Powiat bałcki

Powiat bałcki – dawny powiat guberni podolskiej, którego siedzibą była Bałta.

Gmin w powiecie w roku 1880 było 24:

1. Korytna, Moszniaki, Perejma, Piszczana w dzisiejszym rejonie bałckim
2. Trojany w dzisiejszym rejonie błahowiszczeńskim
3. Harmackie (Harmaki) w dzisiejszym rejonie Dubosary
4. Hołowaniewsk, Lipoweńskie i Trojanka w dzisiejszym rejonie hołowaniewskim
5. Krute, Pisarzówka w dzisiejszym rejonie kodymskim,
6. Czarna w dzisiejszym rejonie okniańskim
7. Tryduby w dzisiejszym rejonie krywoozierskim
8. Wielki Bobryk w dzisiejszym rejonie lubaszowskim
9. Mołokisz Wielki, Woronków w dzisiejszym rejonie Rybnica,
10. Wielka Meczetna, w dzisiejszym rejonie krywoozierskim
11. Bohopol w dzisiejszym rejonie pierwomajskim
12. Baksza, Sawrań w dzisiejszym rejonie sawrańskim
13. Werbówka w dzisiejszym rejonie tomaszpolskim
14. Józefpol, Daniłowa-Bałka w dzisiejszym rejonie wilszańskim

Wzmianka z r. 1880

(...) Kolej odesko-kijowska przechodzi przez zachodnią część powiatu bałckiego i na gruncie jego ma następujące stacye: w Kodymie, w Krutem, w Borszczach; z następnej zaś stacyi: Birzuły odchodzi gałąź przez Bałtę do Jelizawetgradu. Z rzeczy kopalnych ma tylko powiat: kamień wapienny, ciosowy, młyński, gips i glinę na fajans. Dekanat rz.-kat. (ob. wyzej). Cerkwi 178, synagog i meczetów 21, szkoła 2-klasowa w Bałcie; szkółki wiejskie powinny być przy gminach, lecz stoją, zwłaszcza latem, pustkami. Powiat bałcki dzieli się na 6 stanów, to jest zarządów policyjnych: Nestoito, Krute, Sawrań, Hołowaniewsk, Krzywe-Jezioro, Ludwinka. (...) Jarmark, najznaczniejszy jest w Bałcie od 25 maja do 1 czerwca, przywożą towarów na półtora miliona, sprzedają do 800000 r.s. Najwięcej towary łokciowe, konie i tabuny (dzikie). Drugi jarmark mniejszy, zaczyna się 29 lipca, ciągnie się przez 3 dni, obrót jego do 150000 rs.

W pow. bałckim jest 14 miasteczek i 228 wsi. Szpitali w Bałcie 3: miejski na 60 chorych, więzienny na 17 i żydowski; oprócz tego w pow. przy fabryce cukru w Borszczach szpital na kilku chorych. Herb powiatu: pół pola ornego i pół stepowego; środkiem ornego przechodzi wół.

Linki zewnętrzne

• Bałta i powiat bałcki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 96 .