Jezioro Przytulskie

Jezioro Przytulskie
Gąski, Jezioro Kukówskie
	; Jezioro Przytulskie w Gąskach
	Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Przytuły, Gąski
Region	Pojezierze Ełckie
Wysokość lustra	131,4 m n.p.m.
Wyspy	pow. 1,3 ha, nazwa: „Krowia Kępa”
	Morfometria
Powierzchnia	193,9 ha
Wymiary; • max długość; • max szerokość	; 4,875 km; 0,675 km
Głębokość; • średnia; • maksymalna	; 7,7 m ; 19 m
Długość linii brzegowej	12150 m
Objętość	14941,2 tys. m³
	Hydrologia
Rzeki zasilające	brak (tymczasowe potoki i roztopy)
Rzeki wypływające	odpływ do jez. Płociczno
Rodzaj jeziora	wytopiskowe
	Położenie na mapie Polski Jezioro Przytulskie
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jezioro Przytulskie
	Położenie na mapie powiatu ełckiego Jezioro Przytulskie
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Ełk Jezioro Przytulskie
	53°56′12″N 22°24′17″E/53,936667 22,404722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jezioro Przytulskie (Gąski, dawniej Kukówskie) – jezioro znajdujące się w dorzeczu Biebrzy i rzeki Ełk. Położone na terenie gmin: Ełk, Świętajno i Olecko, w obrębie Pojezierza Ełckiego.

Jest to zbiornik rynnowy o dobrze rozwiniętej linii brzegowej. Powierzchnia zwierciadła wody wynosi 193,9 ha, głębokość maksymalna 19 m, głębokość średnia 7,7 m, objętość 14 941,2 tys. m³, a powierzchnia zlewni całkowitej 22,7 km². Jezioro składa się z trzech wyraźnie oddzielonych plos. Rośliny naczyniowe wynurzone stanowią 7,9% powierzchni lustra wody, a prawie 30% roślinność o liściach pływających i zanurzonych. Misa jeziora ma strome brzegi i urozmaicone dno. Zlewnia jeziora jest odwadniana przez gęstą sieć niewielkich cieków i rowów melioracyjnych. W obrębie zlewni występują zbiorniki: Rydzewo i Krzywionka oraz dwa stawy hodowlane. Jest to zbiornik o typie rybackim leszczowym. Zbiornik nie posiada zarejestrowanych źródeł zanieczyszczeń. Na pobliskich terenach przeważają użytki rolne.

Linia brzegowa o długości 11 650 metrów jest postrzępiona, tworzy zatoki i półwyspy. W najszerszym miejscu zbiornik ten ma 675 metrów. Jezioro jest otoczone pastwiskami, zabudową wiejską, polami uprawnymi i niewielkimi skupiskami drzew. Brzeg jeziora porasta twarda roślinność, głównie trzcina pospolita Przytulskie znajduje się w strefie ciszy. Nad brzegami leżą wsie: Leśniki, Przytuły i Gąski.

Na jeziorze znajduje się wyspa Krowia Kępa o powierzchni 1,3 ha. W jej okolicach rozwija się roślinność wynurzona i podwodna.

Jezioro typu sielawowego (teraz niemal nie występuje pogłowie siei). Jezioro bardzo atrakcyjne wędkarsko – latem i zimą. Dno jeziora zróżnicowane, przy brzegach przeważnie twarde, piaszczyste. Dzięki temu, że dno zbiornika jest trudne, „pagórkowate”, występuje dużo okonia i płoci. Brzegi słabo dostępne. Stan sanitarny zbiornika odpowiada I klasie czystości, jest jeziorem umiarkowanie podatnym na degradację (II kategoria), niekorzystny dla niego jest mały stopień stratyfikacji wód, niski stosunek objętości zbiornika do linii brzegowej i zagospodarowanie zlewni linii brzegowej. Pozytywna dla jeziora jest mała powierzchnia zlewni całkowitej, mała powierzchnia dna czynnego w stosunku do objętości epilimnionu, niski współczynnik wymiany wody w ciągu roku oraz umiarkowana głębokość średnia.

Rośliny i zwierzęta

W jeziorze występują: trzcina, moczarka kanadyjska, ramienice, rdestnice, jaskier krążkolistny, a wśród ryb: płoć, leszcz, węgorz, okoń, szczupak, karp, wzdręga, karaś, nielicznie sieja, sielawa.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JerzyJ. Jańczak JerzyJ. (red.), Atlas jezior Polski, t. III, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1999, s. 22-23, ISBN 83-88163-13-2 .

Bibliografia

A. Remiesz, Na ryby z wędkami i plecakiem, Białystok 1993, ISBN 83-03-03-599-1.
Szlakami Mazur Garbatych. Ziemia olecka i okolice; Libra Olecko 2004.
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, WIOŚ w Białymstoku Stan Środowiska Województwa Podlaskiego, Białystok 1998.

[jańczak-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JerzyJ. Jańczak JerzyJ. (red.), Atlas jezior Polski, t. III, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1999, s. 22-23, ISBN 83-88163-13-2 .

[1]