Pinus oocarpa
|
||
 |
||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Rząd | sosnowce | |
| Rodzina | sosnowate | |
| Rodzaj | sosna | |
| Gatunek | Pinus oocarpa | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Pinus oocarpa Schiede ex Schltdl. Linnaea 12: 491. 1838 |
||
| Kategoria zagrożenia | ||
 niższego ryzyka (IUCN 2.3)[2] |
||
Pinus oocarpa Schiede ex Schltdl. – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta występuje w Meksyku, Gwatemali, Hondurasie, Salwadorze i północno-zachodniej Nikaragui[3]. Jest to najbardziej pospolita sosna w południowym Meksyku i Ameryce Środkowej.
Spis treści
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Korona drzewa nieregularna.
- Pień
- Na dobrych stanowiskach osiąga 20–35 m wysokości i 45–80 cm średnicy pnia, na słabszych 10–15 m wysokości. Kora gruba, szara i spękana.
- Liście
- Igły zebrane po 3, 4 lub 5 na krótkopędzie, długości 15–30 cm, proste.
- Szyszki
- Szyszki nasienne długości 4–10 cm, szeroko jajowate, symetryczne, czasem zakrzywione. Osadzone na grubych, długich szypułkach.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jest gospodarzem rośliny pasożytniczej Arceuthobium aureum subsp. petersonii w Oaxaca i Chiapas, oraz Arceuthobium hondurense w Hondurasie[4].
Pinus oocarpa stanowi blisko 45% lasów sosnowych w Chiapas, 50% w Gwatemali, 66% w Hondurasie, 90% w Nikaragui i 60% w Salwadorze[5]. Występuje na wysokościach 350–2500 m n.p.m., ale najlepiej rośnie na wysokościach 1200–1800 m. Obecność w drzewostanie P. oocarpa wydaje się być silnie zależna od występowania okresowych pożarów lasu. Najlepiej rośnie we wschodniej Gwatemali, Hondurasie i północnej Nikaragui, gdzie roczne opady są powyżej 1200 mm. W północnym Meksyku, gdzie klimat jest suchszy, rośnie wolniej i osiąga mniejsze rozmiary.
Systematyka i zmienność[edytuj | edytuj kod]
Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[6]:
- podrodzaj Pinus
- sekcja Trifoliae
- podsekcja Australes
- gatunek P. oocarpa
- podsekcja Australes
- sekcja Trifoliae
Wyróżnia się dwie odmiany:
- Pinus oocarpa var. oocarpa – odmiana typowa, występuje w całym zasięgu
- Pinus oocarpa var. trifoliata Martínez 1948 – występuje tylko w Hondurasie i Meksyku (Durango, Hidalgo, Jalisco, Michoacan, Oaxaca).
Sosna ta jest blisko spokrewniona z P. greggii, P. jaliscana, P. patula, P. praetermissa i P. pringlei.
Drzewa tego gatunku rosnące w Mountain Pine Ridge w Belize oraz w Chiapas w Meksyku[5] są obecnie traktowane jako odrębny gatunek Pinus tecunumanii.
Pinus oocarpa krzyżuje się z P. caribaea var. hondurensis (Sénécl) Barr. & Golf. oraz P. tecunumanii Eguiluz & J. P. Perry. Naturalne hybrydy można znaleźć w Ameryce Centralnej.
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niskim ryzyku wyginięcia[2].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Drewno
Drewno o średniej gęstości, ma kolor białawo-żółty. Lokalny przemysł i rolnicy wykorzystywali drewno tej sosny do konstrukcji drewnianych, wyrobu sklejek, kijów do mioteł, pudełek drewnianych itp. Najczęściej używane jako drewno na opał.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ P. F. Stevens: PINACEAE. W: Angiosperm Phylogeny Website [on-line]. 2001–.
- ↑ a b Conifer Specialist Group (1998): Pinus oocarpa (ang.). W: IUCN 2009. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2009.1 [on-line]. [dostęp 2009-10-14].
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus oocarpa (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-14].
- ↑ F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2009-10-14].
- ↑ a b W.S. Dvorak: Pinus oocarpa. W: Tropical Tree Seed Manual. (ang.)
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-14].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- George Russell Shaw: The genus Pinus. Cambridge, 1914. [dostęp 2009-10-14]. (ang.)
- W.S. Dvorak: Pinus oocarpa. W: Tropical Tree Seed Manual. (ang.)
