Publiusz Korneliusz Scypion (syn Scypiona Afrykańskiego Starszego)
Publiusz Korneliusz Scypion, łac. Publius Cornelius Scipio (III/II w. p.n.e.) – rzymski arystokrata i historyk, zaliczany do annalistów starszych.
Był starszym synem Scypiona Afrykańskiego Starszego. Bardzo dobrze wykształcony, nie mógł poświęcić się karierze politycznej ze względu na problemy zdrowotne, choć od 180 roku p.n.e. należał do kolegium augurów[1]. Zafascynowany kulturą grecką, należał do jej propagatorów w Rzymie[2], przypisuje mu się także duży talent retoryczny[3]. Był autorem kilku krótkich mów, które według Cycerona, świadczyły o tym, że gdyby cieszył się lepszym zdrowiem, to zdobyłby uznanie jako wybitny orator. Jego adoptowanym synem został Scypion Afrykański Młodszy, pochodzący z rodu Emiliuszów[4].
Korneliusz Scypion był autorem dzieła poświęconego historii Rzymu, napisanego po grecku. Ze względu na to, że nie zachowało się, trudno precyzyjnie określić jego tematykę i zawartość[5]. Najprawdopodobniej, na wzór pracy Kwintusa Fabiusza Piktora, w formie annalistycznej przedstawił dzieje Rzymian od czasów najdawniejszych, skupiając się jednak na opisie II wojny punickiej. Zapewne szczególnie dużo uwagi poświęcał roli swego ojca i rodu w tym konflikcie[3]. Ze względu na rodzinne powiązania miał dostęp do wielu cennych informacji, stąd zaginięcie jego dzieła można uznać za istotną stratę dla badaczy starożytności[6]. Zaliczany jest do grupy annalistów starszych[7].
Cyceron pozytywnie ocenił pracę Scypiona pod względem stylistyki, nie podał jednak żadnych szczegółów[8]. Niemiecki badacz Tassilo Schmitt wysunął hipotezę, że to dzieło było wspólnym źródłem wiadomości o II wojnie punickiej dla Polibiusza i Liwiusza, jednak przypuszczenia tego nie sposób potwierdzić[6]. W swojej pracy Scypion zapewne przedstawił także wojnę syryjską. Być może w jej opisie w sposób bardziej dodatni zaprezentował dokonania swego ojca niż zasługi stryja, Lucjusza, co mogło przyczynić się do narodzin negatywnego obrazu tego drugiego w antycznym dziejopisarstwie[9].
Niesłusznie wiązano z nim jedną z inskrypcji na grobowcu Scypionów[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Brożek 1976 ↓, s. 63; Cytowska, Szelest i Rychlewska 1996 ↓, s. 185; OCD 1999 ↓, s. 397; Kęciek 2005 ↓, s. 21; Lewandowski 2007 ↓, s. 38.
- ↑ Mierzwa 2002 ↓, s. 146.
- ↑ a b Lewandowski 2007 ↓, s. 38.
- ↑ Brożek 1976 ↓, s. 63; OCD 1999 ↓, s. 397.
- ↑ Brożek 1976 ↓, s. 63; Cytowska, Szelest i Rychlewska 1996 ↓, s. 185;
- ↑ a b Kęciek 2005 ↓, s. 21
- ↑ Lewandowski 2007 ↓, s. 7
- ↑ Brożek 1976 ↓, s. 63; Cytowska, Szelest i Rychlewska 1996 ↓, s. 185; Lewandowski 2007 ↓, s. 38.
- ↑ Kęciek 2021 ↓, s. 213–214.
- ↑ OCD 1999 ↓, s. 397.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- John Briscoe: Cornelius (RE331) Scipio (2), Publius. W: The Oxford Classical Dictionary. Red. Simon Hornblower, Antony Spawforth. Wyd. 3. Oxford: Oxford University Press, 1999, s. 397. ISBN 0-19-866172-X.
- Mieczysław Brożek: Historia literatury rzymskiej w starożytności. Zarys. Wyd. II, popr. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
- Maria Cytowska, Hanna Szelest, Ludwika Rychlewska: Literatura rzymska. Okres archaiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-12096-7.
- Krzysztof Kęciek: Magnezja 190 p.n.e.. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2021, seria: Historyczne bitwy. ISBN 978-83-11-15961-7.
- Krzysztof Kęciek: Wojna Hannibala. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005, seria: Wielkie bitwy. Wielcy dowódcy. ISBN 83-11-10230-9.
- Ignacy Lewandowski: Historiografia rzymska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. ISBN 978-83-7177-406-5. OCLC 749888223.
- Edward Alfred Mierzwa: Historia historiografii. T. I: Starożytność – Średniowiecze. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-055-0.