Nawałnik galapagoski
| Hydrobates tethys | |||
| (Bonaparte, 1852) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
nawałnik galapagoski | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Nawałnik galapagoski[4] (Hydrobates tethys) – gatunek małego ptaka oceanicznego z rodziny nawałników (Hydrobatidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.
Występowanie i biotop[edytuj | edytuj kod]
Występuje na rozległym obszarze Pacyfiku, od zachodniego wybrzeża Kalifornii (Stany Zjednoczone) do środkowo-zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej[5]. Na wyspach Galapagos utrzymuje się osiadła populacja, ptaki są tam jednak zagrożone atakami ze strony polujących na nie uszatek błotnych[5]. Gniazduje także na wyspie San Gallán u wybrzeży Peru[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Często umieszczany w rodzaju Oceanodroma[2][3][6]. Wyróżnia się dwa podgatunki[2][6]:
- O. t. tethys (Bonaparte, 1852) – gniazduje na Galapagos
- O. t. kelsalli (Lowe, 1925) – gniazduje na wyspach u wybrzeży Peru
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 18–20 cm, rozpiętość skrzydeł 34–38 cm, masa ciała około 23 g[7].
Upierzenie skrzydeł ciemne z jasną plamą na pokrywach[5]. Biały kuper i pokrywy nadogonowe[5]. Brak dymorfizmu płciowego[5].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Ptak przystosowany do życia na otwartym oceanie[5]. Zbiera pokarm z powierzchni wody, ale potrafi także nurkować w falach[5]. Powodem wędrówek nawałników galapagoskich jest m.in. Prąd Humboldta, którego otoczenie stanowi bogate źródło dostępnego pożywienia[5].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Pokarm stanowią ryby, kałamarnice oraz kryl[5].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Gniazduje w koloniach. Szczyt sezonu lęgowego przypada na maj i czerwiec[7]. Gniazdo zakłada w szczelinach skalnych lub pod roślinnością[5]. Samica składa 1 białe jajo[5]. Inkubacja trwa 40–42 dni, a zajmują się nią oboje rodzice, zmieniając się co około 5 dni. Również karmieniem pisklęcia zajmują się oboje rodzice. Młode jest w pełni opierzone po około 75 dniach od wyklucia[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje nawałnika galapagoskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 2000 roku. W 2004 roku szacowano, że światowa populacja liczy co najmniej 500 tysięcy osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na drapieżnictwo[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oceanodroma tethys, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-07-24] (ang.).
- ↑ a b c Wedge-rumped Storm-petrel (Oceanodroma tethys). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)]. (ang.).
- ↑ a b c Hydrobates tethys, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Hydrobatidae Mathews, 1912-13 (1865) - nawałniki - Northern Storm-petrels (wersja: 2021-07-07). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-24].
- ↑ a b c d e f g h i j k l David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 31, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-24]. (ang.).
- ↑ a b c N. Bouglouan: Wedge-rumped Storm Petrel. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-07-24]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).