Pinus patula

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pinus patula
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

sosna

Gatunek

Pinus patula

Nazwa systematyczna
Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham.
Linnaea 6: 354. 1831
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta występuje w Meksyku (Tamaulipas, Querétaro, Hidalgo, México, Distrito Federal, Morelos, Tlaxcala, Puebla, Veracruz, Oaxaca, Chiapas)[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Młoda szyszka żeńska
Igły
Pokrój
Korona drzewa stożkowata lub zaokrąglona.
Pień
Osiąga wysokość 40 m i 100 cm średnicy. Kora młodych drzew jest cienka, łuskowata, czerwono-brązowa, z wiekiem staje się gruba, ciemno szaro-brązowa, z dużymi podłużnymi płatami.
Liście
Igły wyrastają po 3–4 na krótkopędach, rzadko po 5. Dorastają do (11)15–25(30) cm długości i 0,7–0,9 mm grubości.
Szyszki
Szyszki męskie podłużnie jajowate do cylindrycznych, długości 15–20 mm, różowo-żółte, z czasem żółto-brązowe. Szyszki żeńskie, purpurowe, dojrzewając stają się jasnobrązowe. Dojrzałe szyszki wąsko jajowate, lekko wygięte, po otwarciu o długości 5–10 cm i szerokości 4–6,5 cm. Nasiona ciemnoszare, o długości 4–6 mm, szerokości 2–4 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 12–18 mm.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Igły o trójkątnym przekroju poprzecznym, pozostają na drzewie przez 2–3 lata. Dwie wiązki przewodzące w liściu i 2–3 kanały żywiczne, rzadko 1 lub 4.

Blisko spokrewnione sosny to: P. greggii, P. jaliscana, P. oocarpa, P. praetermissa, P. pringlei, P. tecunumanii.

Sosna ta jest gospodarzem roślin pasożytniczych: Arceuthobium aureum subsp. petersonii, Arceuthobium globosum subsp. grandicaule, Arceuthobium nigrum, Arceuthobium vaginatum subsp. vaginatum (pasożyty pędowe)[6].

Systematyka i zmienność[edytuj | edytuj kod]

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[7]:

  • podrodzaj Pinus
    • sekcja Trifoliae
      • podsekcja Australes
        • gatunek P. patula

Wyróżnia się dwie odmiany:

  • Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. var. patula – szyszki nasienne osadzone na bardzo krótkich szypułkach, pozornie siedzące, żywiczne, o długości (5)7–10(12) cm, wąsko jajowate gdy zamknięte, szeroko jajowate po otwarciu.
  • Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. var. longipedunculata Loock ex Martínez – szyszki nasienne osadzone na wyraźnych, zakrzywionych szypułkach, osiągają 5–8 cm długości.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niskim ryzyku wyginięcia[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. a b A. Farjon, Pinus patula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2009-10-11] (ang.).
  5. Christopher J. Earle: Pinus patula. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11]. (ang.).
  6. F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2009-10-11]. 
  7. Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11]. (ang.).