Portret Marcina Lutra (Lucas Cranach młodszy, 1564)

Portret Marcina Lutra
Autor	Lucas Cranach młodszy (pracownia)
Data powstania	1564
Medium	Olej na płótnie
Wymiary	85,5 × 66 cm
	Miejsce przechowywania
Miejscowość	Warszawa
Lokalizacja	Muzeum Narodowe w Warszawie

Portret Marcina Lutra – obraz olejny przedstawiający niemieckiego reformatora i teologa Marcina Lutra stworzony w pracowni Lucasa Cranacha młodszego w 1564. Wzorem dla wizerunku Lutra jest obraz Lucasa Cranacha starszego z 1539^[1].

Portret teologa w ujęciu en trois quarts z pracowni Cranacha Młodszego znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, do II wojny światowej znajdował się w kościele świętej Elżbiety we Wrocławiu^[2].

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Masywna postać Marcina Lutra szczelnie wypełnia przestrzeń kompozycji. Duchowny kieruje wzrok w swoją lewą stronę, w dłoniach trzyma czarno oprawioną Biblię. Cranach młodszy przedstawił Lutra w konwencji portretu mieszczańskiego, w codziennym stroju i bez zbędnych elementów dekoracyjnych. Po prawej stronie obrazu umieszczona została data powstania pierwowzoru (1564) oraz znak herbowy Cranachów: uskrzydlony wąż z pierścieniem w pysku.

Obraz stanowi pendant do Portretu Filipa Melanchtona także znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie^[3]. Wizerunki obu reformatorów, komponowane jako dyptyk, były popularnym wytworem pracowni Cranachów, zamawianym m.in. przez gminy wyznaniowe do dekoracji zborów^[2].

Napis[edytuj | edytuj kod]

Na dole obrazu znajduje się łaciński napis o treści^[2]:

REVERENDVS VIR DOCTlub MARTINVS LVTHERVS NATVS ANO M.CCCC.LXXXIII. IIII.ID. NOVEMB: HlubA XI. ANTE MEDIAM NOCTEM IN OPPIDO CHERVUSClubVM ISLEBEA IDEM MlubTVVS EST ANO M.D.XLVI. XII CAL: MARTII. QVI FVIT DIES CONClubDIAE IN PATRIA. ET SEPVLTVS EST WITEBERGAE IN TEMPLO ARCIS.