Poziomica
Poziomica[1][2][3] (również poziomnica[4], waserwaga) utożsamiana czasem niezbyt precyzyjnie z libellą – przyrząd pomiarowy z wbudowanymi jedną lub wieloma (wtedy pod różnymi kątami) libellami rurkowymi, wykorzystujący siłę grawitacji ziemskiej do wyznaczania (z niewielką dokładnością) poziomości lub pionowości płaszczyzn w budownictwie.
Dokładność poziomicy zależy w pierwszej kolejności od przewagi libelli, a następnie od jakości jej osadzenia, jakości wykonania samej poziomicy i użytego materiału oraz jej długości. Nie bez znaczenia jest również dokładność użytkownika. Niektóre libelle w celu zwiększenia dokładności wyposażone są w kilka liniowych oznaczeń pozwalających nie tylko na wyznaczenie poziomu, ale również określenie pochyłości z dokładnością do kilku stopni.
Ze względu na konstrukcję i zastosowanie wyróżnia się główne typy poziomic libelowych:
- murarskie (popularne, podłużne, drewniane lub metalowe) - czasem wyposażona w kilka libelli pozwalających na wyznaczanie pionu, poziomu, a także kilkuprocentowych spadków.
- maszynowe (liniałowe i ramowe, metalowe) - służące do ustawiania poziomu maszyn, w tym obrabiarek. Czasem wyposażone w magnesy, w celu stabilnego mocowania do metalowego podłoża.
Nazwa poziomica jest także stosowana do przyrządów laserowych realizujących tę samą funkcję przy pomocy widzialnej wiązki światła laserowego. W przypadku umieszczenia poziomicy laserowej na statywie zaciera się różnica między tym instrumentem a niwelatorem laserowym pod względem funkcji, ale nie dokładności pomiaru.
Poziomica wężowa
[edytuj | edytuj kod]
Odmienną budowę ma poziomica wężowa. Składa się ona z dwóch pionowych rurek szklanych lub tworzywowych, z podziałką, połączonych giętkim przewodem. Działa na zasadzie naczyń połączonych. Ten typ poziomicy był dawniej stosowany powszechnie w budownictwie[2]. Poziomica ta jest nadal stosowana, gdyż nadaje się do poziomowania oddalonych od siebie dwóch punktów.
Poziomica jest powszechnie także znana pod nazwą waserwaga i nazwa ta znana jest praktycznie w całej Polsce[5]. Pochodzi od niemieckiego słowa Wasserwaage. Natomiast poziomica wężowa nazywana jest szlauchwaga lub szlaufwaga, od niemieckiego słowa Schlauchwaage (sam wąż ogrodowy znany jest pod nazwami szlauch lub szlauf).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Elżbieta Sobol (red.), Lidia Drabik (red.): Mały Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11737-0. OCLC 169998251.
- ↑ a b Nowa Encyklopedia Powszechna. T. 5. Warszawa: PWN, 1996, s. 295. ISBN 83-01-11969-3.
- ↑ Zygmunt Saloni: Poziomnica?. „Język Polski” (LXXXII), z. 4, s. 273–276, 2002.
- ↑ Rada Języka Polskiego: Poziomica. [dostęp 2010-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lipca 2018)].
- ↑ waserwaga - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], pwn.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).