Pelecanoides
Pelecanoides[1] | |
Lacépède, 1799[2] | |
![]() Przedstawiciel rodzaju – nurzec peruwiański (P. garnotii) |
|
Systematyka | |
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ptaki |
Podgromada | Neornithes |
Infragromada | ptaki neognatyczne |
Rząd | rurkonose |
Rodzina | burzykowate |
Rodzaj | Pelecanoides |
Typ nomenklatoryczny | |
Procellaria urinatrix J.F. Gmelin |
|
Synonimy | |
Gatunki | |
zobacz opis w tekście |
Pelecanoides – rodzaj ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wodach morskich półkuli południowej[8].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 18–25 cm; masa ciała 86–213 g; rozpiętość skrzydeł 30–38 cm[9].
Odżywiają się przede wszystkim planktonem, głównie drobnymi skorupiakami, takimi jak kryl, widłonogi i obunogi.
Gniazdują kolonijnie na wyspach. W koloniach lęgowych prowadzą nocny tryb życia. Składają jedno jajo do nory wykopanej w ziemi. Pisklę przez długi czas pozostaje w norze pod opieką dorosłych (45-60 dni).
Nurzec mały i nurzec czarnoskrzydły są jednymi z najliczniejszych gatunków ptaków. Ich populacje ocenia się na kilka milionów par.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Pelecanoides: gr. πελεκαν pelekan, πελεκανος pelekanos – pelikan; -οιδης -oidēs – przypominający[10].
- Haladroma: gr. ἁλαδρομος haladromos – wyścig nad morzem, od ἁλς hals, ἁλος halos – morze; -δρομος -dromos – biegający, τρεχω trekhō – biegać[11]. Gatunek typowy: Procellaria urinatrix J.F. Gmelin.
- Onocralus: autor nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej; łac. onocrotalus – pelikan, od gr. ονοκροταλος onokrotalos – pelikan[12]. Gatunek typowy: Procellaria urinatrix J.F. Gmelin.
- Puffinuria: rodzaj Puffinus Brisson 1760, burzyk; rodzaj Uria Brisson, 1760, nurzyk[13]. Gatunek typowy: Puffinuria garnotii Lesson & Garnot.
- Porthmornis: gr. πορθμος porthmos – ciasny, wąskie morze (tj. Cieśnina Magellana), od πορος poros – ciasny; ορνις ornis, ορνιθος ornithos – ptak[14]. Gatunek typowy: Puffinuria garnotii magellani Mathews.
- Pelagodyptes: gr. πελαγος pelagos – morze; δυπτης duptēs – nurek, od δυπτω duptō – nurkować[15]. Gatunek typowy: Pelecanoides georgicus Murphy & Harper.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[16]:
- Pelecanoides garnotii – nurzec peruwiański
- Pelacanoides magellani – nurzec magellański
- Pelecanoides georgicus – nurzec mały
- Pelecanoides urinatrix – nurzec czarnoskrzydły
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pelecanoides, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ B.G. de Lacépède: Discours d'ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 13. (fr.)
- ↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 274. (łac.)
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l'univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l'auteur, 1815, s. 72. (fr.)
- ↑ R.-P. Lesson: Manuel d'ornithologie, ou description des genres et des principales espèces d'orseaux. Cz. 2. Paris: Roret, 1828, s. 392. (fr.)
- ↑ Murphy i Harper 1921 ↓, s. 503, 513.
- ↑ Murphy i Harper 1921 ↓, s. 503, 519.
- ↑ F. Gill, D. Donsker (red.): Loons, penguins, petrels (ang.). IOC World Bird List: Version 6.3. [dostęp 2016-10-24].
- ↑ C. Carboneras: Family Pelecanoididae (Diving-petrels). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 278. ISBN 84-87334-10-5. (ang.)
- ↑ Jobling 2016 ↓, s. Pelecanoides.
- ↑ Jobling 2016 ↓, s. Halodroma.
- ↑ Jobling 2016 ↓, s. Onocralus.
- ↑ Jobling 2016 ↓, s. Puffinuria.
- ↑ Jobling 2016 ↓, s. Porthmornis.
- ↑ Jobling 2016 ↓, s. Pelagodyptes.
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2016-05-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-10-24].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-10-24]. (ang.)
- R.C. Murphy, F. Harper. A review of the diving petrels. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 44, s. 495–554, 1921 (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Diving-petrels (Pelecanoididae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-02-10].