Płonąca żyrafa (obraz)
| Autor |
Salvador Dalí |
|---|---|
| Data powstania |
1937 |
| Medium |
olej |
| Wymiary |
35 × 27 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Płonąca żyrafa – obraz olejny hiszpańskiego malarza surrealisty Salvadora Dalego[1].
Opis obrazu
[edytuj | edytuj kod]Obraz jest niewielki, wtłoczony w ciasne ramy. Na pierwszym planie znajduje się irracjonalna postać kobiety umiejscowiona na zalanym niebieskim światłem pustkowiu. Kościste ciało oblepione cienką tkaniną wydaje się znajdować w stanie rozkładu, z jej pleców wystają dziwne maczugi o fallicznym kształcie podparte inwalidzkimi kulami. Wyciągnięte ręce o pozbawionych skóry dłoniach szukają oparcia w przestrzeni. Z ciała kobiety wystają półotwarte, puste szuflady[2].
Na drugim planie, w głębi pustkowia stoi inna żeńska postać zbliżona wyglądem do pierwszej. Z jej pleców również wystaje szereg tajemniczych maczug, a z głowy wyrastają jarzące się gałęzie. W prawej ręce kobieta ma czerwoną szarfę, uniesioną do góry jakby na znak zwycięstwa.
Tytułowa płonąca żyrafa stoi na dalszym planie z lewej strony, płomienie unoszące się z jej ciała rzucają długie cienie, które podkreślają niesamowitość sceny i jałowość krajobrazu. Obok obojętnej na płomienie żyrafy znajduje się jeszcze jedna niewielka postać, która podobnie jak pozostałe zdaje się nie zauważać tego, co wokół nich się dzieje.
Interpretacja
[edytuj | edytuj kod]Obraz Płonąca żyrafa reprezentuje typową dla surrealizmu próbę zgłębienia najciemniejszych obszarów podświadomości człowieka. Dzieło jest niejednoznaczne, a interpretacja treści może przebiegać wielowarstwowo. Przedstawione istoty ulegają procesowi destrukcji, który może oznaczać nietrwałość ludzkiego życia, fascynację śmiercią czy też typowe dla autora przekonanie, że cywilizacja ludzka osiągnęła stadium upadku i rozpadu. Demoniczne maczugi wystające z pleców żeńskich postaci podparte są inwalidzkimi kulami, które są częstym rekwizytem w twórczości artysty. Dali jako dziecko miał erotyczne fantazje związane z kulami i stanowiły one dla niego swoisty fetysz. Pozbawiony roślinności krajobraz nawiązuje do faktycznych krajobrazów północnej Hiszpanii, a wystające z ciała pierwszoplanowej postaci szuflady są oczywistym nawiązaniem do freudowskiej psychoanalizy.
Według krytyka Williama Rubina Dalí uporczywie i przesadnie doszukuje się w głębi własnej podświadomości męskich obaw przed kastracją, impotencją, onanizmem czy nawet koprofilią. Sam twórca mówił o upiornym seksapilu rozczłonkowanych kobiet i widział w swoich obrazach alegorię psychoanalizy. Pisał: z jakąż narcystyczną satysfakcją wyczuwamy niezliczone wonie, jakie wydobywają się z naszych szuflad czy tajemnych schowków[3], a swoją żyrafę nazwał męskim, kosmicznym potworem apokalipsy[4].
Nawiązania
[edytuj | edytuj kod]W 1958 Stanisław Grochowiak w tomiku Menuet z pogrzebaczem wydał wiersz będący interpretacją obrazu Salvadora Dalego. Wiersz uznawany jest za czołowy utwór nurtu turpistycznego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zdjęcie obrazu Salvadora Dalego
- ↑ NtionMaster.com – Encyclopedia: The Burning Giraffe. [dostęp 2009-01-05]. (ang.).
- ↑ Film z serii Arcydzieła: Salvador Dali, Płonąca żyrafa, reż. Reiner E. Moritz, produkcja RM ARTS 1987.
- ↑ ArtsHeaven.com – Salvador Dalí: The Burning Giraffe. [dostęp 2009-01-05]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marco Di Capua, Halina Andrzejewska: Dali: życie i twórczość. Warszawa: Arkady, 2004. ISBN 83-213-4083-0.