Oswobodzenie Arsinoe
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1592–1594 |
| Medium | |
| Wymiary |
153 × 251 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Oswobodzenie Arsinoe – obraz włoskiego malarza Jacopa Tintoretta.
Tematyka obrazu i jego pochodzenie po raz pierwszy została określona przez austriackiego historyka sztuki Franza Wickhoffa. Jego opinie potwierdził inny historyk E. Herzog[1]. Motyw przedstawiony na obrazie pochodzi od francuskiej wersji historii opisanej we Frasalli Lukana. Wersy z niego zostały w średniowieczu przemienione w romantyczny epos rycerski, który natomiast wiernie zobrazował Tintoretto. Historia opowiada o rycerzu Ganimedesie, który po śmierci egipskiego władcy Ptolemeusza chce przejąć tron królewski. Droga do tego ma być uwolnienie siostry króla Arsinoe, uwięzionej przez Cezara w wieży i poślubienie jej. W nocy przybywał łódką pod mury twierdzy. Arsinoe wraz ze służką przeciskają się przez wąskie okno w wieży (by to uczynić muszą się rozebrać) i po sznurze dostają się do łódki[2].
W XIX wieku autorstwo obrazu było często odrzucane. W 1897 roku obraz uchodziła za dzieło syna Tintorettego, Domenica[3]. W kolejnych latach obraz przypisywano Veronesowi (Osmaaston, 1915), a także Tycjanowi (Pittalugi 1925). Największym jednak problemem jest dla historyków sztuki określenie daty powstania obrazu. W 1923 roku dwaj niemieccy historycy sztuki E. Bercken i August L. Mayer przypisywali powstanie obrazu na lata 1547–1552[4]. Ich ocena opierała się na płaszczyznowej kompozycji, wpływ Michała Anioła i działanie pustej przestrzeni. Wiązali je również z dziełem pt. Ofiarowanie Marii w świątyni z kościoła Madonna dell’Orto w Wenecji[5]. Inni historycy datowali płótno na około 1560 rok (Pittalug, 1925), na okres między 1550 a 1553 (Coletti, 1943), czy na rok 1570 (Thode, 1901)[6]. Ostatecznie uznaje się, iż obraz powstał w latach sześćdziesiątych w okresie powstania płótna Zuzanna i starcy[7]. Oba obrazy mają wspólne cechy, podobną kompozycję, formę i kolorystykę. Również ciała kobiet, ich faliste linie pleców i ruch postaci są do siebie zbliżone, zwłaszcza ruch towarzyszki Arsinoe zdejmującej kajdany z Zuzanną. Obraz jest pełen napięcia Przecinająca przekątna, którą tworzy kołyszącą się łódź i fale ją unoszącą nadają scenie ładunek napięcia. Wykonanie zdjęcia rentgenowskie wykazały liczne zmiany kompozycyjne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Herzog Tintoretto und „I Fatti di cesare” Darmastadt 1963, s. 269–279, za Malarstwo weneckie XV – XVIII w. Warszawa 1968 s. 159.
- ↑ Tintoretto dla wrażenia estetycznego zamienił sznur na drabinkę.
- ↑ Według Loresa i Fabriczego.
- ↑ E.Bercken A. Mayer Tintoretto Monachium 1923.
- ↑ E. Bercken Tintoretto Monachium 1942.
- ↑ Taka data została umieszczona podczas wystawy w 1937 roku, z adnotacją o dziele skupionym wokół obrazów pochodzących z Scuola di San Rocco.
- ↑ Zuzanna i starcy – ok. 1555, olej na płótnie, 147 × 194 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rolf Tomana, Renesans w sztuce włoskiej, wyd. h.f.ullmann, 2005 ISBN 978-3-8331-4209-3.
- Malarstwo weneckie XV-XVIII wieku, praca zbiorowa, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1968.