Paul vom Rode
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Superintendent Pomorskiego Kościoła Ewangelickiego | |
| Okres sprawowania |
1535–1563 |
| Wyznanie | |
Paul vom Rode, Paulus von Rode (ur. 4 stycznia 1489 w Quedlinburgu, zm. 12 stycznia 1563 w Szczecinie[1][2][3]) – niemiecki reformator i kaznodzieja luterański.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z biednej rodziny[2]. W młodości zarabiał na swoje utrzymanie jako śpiewak[2]. W 1509 roku podjął studia teologiczne na uniwersytecie w Lipsku[1], w 1513 roku przeniósł się na uniwersytet w Wittenberdze[1][2]. Uczęszczał na wykłady i kazania Marcina Lutra, był świadkiem dysput po ogłoszeniu przez niego 95 tez[2]. W 1520 roku uzyskał tytuł magistra[1]. W 1523 roku na życzenie Lutra wyjechał do Szczecina, by głosić zasady nowego wyznania[2]. Początkowo, ze względu na sprzeciw uniemożliwiającego mu wstęp do miasta katolickiego duchowieństwa, głosił swoje kazania na Łasztowni[2]. Od 1526 roku za zgodą rady miejskiej prowadził działalność kaznodziejską w kościołach św. Jakuba i św. Mikołaja[2]. Wprowadzał mszę w języku niemieckim i komunię pod dwiema postaciami[3]. W 1527 roku opublikował zasady wiary ewangelickiej[2]. Przedmowę do tego dzieła, zadedykowanego książętom Jerzemu I i Barnimowi IX, napisał Jan Bugenhagen[3]. W 1529 roku, ze względu na wzrost antyprotestanckich nastrojów w radzie miejskiej i usunięcie luterańskiego burmistrza Hansa Stoppelberga, opuścił Szczecin i wyjechał do Goslaru[2], gdzie w 1531 roku powierzono mu urząd superintendenta[1][3].
Po śmierci księcia Jerzego I i objęciu władzy przez luteranina Barnima IX w 1531 roku wrócił do Szczecina[2]. Po sejmie trzebiatowskim w 1534 roku, na którym zdecydowano o przyjęciu na Pomorzu wiary luterańskiej, został superintendentem nowego Kościoła z siedzibą w Szczecinie[2]. Jako najwyższy urzędem duchowny protestancki na Pomorzu dbał o krzewienie Ewangelii i mianował duchownych[2]. W 1537 roku na polecenie księcia Barnima IX podpisał się pod aktem związku szmalkaldzkiego[2]. W tym samym roku uczestniczył w synodzie duchownych luterańskich w Greifswaldzie[2]. Włączał się w organizację Pedagogium Szczecińskiego[2]. Od 1556 roku uczestniczył w pracach nad przygotowaniem nowej ordynacji kościelnej, przyjętej na sejmie w Szczecinie w 1563 roku[1].
Był dwukrotnie żonaty[2]. Był autorem pisma De divinitate et humanitate Christi oraz zbioru kazań, wydanego drukiem w Bazylei w 1538 roku[2]. Został pochowany pod ołtarzem w szczecińskim kościele św. Jakuba[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Deutsche biographische Enzyklopädie (DBE). T. Band 8 Poethen – Schlüter. München: K.G. Saur, 2007, s. 464. ISBN 978-3-598-25038-5.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Szczecina. T. II P–Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 260. ISBN 83-7241-089-5.
- ↑ a b c d Wybitni szczecinianie. Katalog wystawy. Szczecin: Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, 1993, s. 132.