Prosionek upstrzony

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prosionek upstrzony
Porcellium conspersum[1]
(C.Koch, 1841)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

skorupiaki

Gromada

pancerzowce

Rząd

równonogi

Podrząd

Oniscidea

Rodzina

Trachelipodidae

Rodzaj

Porcellium

Gatunek

prosionek upstrzony

Synonimy

Porcellio conspersus C.Koch, 1841

Prosionek upstrzony[2] (Porcellium conspersum) – gatunek niewielkiego lądowego skorupiaka z rzędu równonogów i rodziny Trachelipodidae[1][3]. Występuje pospolicie w lasach, przede wszystkim liściastych[4] całej Polski[5].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Prosionek upstrzony jest niewielki, osiąga długość 6–8,5 mm[2].

Grzbiet ma ubarwiony zmiennie, zwykle pokryty marmurkowym wzorem barwy rdzawej lub brunatnej na jasnym tle. Wzdłuż obydwu boków mogą ciągnąć się ciemne smugi[2].

Środkowy płat przedniej krawędzi głowy (a dokładnie głowotułowia, cefalotoraksu) jest duży, trójkątny (nie zaostrzony). Biczyk (flagellum[6]) czułków II pary, czyli ich końcowy odcinek, zbudowany jest z 2 segmentów[2].

Pleotelson, czyli ostatni widoczny segment pleonu (odwłoka, abdomenu)[6] ma zaokrąglony wierzchołek. Uropodia (odnóża ogonowe[7]) wystają poza jego koniec, są zaostrzone (nie płytkowate)[2].

Mocno zaniepokojony może zwinąć się w kulkę[2].

Siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Prosionek upstrzony jest gatunkiem leśnym[8], preferującym wyraźnie lasy liściaste[4]. Występuje w lasach liściastych i mieszanych[4][9], parkach, ogrodach[9] Żyje w miejscach wilgotnych[9] w ściółce[4][9] i detrytusie[9], w próchnie[10].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Prosionek upstrzony jest gatunkiem środkowoeuropejskim[9]. Jego zasięg obejmuje obszar od Belgii i Austrii do Polski i Rumunii[11][3].

W Polsce występuje na terenie całego kraju[9][5], jest gatunkiem pospolitym[8][5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Porcellium conspersum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f Aleksander Bielecki, Alicja Boroń, Janina Dziekońska-Rynko, Dorota Juchno, Karol Komosiński, Robert Krupa, Jolanta Szlachciak: Różnorodność i taksonomia zwierząt. Redakcja: Alicja Boroń, Jolanta Szlachciak, Rysunki i tablice: Sebastian Górzkowski, Andrzej Koryzno i Małgorzata Tanajewska. Wyd. I. T. 2: Przewodnik terenowy do rozpoznawania wybranych krajowych taksonów zwierząt. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Wydawnictwo Mantis, Olsztyn, 2013. ISBN 978-83-62860-25-8. [dostęp 2020-02-18].
  3. a b Porcellium conspersum (C.Koch, 1841) in GBIF Secretariat (2019). GBIF Backbone Taxonomy. Checklist dataset https://doi.org/10.15468/39omei accessed via GBIF.org on 2020-02-18.
  4. a b c d Wojciech Jędryczkowski. Stonogi (Isopoda, Oniscoidea) Roztocza. „Fragmenta Faunistica”. 37 (3), s. 115–119, 1994-12-31. Polska Akademia Nauk; Muzeum i Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-14]. (ang.). 
  5. a b c Tadeusz Sywula, Wojciech B. Jędryczkowski. Skorupiaki (Crustacea). „Flora i Fauna Pienin – Monografie Pienińskie”. 1, s. 107–110, 2000. [dostęp 2020-02-07]. 
  6. a b Jeffrey W. Shultz. A guide to the identification of the terrestrial Isopoda of Maryland, U.S.A. (Crustacea). „ZooKeys”. 801, s. 207–228, 2018. DOI: 10.3897/zookeys.801.24146. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).  (PDF)
  7. Mieczysław Górny, Andrzej Kaczanowski, Janina Kaczanowska, Jerzy Prószyński, Jan Maciej Rembiszewski, Mirosław Stankiewicz, Wojciech Staręga, Teresa Sulgostowska, Zuzanna Stromenger, Tomasz Umiński, Ludwik Żmudziński: Bezkręgowce. Zbigniew Chrzanowski (red.). Wyd. I. Warszawa: PW Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
  8. a b Wojciech Jędryczkowski. Bezkręgowce lądowe (Isopoda, Diplopoda, Pseudoscorpiones, Opiliones) Pojezierza Mazurskiego. „Fragmenta Faunistica”. 37 (23), s. 506–520, 1995-04-30. [dostęp 2019-09-14]. 
  9. a b c d e f g Wojciech Jędryczkowski. Synantropijne równonogi lądowe (Isopoda, Oniscoidea) Polski. „Fragmenta Faunistica”. XXV (7), s. 95–106, 1979-12-31. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISSN 0015-9301. [dostęp 2020-02-07]. 
  10. Henryk Tracz. Diplopoda, Chilopoda i Isopoda w waloryzacji ekosystemów leśnych Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Spalsko-Rogowskie”. „Studia i Materiały CEPL w Rogowie”. R. 15. Zeszyt 35 (2), 2013. [dostęp 2020-02-07]. 
  11. Porcellium conspersum (Koch, 1841). Fauna Europaea. [dostęp 2020-02-18]. (ang.).