Primera División Peruana
Primera División Peruana – najwyższa liga futbolu peruwiańskiego, której rozgrywki organizowane są przez federację piłkarską Federación Peruana de Fútbol. Obecnie w pierwszej lidze peruwiańskiej gra 14 klubów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki futbolu w Peru sięgają przełomu XIX i XX wieku, a pierwszymi nauczycielami, tak jak we wszystkich krajach, byli przebywający tam Brytyjczycy. W latach 1912–1921 mistrzostwa Peru (Campeonato Peruano) rozgrywano w Limie między miejscowymi klubami. W roku 1922 założona została ogólnonarodowa federacja piłkarska Federación Peruana de Fútbol. W latach 1926 i 1927 rozegrano nieoficjalne mistrzostwa ogólnonarodowe (Liga Nacional de Football). W 1928 roku FPF zosrganizowała już oficjalną ligę peruwiańską, choć w rzeczywistości grały w niej kluby jedynie z dwóch głównych miast – Limy i Callao. Jednak liga ta grupowała zdecydowanie najsilniejsze drużyny peruwiańskie, dlatego mistrzów tej ligi powszechnie uważano za mistrzów całego kraju.
W roku 1951 liga peruwiańska stała się ligą zawodową. W 1966 roku utworzono naprawdę ogólnonarodową ligę (Campeonato Descentralizado), do której dopuszczono kluby z całego Peru.
Począwszy od roku 1972 mistrzostwa rozgrywano stosując najróżniejsze formaty, z wstępnymi rozgrywkami obejmującymi region stołeczny (obszar miasta Limy) oraz skomplikowaną siecią lig regionalnych, które decydowały o tym, jakie kluby będą miały prawo gry w centralnych mistrzostwach. Te z kolei rozgrywane były różnie, często z podziałem na grupy (liguillas – małe ligi), z których najlepsze drużyny grały na koniec w normalnej lidze. W roku 1997 rozgrywki pierwszej ligi podzielono na dwa etapy – Apertura i Clausura. Zwycięzcy obu tych etapów walczyli na koniec o tytuł mistrz Peru.
Tradycyjnie najsilniejsze kluby pochodzą z Limy, szczególnie Alianza Lima (klub biedoty) i Universitario de Deportes (klub bogaczy), Sporting Cristal oraz z pobliskiego Callao klub Sport Boys Callao. Jednak kluby z prowincji w coraz większym stopniu zaczynają zagrażać dotychczasowym potęgom. Szczególnym przypadkiem jest klub Cienciano z miasta Cuzco, który jest jedynym peruwiańskim klubem, który wygrał międzynarodowy puchar (Copa Sudamericana 2003 i Recopa Sudamericana w 2004), choć jeszcze nigdy nie zdobył mistrzostwa Peru.
Peruwiański system ligowy
[edytuj | edytuj kod]Liga Peruana de Fútbol
- Pierwsza liga: 14 klubów
- Dwa ostatnie w tabeli spadają do drugiej ligi
- Awansuje mistrz drugiej ligi i zwycięzca Copa Perú
- Druga liga (Segunda división peruana): 12 klubów
- Mistrz awansuje do pierwszej ligi
- Dwa ostatnie w tabeli kluby biorą udział w rozgrywkach Copa Perú i jeśli któremuś się powiedzie, może wrócić do drugiej ligi, a nawet awansować do pierwszej (jeśli wygra Copa Perú)
- Mistrz drugiej ligi i dwaj spadkowicze zastępowani są przez dwóch spadkowiczów z pierwszej ligi oraz wicemistrza Copa Perú
- Copa Perú: zmienna liczba klubów
- Seria turniejów a całym kraju (o różnych formatach rozgrywek – od ligowych po pucharowe)
- Do finałowego etapu awansuje 16 klubów, które odtąd grają systemem pucharowym.
- Mistrz awansuje do pierwszej ligi, a wicemistrz do drugiej ligi
Lista klubów pierwszej ligi
[edytuj | edytuj kod]Rok 2008.
Lista mistrzów Peru
[edytuj | edytuj kod]Kluby według tytułów
[edytuj | edytuj kod]Stan na koniec roku 2022
| Klub | Narodowe tytuły | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Suma | Era | Status | Rodzaj | |||||
| Liga (1912-21) |
Campeonato Amateur (1926-50) |
Campeonato Profesional (po 1951) |
Nieoficjalne (1912-27) |
Oficjalne (po 1928) |
Amatorskie (1912-50) |
Zawodowe (po 1951) | ||
| Universitario[21] | 26 | 10 | 16 | 26 | 7 | 19 | ||
| Alianza Lima[22] | 24 | 2 | 12 | 10 | 3 | 21 | 8 | 16 |
| Sporting Cristal[23] | 20 | 20 | 20 | 20 | ||||
| Sport Boys | 6 | 5 | 1 | 6 | 3 | 3 | ||
| Municipal Lima | 4 | 4 | 4 | 4 | ||||
| Universidad San Martín | 3 | 3 | 3 | 3 | ||||
| Unión Huaral | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||
| Mariscal Sucre FC | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | |||
| Atlético Chalaco | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||
| CS Progreso | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | |||
| Lima Cricket FBC | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||
| Sport José Gálvez[24] | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||
| Defensor Lima | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||
| FBC Melgar | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||
| San Agustín | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||
| Centro Iqueño | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||
| Jorge Chávez | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||
| Juan Bielovucic | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||
| Sport Inca | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||
Zwycięstwa w półrocznych turniejach po roku 1997
[edytuj | edytuj kod]Stan po zakończonym turnieju Apertura w roku 2008
| Club | Half-year titles (1997-present) | ||
|---|---|---|---|
| Total | Apertura | Clausura | |
| Alianza Lima[25] | 6 | 4 | 2 |
| Universitario | 6 | 5 | 1 |
| Sporting Cristal | 5 | 1 | 4 |
| Cienciano | 3 | 1 | 2 |
| San Martín | 1 | 1 | 0 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-05-25].
- ↑ Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
- ↑ Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
- ↑ Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
- ↑ Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Łącznie z tytułami zdobytymi jako "Federación Universitaria" (do roku 1932).
- ↑ Łącznie z tytułami zdobytymi jako "Sport Alianza" (era Campeonato Peruano).
- ↑ Klub dawniej zwany "Sporting Tobacco" (do roku 1955), jednak pod tą nazwą nie osiągnął żadnego sukcesu.
- ↑ Campeonato Peruano – klub z miasta Lima, nie mylić z klubem José Gálvez FBC z miasta Chimbote.
- ↑ Włączając turniej Clausura w roku 2003, który nie został dokończony z powodu strajku piłkarzy, z powodu którego przerwano rozgrywki po 15 kolejkach (cały turniej miał mieć 22 kolejki). Alianza jako lider tabeli otrzymała prawo gry o mistrzostwo Peru ze zwycięzcą turnieju Apertura z roku 2003 klubem Sporting Cristal.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Peruwiańska federacja piłkarska FPF. fpf.com.pe. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-05)].
- RSSSF