Przejdź do zawartości

Primera División Peruana

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Primera División Peruana – najwyższa liga futbolu peruwiańskiego, której rozgrywki organizowane są przez federację piłkarską Federación Peruana de Fútbol. Obecnie w pierwszej lidze peruwiańskiej gra 14 klubów.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki futbolu w Peru sięgają przełomu XIX i XX wieku, a pierwszymi nauczycielami, tak jak we wszystkich krajach, byli przebywający tam Brytyjczycy. W latach 1912–1921 mistrzostwa Peru (Campeonato Peruano) rozgrywano w Limie między miejscowymi klubami. W roku 1922 założona została ogólnonarodowa federacja piłkarska Federación Peruana de Fútbol. W latach 1926 i 1927 rozegrano nieoficjalne mistrzostwa ogólnonarodowe (Liga Nacional de Football). W 1928 roku FPF zosrganizowała już oficjalną ligę peruwiańską, choć w rzeczywistości grały w niej kluby jedynie z dwóch głównych miast – Limy i Callao. Jednak liga ta grupowała zdecydowanie najsilniejsze drużyny peruwiańskie, dlatego mistrzów tej ligi powszechnie uważano za mistrzów całego kraju.

W roku 1951 liga peruwiańska stała się ligą zawodową. W 1966 roku utworzono naprawdę ogólnonarodową ligę (Campeonato Descentralizado), do której dopuszczono kluby z całego Peru.

Począwszy od roku 1972 mistrzostwa rozgrywano stosując najróżniejsze formaty, z wstępnymi rozgrywkami obejmującymi region stołeczny (obszar miasta Limy) oraz skomplikowaną siecią lig regionalnych, które decydowały o tym, jakie kluby będą miały prawo gry w centralnych mistrzostwach. Te z kolei rozgrywane były różnie, często z podziałem na grupy (liguillas – małe ligi), z których najlepsze drużyny grały na koniec w normalnej lidze. W roku 1997 rozgrywki pierwszej ligi podzielono na dwa etapy – Apertura i Clausura. Zwycięzcy obu tych etapów walczyli na koniec o tytuł mistrz Peru.

Tradycyjnie najsilniejsze kluby pochodzą z Limy, szczególnie Alianza Lima (klub biedoty) i Universitario de Deportes (klub bogaczy), Sporting Cristal oraz z pobliskiego Callao klub Sport Boys Callao. Jednak kluby z prowincji w coraz większym stopniu zaczynają zagrażać dotychczasowym potęgom. Szczególnym przypadkiem jest klub Cienciano z miasta Cuzco, który jest jedynym peruwiańskim klubem, który wygrał międzynarodowy puchar (Copa Sudamericana 2003 i Recopa Sudamericana w 2004), choć jeszcze nigdy nie zdobył mistrzostwa Peru.

Peruwiański system ligowy

[edytuj | edytuj kod]

Liga Peruana de Fútbol

  • Pierwsza liga: 14 klubów
    • Dwa ostatnie w tabeli spadają do drugiej ligi
    • Awansuje mistrz drugiej ligi i zwycięzca Copa Perú
  • Druga liga (Segunda división peruana): 12 klubów
    • Mistrz awansuje do pierwszej ligi
    • Dwa ostatnie w tabeli kluby biorą udział w rozgrywkach Copa Perú i jeśli któremuś się powiedzie, może wrócić do drugiej ligi, a nawet awansować do pierwszej (jeśli wygra Copa Perú)
    • Mistrz drugiej ligi i dwaj spadkowicze zastępowani są przez dwóch spadkowiczów z pierwszej ligi oraz wicemistrza Copa Perú
  • Copa Perú: zmienna liczba klubów
    • Seria turniejów a całym kraju (o różnych formatach rozgrywek – od ligowych po pucharowe)
    • Do finałowego etapu awansuje 16 klubów, które odtąd grają systemem pucharowym.
    • Mistrz awansuje do pierwszej ligi, a wicemistrz do drugiej ligi

Lista klubów pierwszej ligi

[edytuj | edytuj kod]

Rok 2008.

