Planetarium Śląskie
| ||
 nr rej. A/399/13 z 24 stycznia 2013 r.
| ||
| ||
| Państwo |  Polska
| |
| Miejscowość | Chorzów | |
| Adres | Al. Planetarium 4, 41-500 Chorzów | |
| Styl architektoniczny | socrealizm | |
| Architekt | Zbigniew Solawa | |
| Ukończenie budowy | 1955 | |
| Ważniejsze przebudowy | 2018 - 2020 | |
Położenie na mapie Chorzowa  | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | ||
 50°17′26,35″N 18°59′32,29″E/50,290653 18,992303
| ||
| Strona internetowa | ||
| ||
 Luneta 30 cm w obsrwatorium | ||
| Państwo | Polska
| |
| Położenie | Chorzów | |
| Wysokość | 316 m n.p.m. | |
| Zarządzający | Planetarium Śląskie | |
| Kod obserwatorium | 553 | |
| Teleskopy | ||
| ||
| Strona internetowa | ||
Planetarium Śląskie – największe i najstarsze[1] planetarium i obserwatorium astronomiczne w Polsce. Zostało założone 4 grudnia 1955 roku w ówczesnym Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku (obecnie nazywany również Parkiem Śląskim) położonym w Chorzowie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowę Planetarium Śląskiego im. Mikołaja Kopernika rozpoczęto z okazji Roku Kopernikowskiego w 1953 roku. Zbudowano je na najwyższym wzniesieniu parku tzw. Górze Parkowej. Autorem projektu był architekt Zbigniew Solawa.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Centralnym urządzeniem Planetarium Śląskiego jest potężny projektor, noszący również nazwę „planetarium” lub nazywany inaczej „UPP” (ang. Universal Projection Planetarium). Projektor został wyprodukowany przez zakłady Zeissa w Jenie. Waży on ponad 2 tony, natomiast wysokość przy pionowym ustawieniu wynosi 5 m. Odtwarza on wygląd nieba z dowolnego miejsca na Ziemi o dowolnej porze, naśladując rzeczywisty firmament. Ekranem projekcji jest największa w kraju kopuła o średnicy 23 metrów. Widownia może pomieścić 400 osób.
W zespole budynków Planetarium Śląskiego znajduje się także obserwatorium astronomiczne (z największym w Polsce 30-centymetrowym refraktorem), kilkumetrowy zegar słoneczny, stacja klimatologiczna i stacja sejsmologiczna.
W lipcu 2018 r. ruszyła modernizacja Planetarium Śląskiego, która planowo zakończy się w 2021 roku[2].
Filatelistyka[edytuj | edytuj kod]
Poczta Polska wyemitowała 15 września 1966 r. znaczek pocztowy przedstawiający Planetarium Śląskie o nominale 1,55 zł, w serii Turystyka. Autorem projektu znaczka był Cz. Kaczmarczyk, ryt wykonał B. Brandt. Znaczek wydrukowano techniką stalorytu, na papierze niepowlekanym, w nakładzie 102.020.100 szt. Pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994[3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Planetarium Śląskie
Planetarium Śląskie
Planetarium Śląskie
Obserwatorium astronomiczne w Planetarium Śląskim
Sejsmografy krótkookresowe w Planetarium Śląskim
Poziomy Sejsmograf Wiecherta w Planetarium Śląskim
Teleskop w Obserwatorium Astronomicznym Planetarium Śląskiego
Zegar słoneczny na dziedzińcu
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Spodek (hala widowiskowa)
- Olimpiada astronomiczna organizowana przez Planetarium Śląskie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wczoraj. Planetarium Śląskie. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Olga Krzyżyk, Przebudowa Planetarium Śląskiego. Powstaje Śląski Park Nauki. Planowe zakończenie prac to sierpień 2021 roku, Dziennik Zachodni, 1 kwietnia 2020 [dostęp 2020-09-17] (pol.).
- ↑ Marek Jedziniak: Turystyka (pol.). www.kzp.pl. [dostęp 2018-06-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 450.
- Zdjęcia panoramiczne wnętrz planetarium