RBS15

RBS15

Państwo	Szwecja
Producent	Saab Bofors Dynamics
Odmiany	RBS15M, RBS15K, RBS15F
Wejście do służby	1985
Wymiary
Długość	4,35 metra
Średnica	0,50 metra
Parmetry techniczne
Napęd	silnik turboodrzutowy
Prędkość	0,8 Ma
Zasięg	100–150 km – 200 km
Naprowadzanie	bezwładnościowe + radarowe
Parametry użytkowe
Głowica	burząca, przeciwpancerna
Masa głowicy	200 kg

RBS15 – szwedzki przeciwokrętowy pocisk manewrujący krótkiego zasięgu, wystrzeliwany z okrętów nawodnych, samolotów lub z wyrzutni lądowych, napędzany silnikiem turboodrzutowym.

ORP „Grom” z kontenerami rakiet RBS15 Mk 2.

W połowie lat 70. uznano, że eksploatowane pociski przeciwokrętowe Rb 08 są przestarzałe i wymagają następcy. W 1979 roku firma Saab Bofors Missile Corporation otrzymała zlecenie na opracowanie nowej rakiety. Miała ona występować w wersji RBS15M (odpalanej z okrętów nawodnych) i RBS15K (odpalanej z wyrzutni lądowych). W 1982 roku zlecono opracowanie wariantu RBS15F (przenoszonej przez samoloty). Wszystkie trzy wersje są oznaczane jako RBS15 Mk.I

Pierwsze rakiety RBS15M odpalono z kutra HMS „Piteå”. Po próbach została ona przyjęta do uzbrojenia szwedzkiej floty pod oznaczeniem Rb 15 (wersje M i K). W kilka lat później RBS15 w wersji F znalazła się w uzbrojeniu szwedzkiego lotnictwa. Poza Szwecją rakiety RBS15 zakupiła Finlandia (wersja przenoszona przez okręty) oraz Jugosławia (wersja okrętowa i nadbrzeżna, po rozpadzie Jugosławii zostały one przejęte przez Chorwację).

W latach 90. powstały zmodernizowane pociski, które oznaczono jako RBS15 Mk.II. Mają one zmodernizowane głowice samonaprowadzające, a od 2004 produkowana jest wersja Mk.III (tylko odmiana przenoszona przez okręty) o zasięgu 200 km, mogąca atakować cele lądowe. Wersja Mk.III została zamówiona przez marynarki wojenne Niemiec i Polski.

RBS15 Mk.I zbudowana jest w układzie aerodynamicznym kaczka. Pocisk napędzany jest silnikiem odrzutowym Microturbo TRI 60-2 Model 077, wlot powietrza znajduje się pod pociskiem. Silnik zasilany jest pochodną parafiny. Wersje M i K są wyposażone dodatkowo w dwa silniki startowe firmy ARC, które są odrzucane po osiągnięciu przez pocisk prędkości marszowej.

Pociski RBS15K są instalowane po cztery na wyrzutniach samochodowych. Poza wozami z pociskami w skład baterii wchodzi pojazd z radarem obserwacyjnym.

Pociski RBS15M są przenoszone przez okręty typu Göteborg (4 jednostki po 8 wyrzutni), Stockholm (2 jednostki po 8 wyrzutni), Spica II (12 jednostek po 8 wyrzutni), Helsinki (4 jednostki po 4 wyrzutnie), Helsinki II (4 jednostki po 6 wyrzutni), oraz Kralj Petar Krešimir IV (2 jednostki po 8 wyrzutni). Pociski w wersji Mk.III zostaną zainstalowane także na korwetach typu 130 (5 jednostek po 4 wyrzutnie), fregatach typu 123 (4 jednostki). W 2007 roku po osiem kontenerów z pociskami w wersji Mk 3 zostało zainstalowane na ORP „Grom”, ORP „Piorun” i ORP „Orkan”.

RBS15F jest przenoszona przez samoloty Saab JAS 39 Gripen (dwa pociski na podskrzydłowych węzłach uzbrojenia); oprócz Szwecji pociski w tej wersji zakupiła Tajlandia. Od wersji okrętowej wersję lotniczą odróżniają stałe skrzydła i brak pomocniczych silników rakietowych.

Oznaczenie pocisku, a konkretniej: systemu, RBS15 pochodzi od szwedzkiej nazwy Robotsystem 15. W języku szwedzkim słowo robot, obok klasycznego znaczenia znaczy też „pocisk kierowany”.

Bibliografia

• Duncan Lenox: Jane's Strategic Weapon Systems. Wyd. Issue Forty-nine. Coulsdon, Surrey: Jane's Information Group, 2008, s. 171-172. ISSN 0958-6032.
• Maciej Hypś: Pocisk przeciwokrętowy RBS15 Mk3. Konflikty.pl, 2014-08-27. [dostęp 2014-08-28].
• Robert Rochowicz. RBS 15. „Nowa Technika Wojskowa”. 1996. Nr. 1. s. s. 27-28. ISSN 1230-1655. 
• Adam Spaczyński. Szwedzki pocisk przeciwokrętowy Rbs15 Mk 3. „Raport-wto”. 1998. nr 10. s. str. 42-43. ISSN 1479-270X.