Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej
Budynek muzeum | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
37-120 Markowa 1487 |
Data założenia |
17.03.2016 |
Data likwidacji |
{{{data likwidacji}}} |
Zakres zbiorów |
Upamiętnia Polaków ratujących Żydów skazanych na zagładę |
Dyrektor |
dr Anna Stróż |
Kustosz |
{{{kustosz}}} |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Strona internetowa |
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej – muzeum w Markowej budowane od roku 2013 przez Muzeum – Zamek w Łańcucie[2]. Otwarte 17 marca 2016 roku[3].
W dniu 30 czerwca 2017 r., na podstawie umowy z dnia 23 czerwca 2017 r. zawartej między Województwem Podkarpackim a Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego nastąpiło wydzielenie Muzeum jako samodzielnej jednostki, współprowadzonej przez obie strony umowy. Muzeum posiada osobowość prawną i wpisane jest do rejestru instytucji kultury (nr RIK 103/2017).
Opis
Decyzja o budowie muzeum została podjęta przez Sejmik Województwa Podkarpackiego w czerwcu 2008 roku. Na powierzchni 500 m² zaplanowano odtworzenie domu rodziny Ulmów, i stworzenie sali wystawowej, wykładowej i pracowni naukowej[4]. Szacowany koszt budowy to ok. 6,5 mln zł[5].
Muzeum upamiętnia Polaków ratujących z narażeniem życia Żydów skazanych na zagładę. Zostało nazwane imieniem rodziny Ulmów (Józef Ulma, jego żona Wiktoria i ich szóstka dzieci zostali zamordowani przez niemieckich żandarmów 24 marca 1944, wraz z ośmioma Żydami, których ukrywali)[6][4][5][7]. Innym Polakom w Markowej udało się uratować 21 Żydów[8].
Przez pierwszy rok działania placówkę odwiedziło około 50 tysięcy turystów[9].
Budynek i otoczenie
Założeniem twórców było ukrycie w pół-przeszklonej formie fasady tajemnicy, którą odbiorca odkryje dopiero podczas zwiedzania. Struktura budynku wcina się w plac. Front muzeum to uniwersalny symbol domu, przypominający zwiedzającym dzieje przedwojennej Markowej. Odnosi się zarówno do czasów Shoah jak i wskazuje na niezmienną postać i trwanie, mimo przeciwności losu i historii. Sama ekspozycja zajmuje jedynie około 120 m2[10].
Na ścianie przed muzeum umieszczone są tabliczki z nazwiskami Polaków, którzy ratowali Żydów, na placu znajdują się podświetlone tabliczki z imionami i nazwiskami tych, którzy ratując Żydów, stracili życie. Z racji szczupłości miejsca wymieniono tylko działających na terenie dzisiejszego województwa podkarpackiego[11].
Obok muzeum powstaje Sad Pamięci będący nawiązaniem do ogólnopolskiego charakteru muzeum' '- zostaną w nim umieszczone podświetlane tablice z nazwami polskich miejscowości, w których ludność żydowska była ratowana przez ok. 6 700 polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W chwili obecnej, według kompilacji sporządzonej przez Muzeum, takich miejscowości jest ok. 1 500. W Sadzie znajdzie się też lokalny akcent - w jego centrum stanie przeniesiony spod markowskiego skansenu pomnik Rodziny Ulmów z 2004 r[12].
Przypisy
- ↑ Sejm podjął uchwałę towarzyszącą otwarciu Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
- ↑ Już wkrótce ruszą prace przy budowie Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej. Muzeum – Zamek w Łańcucie, 2013. [dostęp 2014-10-07].
- ↑ Podkarpacie 2016, Inwestycje. 2016. [dostęp 2016-01-03].
- ↑ a b Warszawska firma zaprojektuje muzeum w Markowej. [w:] Gazeta.pl Rzeszów [on-line]. 2010-11-18. [dostęp 2014-10-07].
- ↑ a b Rozstrzygnięto konkurs na Muzeum Polaków Ratujących Żydów –. [w:] fakty.interia.pl [on-line]. PAP, 2010-11-18. [dostęp 2014-10-07].
- ↑ Trwa budowa Muzeum im Rodziny Ulmów w Markowej. Polskie Radio Rzeszów, 2014-05-05. [dostęp 2014-10-07].
- ↑ Muzeum Sprawiedliwych – projekt wybrany. Telewizja Polska SA, 2010-11-17. [dostęp 2014-10-07].
- ↑ Czyje te bezdroża? Polemika z tekstem 'Markowa. Żydowska śmierć, polska wina, wspólny strach', „wyborcza.pl” [dostęp 2017-10-05] (pol.).
- ↑ Markowa: Około 50 tys. turystów odwiedziło Muzeum Polaków Ratujących Żydów - Wydarzenia lokalne [online], www.portalsamorzadowy.pl [dostęp 2017-10-05] (pol.).
- ↑ Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej | Nizio Design International [online], nizio.com.pl [dostęp 2017-10-09] .
- ↑ Muzeum Rodziny Ulmów w Markowej, „Onet Podróże”, 13 maja 2016 [dostęp 2017-10-09] (pol.).
- ↑ TiO, Przy Muzeum Ulmów w Markowej powstaje Sad Pamięci [online], Biznes i Styl - Podkarpacki portal opinii [dostęp 2017-10-09] (pol.).