Ząbkówka gwiazdkowatokryształkowa
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
ząbkówka gwiazdkowatokryształkowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Resinicium bicolor (Alb. & Schwein.) Parmasto Consp. System. Corticiac. (Tartu): 98 (1968) | |
Ząbkówka gwiazdkowatokryształkowa, ząbkówka dwubarwna (Resinicium bicolor (Alb. & Schwein.) Parmasto) – gatunek grzybów należący do rodziny Rickenellaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji: Resinicium, Rickenellaceae, Hymenochaetales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz, nadając mu nazwę Hydnum bicolor. Obecną nazwę nadał mu Erast Parmasto w 1968 r.[1] Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:
- Mycoacia bicolor (Alb. & Schwein.) Spirin & Zmitr. 2004
- Odontia subtilis (Fr.) Quél. 1888[2].
W 1999 r. Władysław Wojewoda podał polską nazwę ząbkówka dwubarwna, w 2003 r. uznał ją za nieodpowiednią i zmienił ją na ząbkówka gwiazdkowatokryształkowa[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Kortycjoidalny, roczny, rozpostarty, rozproszony, o średnicy do 5 cm, przyrośnięty. Hymenium w kolorze kremowym, gładkie, porowate z małymi lub dobrze rozwiniętymi, szeroko rozstawionymi, stożkowymi kolcami, głęboko spękane i odsłaniające subhymenium[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny, strzępki w subhymenium szkliste, cienkościenne, zapadnięte, z niewyraźnymi sprzążkami, o średnicy 2–3 µm. Sterylne elementy hymenium dwóch typów; 1) niektóre zwykle nazywane halocystydami główkowate z cienkościennym, kulistym halo, główkowatym wierzchołkiem o średnicy 6–12 µm, halo o średnicy 12–27 µm, część trzonowa o średnicy 1,5–2 µm, długości 15–20 µm z niewyraźną sprzążką u podstawy, 2) inne zwane astrocystydami, na wierzchołkach ze skupiskami promieniście ułożonych kryształów, tworzących gwiazdopodobne skupisko o średnicy 5–7 µm i szydłowatymi elementami hyfoidalnymi wystającymi na wierzchołkach kolców. Podstawki maczugowate, 4-sterygmowe, 12–14 × 4–5 µm, ze sprzążką bazalną. Bazydiospory elipsoidalne, szkliste, gładkie, cienkościenne, w odczynniku Melzera nieamyloidalne, 5–6 × 2,5–3 µm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano występowanie ząbkówki gwiazdkowatokryształkowej na Nowej Zelandii i na wszystkich kontynentach poza Antarktydą i Afryką, także na Hawajach[4]. W Europie jest rozprzestrzeniona szeroko, od Morza Śródziemnego po północne wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego[5]. W Polsce jest pospolita[3].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny występujący w lasach iglastych, liściastych i mieszanych na martwym drewnie leżącym na ziemi; na pniach, gałęziach oraz na pniakach i kikutach drzew[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 585, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c R.L. Gilbertson, D.E. Hemmes, Notes on fungi on Hawaiian tree ferns, „Mycotaxon”, 62, Mycobank, 1997, s. 465–487 [dostęp 2024-02-05].
- ↑ Występowanie Resinicium bicolor na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-02-05].