Portal:Dąbrowa Górnicza/Historia

Początki Dąbrowy Górniczej

Pierwsza wzmianka o Dąbrowie pojawiła się w 1726 roku. Najstarsze wzmianki o osadach z terenu dzisiejszej Dąbrowy Górniczej to m.in. XII wiek o Trzebiesławicach, rok 1220 o Błędowie w kronikach biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża, XIV wiek o Strzemieszycach i Ujejscu (pierwsza wzmianka z roku 1372), XV wiek o Gołonogu, Ząbkowicach w księgach Jana Długosza oraz w 1443 o Sikorce, w 1551 o Łęce. Prawdopodobnie od X wieku istniał Łosień, będący wczesnośredniowiecznym ośrodkiem wytopu metali.

Rozwój miasta

Intensywny rozwój zawdzięcza odkryciu wielkich złóż węgla kamiennego w drugiej połowie XVIII wieku i związanego z tym bardzo szybkiemu rozwojowi przemysłowemu.

W 1815 roku Dąbrowa zostaje siedzibą Gminy Olkusko-siewierskiej, natomiast w 1864 roku siedzibą Gminy Osad Górniczych. W 1903 roku od Dąbrowy zostają odłączone: Środula, Sielec i Konstantynów. W 1909 roku zostają odłączone: Zagórze, Niwka, Modrzejów, Klimontów, Dańdówka, Józefów i Bobrek. W tym samym roku powstała gmina Dąbrowa Górnicza, w której skład weszły Dąbrowa, Stara Dąbrowa, Niepiekło i kolonie: Bankowa, Koszelew, Łabęcka, Huty Cynkowe, Mydlice, Gliniaki i Dębniki. W 1915 do Dąbrowy zostają przyłączone Koszelew, Ksawera i Warpie.

Na przełomie XIX i XX w. Dąbrowa była największym skupiskiem inteligencji technicznej w Zagłębiu, której kuźnią była Szkoła Górnicza Sztygarka. Historia tej szkoły to piękne karty w dziejach polskiego górnictwa i walk rewolucyjnych. Wydawała też ważne czasopismo naukowe Przegląd Górniczo-Hutniczy.

Sama tylko kopalnia Reden zatrudniała połowę robotników tworzącego się wokół Dąbrowy zagłębia przemysłowego, któremu dała nazwę. Huta Bankowa była największą w Królestwie Kongresowym, a moc jej maszyn stanowiła 1/3 całego przemysłu Królestwa i zapoczątkowała w nim produkcję stali.

Przyznanie praw miejskich

Władze carskie nie chciały przyznać praw miejskich, mimo ze Dąbrowa liczyła ponad 30 tysięcy mieszkańców. Uczyniły to dopiero bardziej tolerancyjne władze austriackie, 18 sierpnia 1916 roku. W 1919 roku Rada Miejska zmieniła nazwę na Dąbrowę Górniczą.

Duży wpływ na miasto miało wybudowanie w latach 1972-76 największego w kraju i jednego z największych w Europie Kombinatu Metalurgicznego Huta Katowice.

Z niejasnych przesłanek w 1975 roku, ciążące ku Dąbrowie Górniczej Zagórze i Kazimierz Górniczy zostały włączone do Sosnowca.

Największą liczbę mieszkańców miasto miało w 1982 roku i wynosiła ona 152 373, natomiast największą powierzchnię wynoszącą 209 km², w latach 1977-84.