odgrywali w tamtym czasie prywatni kolekcjonerzy, przede wszystkim Ciccillo Matarazzo i Assis Chateaubriand. Powstały wówczas: Museu de Arte de São Paulo (1947), Teatro Brasileiro de Comédia (1948) i Companhia Cinematográfica Vera Cruz (1949). Ważną rolę w tym procesie odegrało też Biennale w São Paulo, zainaugurowane w 1951. Inicjatywy te miały na celu nawiązanie do tendencji artystycznych panujących w powojennej Europie i Ameryce Północnej. Jako model dla mającego powstać muzeum sztuki nowoczesnej wybrano założone w 1929 nowojorskie Museum of Modern Art, które w swojej filozofii wystawienniczej próbowało łączyć różne gatunki sztuki: kino, teatr i sztuki wizualne. Gromadzeniem zbiorów dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej zajął się Ciccillo Matarazzo, który poprzez swych przyjaciół, Carlosa Pinto Alvesa w Szwajcarii i Alberto Magnelli we Włoszech, nawiązał kontakt z dealerami w celu zakupu dzieł. Otwarciu muzeum, w którym udział wzięli m.in.: Hans Arp, Victor Vasarely i Cícero Dias, towarzyszył cykl wykładów instruktażowych i przygotowawczych dla publiczności^[3].

Utworzenie obecnego Muzeum Sztuki Współczesnej Uniwersytetu w São Paulo miało miejsce w roku 1963 i związane było z przekazaniem przez Ciccillo Matarazzo zbiorów dotychczasowego Muzeum Sztuki Współczesnej w São Paulo na rzecz Uniwersytetu. Do zbiorów tych zostały dołączone prywatne kolekcje Ciccillo Matarazzo i Yolandy Penteado. W okresie późniejszym zbiory te uzupełniło 26 obrazów Yolandy Mohalyi oraz kolekcja sztuki współczesnej Theona Spanudisa (364 dzieła). Muzeum początkowo działało na trzecim piętrze pawilonu wystawowego w parku Ibirapuera. W 1985 na terenie kampusu uniwersyteckiego rozpoczęto budowę głównej siedziby muzeum, którą otwarto w 1992^[3].

Na historię Muzeum Sztuki Współczesnej, podobnie jak w przypadku większości muzeów brazylijskich, piętno wywarł brak funduszy na rozbudowę i renowację kolekcji. Pomimo tych trudności pod koniec 1980 w kolekcji muzealnej były 4 323 prace artystów zagranicznych i brazylijskich^[3].

W 2010 Muzeum otrzymało do dyspozycji budynek w parku Ibirapuera, mający 20 000m² powierzchni wystawienniczej. Główny budynek na terenie kampusu uniwersyteckiego zostanie przeznaczony na cele edukacyjne, a znajdujące się w nim zbiory będą przeniesione do tzw. Pawilonu Rolniczego w parku Ibirapuera^[2].

Zbiory

Muzeum ma w swych zbiorach zarówno prace artystów zagranicznych (m. in: Pablo Picasso, Henri Matisse, Joan Miró, Wassily Kandinsky, Amedeo Modigliani, Georges Braque, Henry Moore jak i rodzimych (Emiliano Di Cavalcanti, Flávio de Carvalho, Julio Plaza, Regina Silveira)^[1] w tym trzy z najsłynniejszych dzieł założycielki ruchu artystycznego zwanego "antropofagismo", Tarsili do Amaral: A Negra (1923), Estrada de Ferro Central do Brasil (1924) i Floresta (1929)^[4]. Zbiory obejmują również prace nagradzane na Biennale w São Paulo. Kiedy obecne muzeum rozpoczęło swoją działalność w 1963, jego pierwszy dyrektor, prof. Walter Zanini, podjął szereg działań, które przyczyniły się do rozwoju muzealnej kolekcji; wspierał zwłaszcza takie wystawy jak tzw. Jovem Art Contemporânea (Młoda Sztuka Współczesna), zorganizował również sieć wymiany pomiędzy artystami całego świata (głównie z Ameryki Łacińskiej i Europy Wschodniej).

Działania te doprowadziły do znacznego wzrostu kolekcji sztuki konceptualnej w latach 60. i 70. Mimo surowych represji politycznych panujących w ówczesnej Brazylii, muzeum pod kierunkiem prof. Zaniniego przyjęło eksperymentalną postawę wobec sztuki współczesnej, a dzięki zebraniu prac i projektów artystów konceptualnych stało się ważnym centrum wystawowym i ośrodkiem wymiany twórczości krajowej i międzynarodowej. Okres ten był także początkiem kolekcji fotografii w muzeum. Jedną z galerii przeznaczono dla artystów eksperymentujących technikami z wideo. Sztuka konceptualna w Muzeum Sztuki Współczesnej Uniwersytetu w São Paulo i zbiór związanych z nią publikacji obejmuje blisko 2 000 pozycji. MAC USP jest jedynym muzeum w Brazylii mającym tego typu kolekcję, w skład której wchodzą prace zarówno artystów rodzimych jaki zagranicznych^[2].