Ponia (rzeka)

Ponia

Kontynent	Europa
Państwo	Białoruś
Rzeka
Długość	44,9 km
Średni przepływ	3,4 (u ujścia) m³/s
Źródło
Współrzędne	54°47′13,0″N 27°37′03,2″E
Ujście
Recypient	Berezyna
Współrzędne	54°55′00,0″N 28°05′41,3″E
Położenie na mapie Białorusi źródło ujście

Ponia (biał. Поня) – rzeka w północnej Białorusi, w w rejonie dokszyckim (obwód witebski); prawy dopływ Berezyny w zlewisku Morza Czarnego. Jej długość wynosi 44,9 km, powierzchnia zlewni – 503 km², średni przepływ u ujścia – 3,4 m³/s.

Nazwa

Białoruska nazwa rzeki jest spokrewniona (ma ten sam źródłosłów) z łotewską paņa (pol. „bagno”), pruskim panjan (pol. „bagno”), litewskim pania-bùdė (pol. „szary muchomor”, dosłownie: „grzyb bagienny” (od niejadalnego grzyba budė). Litewskie słowo pochodzi z obszaru zamieszkanego niegdyś przez Jaćwingów.

Geografia

Rzeka jest zmeliorowana, a jej szerokość wynosi od 6 do 30 m. W miejscu ujścia do Berezyny tworzy naturalne rozlewisko. Głównym (prawym) dopływem jest Warłynka. Dolina rzeczna w górnym biegu ma kształt trapezu o szerokości 1,5-2,5 km. Równina zalewowa jest odwodniona, poprzecinana gęstą siecią kanałów melioracyjnych.

Historia

Podczas wojny polsko-bolszewickiej, w pierwszej dekadzie lipca 1920, na rzece miał miejsce tragikomiczny wypadek związany z wysadzeniem drewnianego mostu. Głównym bohaterem był kapral 8 Batalionu Saperów, Władysław Filipiak, który pomimo że nie zdążył zejść z mostu przed odpaleniem ładunków wybuchowych, przeżył ich eksplozję.

Bibliografia

• Aleksander Gawina, Leonard Matrybiński, Wiktor Neklaws, Antoni Wojewódzki: 8 Pułk Saperów w Toruniu : Jednodniówka Nr 2 : 17.VIII.26. Józef Meleniewski (oprac.), Franciszek Muszyński (foto.). Toruń: Pomorska Drukarnia Rolnicza S.A. w Toruniu, 1926.
• Iwan Szamiakin (red.): Przyroda Białorusi. Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі (Białoruska Encyklopedia im. Piatrusia Brouki). Mińsk: 1986, s. 599.