Reguły ne peius
Reguły ne peius (łac. nie gorzej) – zakazy obowiązujące w procesowym prawie karnym, uregulowane w art. 454 Kodeksu postępowania karnego. Mają zastosowanie tylko w postępowaniu apelacyjnym. Ograniczają one uprawnienia sądu odwoławczego do pogorszenia sytuacji oskarżonego, gdy zostało wniesione odwołanie na jego niekorzyść. Reguły ne peius są jedną z dwóch instytucji (obok zakazu reformationis in peius) chroniących oskarżonego w postępowaniu odwoławczym. Reguły ne peius mają na celu zabezpieczenie prawa do obrony oraz konsekwentne zapewnienie dwuinstancyjności przy orzekaniu na niekorzyść oskarżonego[1]. Są skierowane do orzekającego sądu II instancji i mają charakter bezwzględny, tzn. niedozwolone jest orzekanie w sposób odmienny niż przewiduje przepis[potrzebny przypis].
Reguły ne peius obejmują następujące ograniczenia :
- gdy w I instancji oskarżony został uniewinniony albo umorzono wobec niego postępowanie – sąd II instancji nie może skazać oskarżonego (nie dotyczy to sytuacji, gdy oskarżonemu wymierzono środek karny lub odstąpiono od wymierzenia kary)[potrzebny przypis].
Sąd odwoławczy, uznając w takich przypadkach, że skazany zasługuje na surowszą karę może jedynie uchylić wyrok i przekazać postępowanie do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji. W przypadku wymierzenia surowszej kary w ponownie przekazanej sprawie oskarżony ma prawo do wniesienia apelacji od takiego wyroku[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wyrok SN z dn. 10.12. 2002 r., sygn. akt IV KKN 642/99
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T.H. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1-467,Warszawa 2014
- W. Grzeszczyk, Reguły ne peius w postępowaniu karnym (art. 454 k.p.k.) [w:] Prokuratura i Prawo nr 2, Warszawa 2008
- T. Kanty, Reguły ne peius
- J. Brylak, Orzekanie wbrew kierunkowi środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego, [w:] Prokuratura i Prawo nr 7-8, Warszawa 2006