Pacyfikacja wsi Kapice
| Państwo |
|
|---|---|
| Miejsce | |
| Data |
lipiec/sierpień 1944 |
| Liczba zabitych |
51 osób |
| Typ ataku |
rozstrzelanie |
| Sprawca | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Grajewo  | |
Położenie na mapie Polski w 1939  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grajewskiego  | |
 53°34′00,1″N 22°39′32,7″E/53,566694 22,659083
| |
Pacyfikacja wsi Kapice – masowy mord na ludności cywilnej, połączony z grabieżą i niszczeniem mienia, dokonany przez okupantów niemieckich we wsi Kapice na Podlasiu. Na przełomie lipca i sierpnia 1944 roku wieś została spalona, a jej mieszkańców wysiedlono. 8 września żołnierze Wehrmachtu urządzili obławę na uchodźców, mordując 51 osób, w tym wiele kobiet i dzieci.
Przebieg pacyfikacji[edytuj | edytuj kod]
Kapice leżą w pobliżu Bagien Biebrzańskich. Przed pacyfikacją liczyły 120 gospodarstw, zamieszkiwanych przez około 500 mieszkańców[1].
Pod koniec lipca lub na początku sierpnia 1944 roku, w związku ze zbliżaniem się frontu wschodniego, Niemcy zarządzili wysiedlenie wsi[1]. Mieszkańcom rozkazano przenieść się do innych miejscowości, a zdolnych do pracy w wielu wypadkach wywieziono na roboty przymusowe[2]. Wysiedlenie przeprowadzono tak szybko, że ludność nie zdołała zabrać ze sobą dobytku, co umożliwiło Niemcom szeroko zakrojoną grabież. Zrabowano m.in. 200 koni, 452 krowy i 621 sztuk trzody chlewnej. Następnie Niemcy wysadzili w powietrze zabytkowy drewniany kościół, a wieś spalili. Zniszczeniu uległo 114 domów mieszkalnych i 236 budynków gospodarczych[3].
8 września 1944 roku Niemcy urządzili obławę na uchodźców, którzy koczowali na łąkach nad Biebrzą. Żołnierze zastrzelili 51 osób[a], w tym 49 mieszkańców Kapic i dwóch mieszkańców Grajewa[4]. W gronie ofiar znalazło się osiem kobiet i szesnaścioro dzieci[5]. Czterech schwytanych mężczyzn zabrano do prac przymusowych przy budowie fortyfikacji (wszyscy przeżyli)[4].
Zbrodni dokonali żołnierze 50. Dywizji Piechoty, która wchodziła w skład 4. Armii[5].
Po wojnie wieś została odbudowana[5]. Zwłoki ofiar pacyfikacji początkowo pogrzebano w miejscu egzekucji. Później zostały przeniesione na cmentarz katolicki w Kapicach[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945 podaje nazwiska 34 ofiar. Patrz: Rejestr 1985 ↓, s. 89.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Gnatowski, Monkiewicz i Kowalczyk 1981 ↓, s. 99.
- ↑ Fajkowski i Religa 1981 ↓, s. 214.
- ↑ Gnatowski, Monkiewicz i Kowalczyk 1981 ↓, s. 99–100.
- ↑ a b Gnatowski, Monkiewicz i Kowalczyk 1981 ↓, s. 100.
- ↑ a b c Monkiewicz i Kowalczyk 1986 ↓, s. 33.
- ↑ Rejestr 1985 ↓, s. 89.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981.
- Michał Gnatowski, Waldemar Monkiewicz, Józef Kowalczyk: Wieś białostocka oskarża. Ze studiów nad eksterminacją wsi na Białostocczyźnie w latach wojny i okupacji hitlerowskiej. Białystok: OKBZH i Ośrodek Badań Naukowych w Białymstoku, 1981. ISBN 83-00-00323-1.
- Jan Laskowski (opr.): Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwo łomżyńskie. Warszawa: GKBZHwP-IPN, 1985.
- Waldemar Monkiewicz, Józef Kowalczyk: Bez przedawnienia. Pacyfikacje wsi białostockich w latach 1939, 1941–1944. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986. ISBN 83-03-01263-0.