Pomór małych przeżuwaczy
Pomór małych przeżuwaczy (PPR) lub księgosusz rzekomy lub zespół zapalenia jamy ustnej, płuc i jelit – choroba zakaźna owiec i kóz oraz nieudomowionych małych przeżuwaczy (istnieje również podejrzenie, że wirus ma zdolność atakowania wielbłądów) wywoływana przez wirusa z rodzaju Morbillivirus z rodziny paramyksowirusów[1]. Nazwa księgosusz rzekomy powstała ze względu na bardzo zbliżone objawy do księgosuszu, aczkolwiek podobne objawy dają również inne choroby przeżuwaczy takie jak: pryszczyca i choroba niebieskiego języka[1].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy została odnotowana w roku 1942 w Afryce, na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Jednakże podobne objawy u owiec i kóz pojawiały się na terenie całej Afryki w ówczesnym czasie[1].
Obecnie występuje w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w południowej części Azji oraz na Półwyspie Arabskim[1]. W czerwcu 2018 roku choroba została stwierdzona na terenie Bułgarii[2].
Objawy
[edytuj | edytuj kod]Choroba charakteryzuje się wysoką temperaturą ciała (41 °C), która utrzymuje się nawet 3–5 dni, martwiczym zapaleniem jamy ustnej (szarobiałe guzki wielkości główki od szpilki) oraz płuc, zapaleniem jelit, surowiczo-ropnym zapaleniem spojówek[1].
Ponadto wśród objawów można zaobserwować suchość śluzawicy, strupy wysiękowe w okolicach nozdrzy.
Pod koniec choroby na skórze mogą pojawiać się guzowate zmiany wokół śluzawicy[1].
Rozpoznawanie
[edytuj | edytuj kod]Nosicielami choroby może być bydło oraz świnie, które nie wykazują objawów chorobowych, ale mają zdolność zarażenia owiec i kóz[1]. Najbardziej podatne na zarażenie są zwierzęta w wieku 3 –18 miesięcy[1].
Rozpoznanie choroby jest możliwe na podstawie analizy sytuacji epidemiologicznej, wywiadu oraz objawów klinicznych.
Do badań laboratoryjnych pobiera się wymazy z worka spojówkowego, jamy ustnej, jamy nosowej oraz odbytu.
Najczęściej stosowane w diagnostyce są testy: test seroneutralizacji wirusa, cELISA, odczyn precypitacji w żelu agarowym, odczyn immunofluorescencji pośredniej[1].
Postępowanie
[edytuj | edytuj kod]Brak jest leczenia. W Unii Europejskiej choroba zwalczana z urzędu, za który odpowiada inspekcja weterynaryjna[1][2][3].
Choroba podlega zakazowi szczepień[3].
Istnieje zakaz importu zwierząt z terenów występowania pomoru małych przeżuwaczy[1][2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Zdzisław Gliński, Krzysztof Kostro, Choroby zakaźne zwierząt z elementami epidemiologii i zoonoz, Warszawa: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, ISBN 978-83-09-01082-1.
- ↑ a b c Mirosław Lewandowski, Pomór małych przeżuwaczy. Stada będą masowo likwidowane [online], agropolska.pl, 24 lipca 2018.
- ↑ a b Dz.U. z 2023 r. poz. 1075