Lista mistrzów Peru

[edytuj | edytuj kod]
Sezon Mistrz Wicemistrz
1912 Lima Cricket FBC
1913 Jorge Chávez
1914 Lima Cricket FBC
1915 Sport José Galvez
1916 Sport Jose Galvez
1917 Sport Juan Bielovucic
1918 Sport Alianza
1919 Sport Alianza
1920 Sport Inca
1921 CS Progreso[1]
1922 Nie rozegrano
1923 Nie rozegrano
1924 Nie rozegrano
1925 Nie rozegrano
1926 CS Progreso[2] Sportivo Tarapacá
1927 Alianza Lima[3] Unión Buenos Aires
1928 Alianza Lima[4] Federación Universitaria
1929 Federación Universitaria[5] Circolo Sportivo Italiano
1930 Atlético Chalaco[6] Alianza Lima
1931 Alianza Lima[7] Sporting Tabaco
1932 Alianza Lima[8] Federación Universitaria
1933 Alianza Lima[9] Universitario de Deportes
1934 Universitario de Deportes[10] Alianza Lima
1935 Sport Boys[11] Alianza Lima
1936 Nie rozegrano
1937 Sport Boys[12] Alianza Lima
1938 Municipal Lima[13] Sport Boys
1939 Universitario de Deportes[14] Mariscal Sucre FC
1940 Municipal Lima[15] Universitario de Deportes
1941 Universitario de Deportes[16] Municipal Lima
1942 Sport Boys[17] Municipal Lima
1943 Municipal Lima[18] Alianza Lima
1944 Mariscal Sucre FC[19] Municipal Lima
1945 Universitario de Deportes[20] Municipal Lima
1946 Universitario de Deportes Municipal Lima
1947 Atlético Chalaco Municipal Lima
1948 Alianza Lima Atlético Chalaco
1949 Universitario de Deportes Mariscal Sucre FC
1950 Municipal Lima Sport Boys
1951 Sport Boys Municipal Lima
1952 Alianza Lima Sport Boys
1953 Mariscal Sucre FC Alianza Lima
1954 Alianza Lima Sporting Tabaco
1955 Alianza Lima Universitario de Deportes
1956 Sporting Cristal Alianza Lima
1957 Centro Iqueño Atlético Chalaco
1958 Sport Boys Atlético Chalaco
1959 Universitario de Deportes Sport Boys
1960 Universitario de Deportes Sport Boys
1961 Sporting Cristal Alianza Lima
1962 Alianza Lima Sporting Cristal
1963 Alianza Lima Sporting Cristal
1964 Universitario de Deportes Alianza Lima
1965 Alianza Lima Universitario de Deportes
1966 Universitario de Deportes Sport Boys
1967 Universitario de Deportes Sporting Cristal
1968 Sporting Cristal Juan Aurich
1969 Universitario de Deportes Defensor Arica
1970 Sporting Cristal Universitario de Deportes
1971 Universitario de Deportes Alianza Lima
1972 Sporting Cristal Universitario de Deportes
1973 Defensor Lima Sporting Cristal
1974 Universitario de Deportes Unión Huaral
1975 Alianza Lima Alfonso Ugarte
1976 Unión Huaral Sport Boys
1977 Alianza Lima Sporting Cristal
1978 Alianza Lima Universitario de Deportes
1979 Sporting Cristal Atlético Chalaco
1980 Sporting Cristal Atlético Torino
1981 FBC Melgar Municipal Lima
1982 Universitario de Deportes Alianza Lima
1983 Sporting Cristal FBC Melgar
1984 Sport Boys Universitario de Deportes
1985 Universitario de Deportes Universidad Técnica de Cajamarca
1986 Colégio San Agustín Alianza Lima
1987 Universitario de Deportes Alianza Lima
1988 Sporting Cristal Universitario de Deportes
1989 Unión Huaral Sporting Cristal
1990 Universitario de Deportes Sport Boys
1991 Sporting Cristal Universitario de Deportes
1992 Universitario de Deportes Sporting Cristal
1993 Universitario de Deportes Alianza Lima
1994 Sporting Cristal Universitario de Deportes
1995 Sporting Cristal Alianza Lima
1996 Sporting Cristal Alianza Lima
1997 Alianza Lima Sporting Cristal
1998 Universitario de Deportes Sporting Cristal
1999 Universitario de Deportes Alianza Lima
2000 Universitario de Deportes Sporting Cristal
2001 Alianza Lima Cienciano
2002 Sporting Cristal Universitario de Deportes
2003 Alianza Lima Sporting Cristal
2004 Alianza Lima Sporting Cristal
2005 Sporting Cristal Cienciano
2006 Alianza Lima Cienciano
2007 Universidad San Martín Coronel Bolognesi
2008 Universidad San Martín Universitario de Deportes
2009 Universitario de Deportes Alianza Lima
2010 Universidad San Martín León Huánuco

