Tekst źródłowy strony Piłka nożna w Danii

'''[[Piłka nożna]]''' ({{W języku|da|Fodbold}} {{IPA|'fodbold}}) jest najpopularniejszym sportem w [[Dania|Danii]]<ref>{{Cytuj stronę |url=https://www.ucl.ac.uk/atlas/danish/football.html |tytuł=ATLAS - Danish: Football in Denmark |opublikowany=ucl.ac.uk |data dostępu=2021-10-26}}</ref>. Jej głównym organizatorem na terenie Danii pozostaje [[Dansk Boldspil-Union]].

[[Reprezentacja Danii w piłce nożnej mężczyzn|Piłkarska reprezentacja Danii]] jeden raz zdobyła mistrzostwa Europy ([[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 1992|1992]])<ref>{{Cytuj |url=https://www.uefa.com/insideuefa/member-associations/den/ |tytuł=Danish Football Association |opublikowany=[[UEFA]] |data=2021-06-11 |data dostępu=2021-10-26}}</ref>. Duński klub zdobył też [[Puchar Intertoto UEFA]].
[[Plik:Football at the 1912 Summer Olympics - Denmark squad.JPG|mały|[[Reprezentacja Danii w piłce nożnej mężczyzn|Reprezentacja Danii]] na [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1912|Letnich Igrzyskach Olimpijskich w 1912 roku]].]]
W Superligaen grają najbardziej znane kluby świata, takie jak [[FC København]] i [[Brøndby IF]].

== Historia ==
[[Plik:Frem_vs_AB_ca1940.jpg|thumb|Mecz pomiędzy Frem (w koszulkach w paski poziome) i AB (w koszulkach w paski pionowe), około 1940 roku.]]
[[Piłka nożna]] zaczęła zyskiwać popularność w Danii pod koniec XIX wieku, a została przywieziona przez angielskich marynarzy.

W 1876 w [[Kopenhaga|Kopenhadze]] powstał pierwszy duński klub piłkarski [[Kjøbenhavns Boldklub]] (BK), potem następne. Po założeniu duńskiej federacji piłkarskiej – [[Dansk Boldspil-Union|DBU]] w 1889 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych Mistrzostw Danii w sezonie 1889/90. W pierwszym turnieju piłkarskim uczestniczyły tylko kluby z Kopenhagi, dlatego zwycięzcy nie są uważani za oficjalnych mistrzów Danii. Po utworzeniu Związku Piłki Nożnej w Kopenhadze (KBU) w 1903 roku organizację turnieju piłkarskiego została przekazana nowo założonym regionalnym federacjom piłki nożnej. Wraz z pojawieniem się pięciu innych regionalnych federacji piłkarskich – Jutland BU (JBU), Zealand BU (SBU), Funen BU (FBU), Lolland-Falster BU (LFBU) i Bornholm BU (BBU) – zaczęli organizować mistrzostwa na własną rękę w regionach, równolegle z Mistrzostwami Kopenhagi.

Pierwsze oficjalne mistrzostwo Danii, zwane [[Landsfodboldturneringen]] (pol. ''Narodowy Turniej Piłkarski''), zostało rozegrane w sezonie 1912/13. Do 1927 roku najpierw wyłaniano mistrzów regionalnych federacji, które potem w serii play-off zmagały się o mistrzostwo prowincji. Najlepsze zespoły z prowincji zdobywały jednocześnie kwalifikacje do mistrzostw Danii, które rozgrywane z najlepszymi drużynami federacji z Kopenhagi. W latach 1914–1917 wicemistrz KBU grał półfinałową grę przeciwko najlepszemu zespołowi z reszty Danii, a zwycięzca barażu następnie walczył z mistrzem KBU w finale Mistrzostw Danii. Ponieważ kluby w Kopenhadze były silniejsze niż drużyny prowincjonalne, oznaczało to, że w finale często rywalizowały dwa kluby z Kopenhagi.

W sezonie 1927/28 startował się pierwsze ogólnokrajowe rozgrywki ligowe w ''[[I dywizja duńska w piłce nożnej mężczyzn|Danmarksturneringen]]''. 20 zespołów zostało podzielonych na pięć grup po cztery w każdej. Grali systemem jednokołowym, po czym zwycięzcy z pięciu grup kwalifikowały się do mistrzowskiej grupy finałowej. Po czterech kolejkach najlepsza drużyna zdobywała tytuł mistrza Danii. To trwało zaledwie dwa lata przed zmianą systemu ligowego, a turniej zmienił nazwę na ''Meistersklabsserien'' w sezonie 1929/30. Zespoły zostały podzielone na dwie ligi, serię mistrzowską z dziesięciu zespołów i serię promocji z różną liczbą klubów rocznie. Oznaczało to, że liczba drużyn rywalizujących o mistrzostwo została ustalona na czas trwania turnieju, a każda drużyna grała mecz i rewanż. Najgorszy zespół w serii mistrzowskiej oraz najlepsza drużyna z serii promocji wymieniały pomiędzy sobą po każdym sezonie. Na początku rozgrywek, od sezonu 1929/30 kluby grały między sobą tylko jeden raz, co dawało dziewięć meczów w sezonie, ale od sezonu 1936/37 spotkali się dwa razy w sezonie, w sumie 18 meczów.

Podczas niemieckiej okupacji Danii w II wojnie światowej w latach 1940–1945 mistrzostwo zostało ponownie rozgrywane w jednym finale. Format ten różnił się w całym okresie okupacji, gdyż różna liczba drużyn grała w trzech oddzielnych turniejach. Najlepsze drużyny w każdym turnieju przechodziły do rundy play-off, a następnie dwa najlepsze zespoły spotkały się w finale.

Od sezonu 1945/46 rozgrywki powróciły do formatu przedwojennego i nazywały się ''1. division''. Po raz kolejny o mistrzostwo rywalizowało 10 drużyn, grających systemem dwukołowym.

== Format rozgrywek ligowych ==
W obowiązującym systemie ligowym trzy najwyższe klasy rozgrywkowe są ogólnokrajowe ([[Superligaen]], [[I dywizja duńska w piłce nożnej mężczyzn|1. division]], [[II dywizja duńska w piłce nożnej mężczyzn|2. division]]). Dopiero na czwartym poziomie pojawiają się grupy regionalne.

== Puchary ==
Rozgrywki pucharowe rozgrywane w Danii to:
* [[Puchar Danii w piłce nożnej|Puchar Danii]] (DBU Pokalen),
* [[Superpuchar Danii w piłce nożnej|Superpuchar Danii]] (Super Cuppen) - mecz między mistrzem kraju i zdobywcą Pucharu

== Reprezentacja narodowa ==
{{osobny artykuł|Reprezentacja Danii w piłce nożnej mężczyzn}}
{{osobny artykuł|Reprezentacja Danii w piłce nożnej kobiet}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [https://www.tipsbladet.dk/ Piłka nożna] na stronie Tipsbladet {{lang|da}}
* [https://www.bt.dk/sport Piłka nożna] na stronie B.T.Metro {{lang|da}}
* [https://www.dbu.dk/ Oficjalna strona DBU] {{lang|da}}
* [https://superliga.dk/ Oficjalna strona Superligaen] {{lang|da}}

{{Futbol w Danii}}
{{Piłka nożna w krajach UEFA}}

[[Kategoria:Piłka nożna w Danii| ]]