Paradisaea
| Paradisaea[1] | |||
| Linnaeus, 1758[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – samiec cudowronki wielkiej (P. apoda) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Paradisaea | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Paradisaea apoda Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Paradisaea – rodzaj ptaków z rodziny cudowronek (Paradisaeidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Nowej Gwinei i pobliskich wyspach[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała samców 30–43 cm, samic 29–35 cm, masa ciała samców 158–300 g, samic 115–210 g[9].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 1. tomie 10. edycji jego dzieła Systema Naturae[2]. Gatunkiem typowym jest cudowronka wielka (Paradisaea apoda).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Paradisaea (Paradisea): łac. paradisus „raj”, od gr. παραδεισος paradeisos „raj, park” (królów perskich), od staroperskiego pairi-daēza „ogród otoczony murem”. Marynarze Magellana dowiedzieli się od moluckich tubylców, że egzotyczne ptaki rajskie pochodzą z nieba i są nazywane „ptakami bogów”[10].
- Samalia: rodzima, nowogwinejska nazwa samaliek dla cudowronki[11]. Typ nomenklatoryczny: Paradisaea apoda Linnaeus, 1758.
- Uranornis: gr. ουρα oura „ogon”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[12]. Typ nomenklatoryczny: Paradisea rubra Daudin, 1800.
- Paradisornis: gr. παραδεισος paradeisos „raj, park” (królów perskich), od staroperskiego pairi-daēza „ogród otoczony murem”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[13]. Typ nomenklatoryczny: Paradisornis rudolphi Finsch & A.B. Meyer, 1885.
- Trichoparadisea: gr. θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”; rodzaj Paradisaea Linnaeus, 1758[14]. Typ nomenklatoryczny: Paradisea guilielmi Cabanis, 1888.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[15]:
- Paradisaea rudolphi (Finsch & A.B. Meyer, 1885) – cudowronka błękitna
- Paradisaea guilielmi Cabanis, 1888 – cudowronka białopióra
- Paradisaea rubra Daudin, 1800 – cudowronka czerwona
- Paradisaea decora Salvin & Godman, 1883 – cudowronka złotogrzbieta
- Paradisaea minor Shaw, 1809 – cudowronka mniejsza
- Paradisaea apoda Linnaeus, 1758 – cudowronka wielka
- Paradisaea raggiana P.L. Sclater, 1873 – cudowronka krasnopióra
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Paradisaea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 110. (łac.).
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 12. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1766. (łac.).
- ↑ T. Thon: Paradisea Linné (Aves). W: J.S. Ersch & J.G. Gruber (redaktorzy): Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Künste: in alphabetischer Folge von genannten Schriftstellern. Leipzig: F. A. Brockhaus, 1838, s. 318. (niem.).
- ↑ T. Salvadori. Prodromus ornithologiae Papuasiae et Moluccarum. „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”. 9, s. 191, 1876. (łac.).
- ↑ O. Finsch & A.B. Meyer. Vögel von Neu Guinea, zumeist aus der Alpen-region am südostabhange des Owen-Stanley-Gebirges (Hufeisengebirge 7000-8000' hoch), gesammelt von Karl Hunstein. I. Paradiseidae. „Zeitschrift für die gesammte Ornithologie”. 2 (4), s. 385, 1885. (niem.).
- ↑ A.B. Meyer. Neuer beitrag zur kenntniss der vogelfauna von Kaiser Wilhelmsland, besonders vom Huongolfe nebst bemerkungen über andere Papuanische vögel und einer liste aller bisher von Kaiser Wilhelmsland registrirten. „Abhandlungen und Berichte des Königl. Zoologischen und Anthropologisch-Etnographischen Museums zu Dresden”. 4 (3), s. 20, 1894. (niem.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rassmusen (redaktorzy): Crows, mudnesters & birds-of-paradise. IOC World Bird List: Version 13.1. [dostęp 2023-05-22]. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Birds-of-Paradise (Paradisaeidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.paradi7.01. [dostęp 2023-05-22]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Paradisaea [dostęp 2023-05-22].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Samalia [dostęp 2023-05-22].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Uranornis [dostęp 2023-05-22].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Paradisornis [dostęp 2023-05-22].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Trichoparadisea [dostęp 2023-05-22].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paradisaeidae Vigors, 1825 – cudowronki – Birds of paradise (wersja: 2022-09-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-22].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).