Planetarium Śląskie
| ||
![]() | ||
![]() | ||
Państwo | ![]() | |
Miejscowość | Chorzów | |
Adres | Al. Planetarium 4, 41-500 Chorzów | |
Styl architektoniczny | socrealizm | |
Architekt | Zbigniew Solawa | |
Ukończenie budowy | 1955 | |
Ważniejsze przebudowy | 2018 - 2020 | |
Położenie na mapie Chorzowa ![]() | ||
Położenie na mapie Polski ![]() | ||
Położenie na mapie województwa śląskiego ![]() | ||
![]() | ||
Strona internetowa |
| ||
Luneta 30 cm w obsrwatorium | ||
Państwo | ![]() | |
Położenie | Chorzów | |
Wysokość | 316 m n.p.m. | |
Zarządzający | Planetarium Śląskie | |
Kod obserwatorium | 553 | |
Teleskopy | ||
| ||
Strona internetowa |
Planetarium Śląskie – największe i najstarsze[1] planetarium i obserwatorium astronomiczne w Polsce. Zostało założone 4 grudnia 1955 roku w ówczesnym Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku (obecnie nazywany również Parkiem Śląskim) położonym w Chorzowie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowę Planetarium Śląskiego im. Mikołaja Kopernika rozpoczęto z okazji Roku Kopernikowskiego w 1953 roku. Zbudowano je na najwyższym wzniesieniu parku tzw. Górze Parkowej. Autorem projektu był architekt Zbigniew Solawa.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Centralnym urządzeniem Planetarium Śląskiego jest potężny projektor, noszący również nazwę „planetarium” lub nazywany inaczej „UPP” (ang. Universal Projection Planetarium). Projektor został wyprodukowany przez zakłady Zeissa w Jenie. Waży on ponad 2 tony, natomiast wysokość przy pionowym ustawieniu wynosi 5 m. Odtwarza on wygląd nieba z dowolnego miejsca na Ziemi o dowolnej porze, naśladując rzeczywisty firmament. Ekranem projekcji jest największa w kraju kopuła o średnicy 23 metrów. Widownia może pomieścić 400 osób.
W zespole budynków Planetarium Śląskiego znajduje się także obserwatorium astronomiczne (z największym w Polsce 30-centymetrowym refraktorem), kilkumetrowy zegar słoneczny, stacja klimatologiczna i stacja sejsmologiczna.
W lipcu 2018 r. ruszyła modernizacja Planetarium Śląskiego, która planowo zakończy się w 2021 roku[2].
Filatelistyka[edytuj | edytuj kod]
Poczta Polska wyemitowała 15 września 1966 r. znaczek pocztowy przedstawiający Planetarium Śląskie o nominale 1,55 zł, w serii Turystyka. Autorem projektu znaczka był Cz. Kaczmarczyk, ryt wykonał B. Brandt. Znaczek wydrukowano techniką stalorytu, na papierze niepowlekanym, w nakładzie 102.020.100 szt. Pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994[3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Spodek (hala widowiskowa)
- Olimpiada astronomiczna organizowana przez Planetarium Śląskie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wczoraj. Planetarium Śląskie. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Olga Krzyżyk , Przebudowa Planetarium Śląskiego. Powstaje Śląski Park Nauki. Planowe zakończenie prac to sierpień 2021 roku, Dziennik Zachodni, 1 kwietnia 2020 [dostęp 2020-09-17] (pol.).
- ↑ Marek Jedziniak: Turystyka (pol.). www.kzp.pl. [dostęp 2018-06-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 450.
- Zdjęcia panoramiczne wnętrz planetarium