Róże historyczne
Róże historyczne, róże stare – zróżnicowana grupa róż obejmująca najstarsze gatunki krzewów.
Kryterium przynależności poszczególnych gatunków róż do grupy jest ich znaczenie historyczne. Grupa obejmuje rasy i gatunki róż powstałe przed rokiem 1867 jak również młodsze odmiany o podobnych cechach morfologicznych[1] np.: róża Mme Isaac Periere wyhodowana w roku 1881 jest powszechnie uznawana za różę historyczną ze względu na zaliczenie jej do róż burbońskich[2]. Najstarsze róże historyczne były uprawiane już w starożytności.
Przed 1310 rokiem znana była róża francuska Officinalis. Prawdopodobnie przywędrowała ona do Europy za sprawą wypraw do Ziemi Świętej. Według legendy przywiózł ją do Francji z Syrii rycerz Thibault. Do Anglii trafiła zaś za pośrednictwem rodu Lancasterów. Hrabia Egmont Lancaster umieścił różę Officinalis na swoim herbie, stąd znana jest również jako róża Lancasterów[3]. Była stosowana jako roślina lecznicza. Miała również znaczenie religijne i symboliczne. Ze względu na właściwości medyczne jakie jej przypisywano została nazwana różą aptekarzy.
Inną znaną różą historyczną jest róża francuska Versicolor. Powstała w XVI wieku jako naturalna mutacja (sport) róży Officinalis. Nazywana Różą Świata (Rosa Mundi), ze względu na wielką popularność jaką zdobyła w nowożytnej Europie. Przed II Wojną Światową była rozpowszechniona w stanie dzikim na Lubelszczyźnie i w południowej Polsce. Obecnie dzika forma róży Versicolor wymiera[4].
Istotnym wyznacznikiem dla wyodrębnienia grupy róż historycznych było wyhodowanie w 1867 roku odmiany La France, pierwszego mieszańca herbatniego, róży o cechach odmiennych od wcześniejszej uprawianych róż ogrodowych. Mieszańce herbatnie w przeciwieństwie do starszych ras były odporniejsze, lepiej kwitły i dysponowały większą paletą barw stąd stopniowo wypierały róże stare. Współcześnie mieszańce herbatnie są najbardziej rozpowszechnioną rasą róż[5]. Uczestniczą w powstawaniu nowych grup róż np. nowoczesnych róż parkowych i róż wielkokwiatowych. Z krzyżowania mieszańców herbatnich oraz róż historycznych powstała grupa róż angielskich.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Róże historyczne posiadają trzy główne barwy z liczną paletą odcieni: białą, różową i czerwoną. Pozostałe barwy występują bardzo rzadko. Natężenie barw może być zmienne i różnić się w zależności od warunków zewnętrznych i rozwoju pąku. Kwiaty są mocno wypełnione, pomponowate i pachnące[6]. Róże stare mają pokrój krzaczasty. Większość kwitnie raz w roku.
Gatunki
[edytuj | edytuj kod]Najstarsze gatunki róż historycznych to:
Róża francuska (Rosa gallica L.)
Róża damasceńska (Rosa x damascena Mill.)
Róża biała (R. x alba L.)
Róża stulistna (Rosa ×centifolia)
Do późniejszych gatunków, które dołączyły do róż historycznych należą:
Róża chińska (Rosa chinensis)
Róże burbońskie (Rosa x borboniana)
Róża piżmowa (Rosa moschata)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jadwiga Widler , Róże i rośliny balkonowe, 2013 .
- ↑ 'Madame Isaac Pereire' Rose [online], www.helpmefind.com [dostęp 2015-12-05] .
- ↑ Moje róże – moja pasja » Blog Archive » Rosa Gallica Officinalis [online], www.roses.webhost.pl [dostęp 2015-12-05] .
- ↑ Moje róże – moja pasja » Blog Archive » Rosa Gallica „Versicolor” [online], www.roses.webhost.pl [dostęp 2015-12-05] .
- ↑ Moje róże – moja pasja » Blog Archive » Mieszańce herbatnie [online], www.roses.webhost.pl [dostęp 2015-12-05] .
- ↑ Peter Kiermeier , Thomas Proll , Róże, 2014 .