Równość (czasopismo PPSD)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Równość
Ilustracja przedstawia fragment strony tytułowej czasopisma, numeru z dnia 24 czerwca 1897 roku. Uwagę przyciąga tytuł "Równość" wydrukowany wytłuszczonymi wersalikami. Napis poniżej głosi, że jest to organ partyi socyalno-demokratycznej. W dolnej części jest fragment artykułu w dwóch szpaltach, zaczynający się słowem Towarzysze!
Pierwszy egzemplarz czasopisma Równość (24 czerwca 1897)
Częstotliwość

dwutygodnik

Państwo

 Austro-Węgry

Adres

Cieszyn (1897), Ostrawa(1898 i 1901), Bielsko (1899-1900)

Organ prasowy

Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego

Tematyka

polityczno-społeczna

Język

polski

Pierwszy numer

24 czerwca 1897

Ostatni numer

29 czerwca 1901

Redaktor naczelny

Tadeusz Reger

Średni nakład

1300 egz.

Równość – czasopismo społeczno-polityczne wydawane w Cieszynie od 24 czerwca 1897 roku do 29 czerwca 1901 roku, organ prasowy Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego na terenie Śląska Cieszyńskiego. Redaktorem naczelnym pisma był Tadeusz Reger.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W kwietniu 1897 roku na konferencji PPSD podjęto uchwałę o utworzeniu czasopisma na terenie Śląska Cieszyńskiego[1]. Czasopismo miało być adresowane do polskich górników, hutników, robotników i chłopów, pracujących na Śląsku Cieszyńskim[1], a także polskich górników w morawskiej części Zagłębie Ostrawsko Karwińskiego (powiat Morawska Ostrawa)[2]. Zadanie jego organizacji powierzono znanemu działaczowi socjalistycznemu Tadeuszowi Regerowi[1].

Pierwszy reklamowy numer czasopisma ukazał się 24 czerwca 1897 roku, a 8 lipca ukazał się pierwszy numer regularny[2]. Siedzibą redakcji był w 1897 roku Cieszyn, następnie w styczniu 1898 roku redakcja została przeniesiona do Ostrawy, a w czerwcu 1899 roku do Bielska[2]. Nakład pisma w 1897 roku wynosił 1300 egzemplarzy[3].

W 1897 roku pismo ukazywało się jako dwutygodnik[2], w latach 1898–1900 ukazywało się trzy razy w tygodniu, a od 1900 roku jako tygodnik[1]. W okresie strajku górników na Śląsku Cieszyńskim od 21 lutego do 23 marca 1900 roku pismo ukazywało się jako dziennik, po czym powrócono do wydania co tydzień[4].

Pismo było obowiązkowo prenumerowane przez członków związków zawodowych górników, hutników, metalowców, tkaczy i robotników drzewnych[1]. Nie przynosiło dochodów, zyski pochodziły głównie z prenumerat i dotacji, z trudem pokrywały koszt druku i wynagrodzenie redaktora[1]. W drugiej połowie 1900 roku pismo popadło w kłopoty finansowe, sprawozdania wykazywały straty i dług w drukarni[5]. W październiku 1900 roku drukarz w Bielsku odmówił druku ze względu na długi[5]. Czasopismo zostało przeniesione na krótko do Mistka, następnie ponownie do Ostrawy a 29 czerwca 1901 roku zostało zawieszone[6].

W 1904 roku wznowiono organ PPSD w Cieszynie, nowe pismo nazywało się „Robotnik Śląski” i było redagowane przez tę samą redakcję co „Równość”[6].

Tematyka[edytuj | edytuj kod]

Czasopismo dostarczało informacji politycznych, a także informacji lokalnych zwłaszcza z miejsc pracy robotników. Informowano o strajkach. Jednym z zadań pisma było budzenie polskiej świadomości narodowej, potępiano jednak szowinizm, rasizm i fanatyzm religijny[7]. Stałą częścią pisma była rubryka „Pod Pręgierz”, która piętnowała zaniedbania pracodawców, opisywała wypadki przy pracy, pisała o wyzysku robotników. Język artykułów był prosty i dosadny[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Myśliński 1982 ↓, s. 98.
  2. a b c d Najdus 1983 ↓, s. 281.
  3. Najdus 1983 ↓, s. 352.
  4. Myśliński 1982 ↓, s. 99.
  5. a b Myśliński 1982 ↓, s. 179.
  6. a b Myśliński 1982 ↓, s. 180.
  7. a b Najdus 1983 ↓, s. 282.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Walentyna Najdus: Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska 1890–1919. Warszawa: Państ. Wyd. Naukowe, 1983. ISBN 83-01-04138-2. OCLC 830236731.
  • Jerzy Myśliński: Polska prasa socjalistyczna w okresie zaborów. Warszawa: 1982.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]