Olbrycht Strumieński
Olbrycht Strumieński (ur. w 1. poł. XVI w., Mysłowice na Śląsku, zm. przed 1609) – polski pisarz, autor pierwszego dzieła w języku polskim o hodowli ryb oraz inżynierii lądowej[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Strumieński urodził się w Mysłowicach na Śląsku, jednak data jego urodzin nie jest dokładnie znana. Początkowo uczył się w Mysłowicach w szkole parafialnej, która istniała od XV wieku i stała na bardzo wysokim poziomie. Jej uczniem był również inny śląski pisarz oraz hutnik Walenty Roździeński, autor jednego z pierwszych dzieł o hutnictwie Officina ferraria. Olbrycht Strumieński był urzędnikiem, zarządcą dóbr w Balicach koło Krakowa należących do wojewody krakowskiego oraz marszałka koronnego Jana Firleja, o czym sam napisał w przedmowie do swojego dzieła[2].
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
Srumieński był autorem książki wydanej w 1573 roku w oficynie Łazarza Andrysowicza pt. O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, także o przekopach, o ważeniu i prowadzeniu wody, którą oparł na własnej praktyce i doświadczeniu[2]. Oprócz problematyki hodowli ryb poruszała ona kwestie techniczne takie jak budowa grobli, młynów oraz przepustów wodnych. Dzieło to uznawane jest za pierwszy podręcznik budownictwa wodnego oraz inżynierii lądowej w języku polskim, a także za jedną z najbardziej kompletnych publikacji wydanych na ten temat w całej XVI-wiecznej Europie[1].
Dzieło przepisał i wydał w okresie późniejszym Stanisław Stroynowski pt. Opisanie porządku stawowego (1609). W 1897 tekst Strumieńskiego wydał Feliks Kucharzewski w serii „Biblioteka Pisarzów Polskich” wydawanej przez Akademię Umiejętności w Krakowie[3], który w przedmowie napisał o autorze i o jego pracy:
"... z prostotą i gruntownością, podał w swym dziełku wyniki własnej praktyki, dotyczące poziomowania, robót ziemnych, budowy stawów, grobel i upustów."
[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Iłowiecki 1981 ↓, s. 58.
- ↑ a b Strumieński 1573 ↓.
- ↑ Kucharzewski Feliks, Olbrychta Strumieńskiego o sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, wyd.1897 [online], polona.pl [dostęp 2019-07-23].
- ↑ Kucharzewski 1897 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Interpress, 1981. ISBN 83-223-1876-6.
- Olbrycht Strumieński: O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, także o przekopach, o ważeniu i prowadzeniu wody. Kraków: Łazarz Andrysowic, 1573.
- Feliks Kucharzewski: Olbrychta Strumieńskiego "O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów". Kraków: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1897.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Olbrycht Strumieński, "O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, także o przekopach, o ważeniu i prowadzeniu wody" w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej
- Strumieński Olbrycht, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-12-10].