Objaśnienia żądane
 Gedeon wybiera 300 wojowników. Gustave Doré. 1866 | |
| Autor |
Cyprian Kamil Norwid |
|---|---|
| Typ utworu |
komentarz |
| Data powstania |
1861 |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język |
polski |
| Data wydania |
1916 |
| Wydawca | |
Objaśnienia żądane – autorski komentarz Cypriana Kamila Norwida do własnego wiersza Do L. K. z 1861.
O Objaśnieniach[edytuj | edytuj kod]
Objaśnienia żądane stanowi autorski komentarz do, jak go sam Norwid nazwał, ciemnego madrygału, wiersza Do L.K., adresowanego do Ludwiki Kuczyńskiej (później Ostrowskiej), której wiersz i komentarz ofiarował w listopadzie 1861. Tekst stanowi ważny komentarz do całej dojrzałej poezji Norwida i jedną z kluczowych wypowiedzi dotyczących jego poetyki. Autograf został odnaleziony w 1916 w Korczewie w archiwum Kuczyńskich-Ostrowskich przez Zygmunta Mysłakowskiego i Krystyna Ostrowskiego i opublikowany w numerze 6 Sfinksa z 1916 pod tytułem Nieznane utwory[1].
Treść[edytuj | edytuj kod]
Są dwa rodzaje pieśni. Pierwsza – to pieśń Natury. Jej rytmem jest wiosna. Zawsze będzie istnieć, bo jest natchniona porządkiem przyrodzenia. Od słowika poczynając wszystkie stworzenia muszą w niej uczestniczyć. Nie rozwija się w niej pojedynczy głos i świadomość pieśni – dlatego jest pełnią. Jej ułomnością jest konieczność śpiewu[2].
Druga pieśń jest pieśnią Historii. Jej zaletą nie jest pełnia, lecz świadomość pojedynczego głosu[2]. Gedeon zwołuje trzydzieści dwa tysiące uzbrojonych mężów. Wydaje mu się to zanadto, pozostawia dziesięć tysięcy, wreszcie tylko trzystu wojowników. Nie walczy bowiem naturalną siłą przyrodzenia, ale ponadnaturalnym pojęciem obowiązku. I zwycięża[3].
Jak więc pieśń Natury jest piękna przez to, że bezwiedna, tak pieśń Historii przeciwnie dąży do najtrzeźwiejszego przeświadczenia. Człowieczeństwo nie jest jeszcze dość silne i raczej się dozbraja niż rozbraja. Nie szuka jeszcze nadnaturalnej energii sumień. Każdego kto by na tej drodze stanął przywitałyby kamienie, jak niegdyś proroków. Fryderyk Wielki i inni wielcy wojownicy nie stanęliby po stronie postępu pieśni. Ale ona zwycięży[3].
Każdy śpiewak dzisiaj staje po jednej lub po drugiej stronie. Najlepiej jednak robi, kto ani bezwłasnowolnością Natury zanadto się nie upaja, ani nie traci z oczu historycznej rewolucji przyrodzenia[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Norwid 1971 ↓, s. 591-592.
- ↑ a b Norwid 1968 ↓, s. 264.
- ↑ a b c Norwid 1968 ↓, s. 265.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Cyprian Kamil Norwid: Pisma wybrane. T. 4. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.
- Cyprian Kamil Norwid: Pisma wszystkie. T. 7. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.