Pragnia

Pragnia
	; Waldsteinia geoides
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	pragnia
	Nazwa systematyczna
	Waldsteinia Willdenow; Ges. Naturf. Freunde Berlin Neue Schriften 2: 105. 1799
	Typ nomenklatoryczny
	W. geoides Willdenow
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pragnia (Waldsteinia L.) – rodzaj roślin należących do rodziny różowatych, w nowszych ujęciach systematycznych włączany do rodzaju kuklik (Geum). W tradycyjnym ujęciu obejmuje 5^[4]–6 gatunków^[5] występujących we wschodniej Europie (2 gatunki), wschodniej Azji (1 gatunek) i wschodniej części Ameryki Północnej (2 gatunki)^[4]. W Polsce tylko jako rośliny uprawne. Popularną rośliną okrywową uprawianą w strefie klimatu umiarkowanego jest pragnia syberyjska. W naturze rośliny te rosną w lasach górskich. Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia austriackiego botanika – Franza Adama von Waldsteina^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Płożące byliny o wysokości do 10 cm, często z rozłogami^[4].
Liście: Skrętoległe i złożone pierzasto lub dłoniasto, składają się z trzech lub pięciu listków, ewentualnie tylko wcinane. Blaszka liściowa na brzegu karbowana. Przylistki dość okazałe^[5]^[4].
Kwiaty: Pojedyncze lub po kilka w luźne kwiatostany wierzchotkowate. Kwiaty zwykle są obupłciowe. Od zewnątrz pierwszy okółek tworzy bardzo drobny kieliszek (czasem go brak), nad którym znajduje się kielich. Działek jest 5 zarówno w kielichu jak i w kieliszku. Wolne płatki korony są żółte, jest ich także 5. Wszystkie są równej długości, na szczycie zaokrąglone. Pręcików jest wiele, wyrastają w trzech okółkach. Zalążnia jest górna, składa się z 2–6 owocolistków^[4]^[5].
Owoce: Od 3 do 13 suchych, jednonasiennych niełupek (owoc zbiorowy) otoczonych trwałymi działkami kielicha^[4]^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj tradycyjnie wyróżniany, jednak w świetle filogenetycznych badań molekularnych zagnieżdżony w obrębie rodzaju kuklik (Geum)^[6] i z tego powodu w niektórych bazach danych taksonomicznych gatunki tu zaliczane włączane są do rodzaju Geum^[7].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj włączany do rodzaju kuklik (Geum) w obrębie plemienia Colurieae, w podrodzinie Rosoideae, rodziny różowatych (Rosaceae Juss.), rzędu różowców, kladu różowych w obrębie okrytonasiennych^[8]^[2].

Wykaz gatunków^[9]^[10]

Waldsteinia fragarioides (Michx.) Tratt. (= Geum fragarioides (Michx.) Smedmark)
Waldsteinia geoides Willd. – pragnia kuklikowata
Waldsteinia pendula (Urb.) Mez
Waldsteinia ternata (Stephan) Fritsch – pragnia syberyjska (= Geum ternatum (Stephan) Smedmark

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-11] (ang.).
↑ ^a ^b Waldsteinia. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2014-06-09].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 139. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b ^c ^d Li Chaoluan (Li Chao-luang); Hiroshi Ikeda, Hideaki Ohba: Waldsteinia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-06-09].
↑ Jenny E. E. Smedmark, Torsten Eriksson. Phylogenetic Relationships of Geum (Rosaceae) and Relatives Inferred from the nrITS and trnL – trnF Regions. „Systematic Botany”. 27, 2, s. 303–317, 2002.
↑ Taxon: Geum ternatum (Stephan) Smedmark. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2014-06-09].
↑ D.D. Potter D.D. i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9 .
↑ Waldsteinia. [w:] The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-06-09].
↑ Nazwy polskie według: Gawryś Wiesław: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina Botanica, 2008. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-11] (ang.).

[ing-3] Waldsteinia. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2014-06-09].

[philips-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 139. ISBN 0-333-74890-5.

[china-5] Li Chaoluan (Li Chao-luang); Hiroshi Ikeda, Hideaki Ohba: Waldsteinia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-06-09].

[6] Jenny E. E. Smedmark, Torsten Eriksson. Phylogenetic Relationships of Geum (Rosaceae) and Relatives Inferred from the nrITS and trnL – trnF Regions. „Systematic Botany”. 27, 2, s. 303–317, 2002.

[7] Taxon: Geum ternatum (Stephan) Smedmark. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2014-06-09].

[8] D.D. Potter D.D. i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9 .

[9] Waldsteinia. [w:] The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-06-09].

[10] Nazwy polskie według: Gawryś Wiesław: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina Botanica, 2008. ISBN 978-83-925110-5-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]