Powiat horodecki

Powiat lub ujezd horodecki (ros. Городокский уезд) – dawny powiat guberni pskowskiej, połockiej, namiestnictwa połockiego, guberni białoruskiej i ostatecznie witebskiej, istniejący w latach 1772–1923 Stolicą powiatu było miasto Horodek.

Podział administracyjny

W 1913 r. powiat dzielił się na miasto Horodek i 21 włości:

• bieskatowska,
• bolecka,
• ciosniańska (centrum Słoboda),
• chołomierska,
• dąbinińska (centrum Ponażеwka),
• dąbokrajska,
• gorkowska,
• kozjańska,
• miszniewicka (centrum Miszniewicze),
• obolska,
• potaszeńska,
• rudniańska (centrum Żukowo),
• sieliska,
• starzyńska (centrum Askеrino),
• stajkowska,
• wierecka,
• wirowlańska,
• władymirska (centrum Diudźki),
• wojchańska,
• wyszedska (centrum Dąbrowo),
• zajkowska.

Historia

Powiat horodecki został utworzony w ramach guberni pskowskiej po I rozbiorze Rzeczypospolitej w 1772 r. W 1776 r. znalazł się w granicach administracyjnych guberni połockiej (od 1778 - namiestnictwa połockiego), a następnie w 1796 r. wszedł w obręb guberni białoruskiej. Od 1802 r. do końca swojego istnienia znajdował się w składzie guberni witebskiej. W 1923 r. został zniesiony.

Demografia

Wg spisu ludności z 1897 r. w powiecie mieszkało 112 tys. ludzi, w tym 83,6% stanowili Białorusini, 10,7% - Rosjanie, 4,7% - Żydzi. Stołeczny Horodek liczył 5023 mieszkańców.

Wzmianka słownikowa z roku 1882

Powiat horodecki graniczy na północ z pow. newelskim, na wschód z wieliskim, na południe z witebskim i na zachód z połockim; przestrzeni pow. horodecki ma 3 159 wiorst kwadr. czyli dzies. 329 083, z tej liczby 102 095 dzies. należą do obywateli ziemskich, 66 414 dzies. zajmują lasy rządowe, 8 229 dzies. jeziora, do włościan należy 148 000 dzies., resztę stanowią błota i nieużytki. Ludność powiatu horodeckiego w 1867 r. wynosiła płci męs. 23 533, żeńs. 24 624, w tej liczbie wyznania prawosł. męż. 22 826, kobiet 23 903, katolików męż. 79, kobiet 84, roskolników rozmaitych sekt męż. 285, kobiet 286, (...)

Współczesna przynależność administracyjna

Na terenie powiatu horodeckiego dziś leżą następujące rejony obwodu witebskiego:

• horodecki,
• rossoński,
• szumiliński.

Bibliografia

• Powiat horodecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 133 .
• Mapa i podział powiatu horodeckiego