Kluby według tytułów

[edytuj | edytuj kod]

Stan na koniec roku 2022

Klub Narodowe tytuły
Suma Era Status Rodzaj
Liga
(1912-21)
Campeonato
Amateur

(1926-50)
Campeonato
Profesional

(po 1951)
Nieoficjalne
(1912-27)
Oficjalne
(po 1928)
Amatorskie
(1912-50)
Zawodowe
(po 1951)
Universitario[21] 26 10 16 26 7 19
Alianza Lima[22] 24 2 12 10 3 21 8 16
Sporting Cristal[23] 20 20 20 20
Sport Boys 6 5 1 6 3 3
Municipal Lima 4 4 4 4
Universidad San Martín 3 3 3 3
Unión Huaral 2 2 2 2
Mariscal Sucre FC 2 2 2 1 1
Atlético Chalaco 2 2 2 2
CS Progreso 2 1 1 2 2
Lima Cricket FBC 2 2 2 2
Sport José Gálvez[24] 2 2 2 2
Defensor Lima 1 1 1 1
FBC Melgar 1 1 1 1
San Agustín 1 1 1 1
Centro Iqueño 1 1 1 1
Jorge Chávez 1 1 1 1
Juan Bielovucic 1 1 1 1
Sport Inca 1 1 1 1

Zwycięstwa w półrocznych turniejach po roku 1997

[edytuj | edytuj kod]

Stan po zakończonym turnieju Apertura w roku 2008

Club Half-year titles (1997-present)
Total Apertura Clausura
Alianza Lima[25] 6 4 2
Universitario 6 5 1
Sporting Cristal 5 1 4
Cienciano 3 1 2
San Martín 1 1 0

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-05-25].
  2. Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
  3. Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
  4. Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
  5. Primera División - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-07-07].
  6. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  7. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  8. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  9. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  10. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  11. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  12. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  13. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  14. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  15. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  16. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  17. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  18. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  19. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  20. Torneo Descentralizado de Futbol Profesional - PERUFOOTBALL [online], perufootball.org [dostęp 2022-09-04].
  21. Łącznie z tytułami zdobytymi jako "Federación Universitaria" (do roku 1932).
  22. Łącznie z tytułami zdobytymi jako "Sport Alianza" (era Campeonato Peruano).
  23. Klub dawniej zwany "Sporting Tobacco" (do roku 1955), jednak pod tą nazwą nie osiągnął żadnego sukcesu.
  24. Campeonato Peruano – klub z miasta Lima, nie mylić z klubem José Gálvez FBC z miasta Chimbote.
  25. Włączając turniej Clausura w roku 2003, który nie został dokończony z powodu strajku piłkarzy, z powodu którego przerwano rozgrywki po 15 kolejkach (cały turniej miał mieć 22 kolejki). Alianza jako lider tabeli otrzymała prawo gry o mistrzostwo Peru ze zwycięzcą turnieju Apertura z roku 2003 klubem Sporting Cristal.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]