Rugaruga
Rugaruga (także Ruga-Ruga) – nieregularne oddziały wojskowe w Afryce Wschodniej, często rozmieszczane przez zachodnie siły kolonialne[1], służące jako najemnicy lub lokalni pomocnicy obok askarysów, zawodowych żołnierzy, którzy byli regularnie wynajmowani w innych regionach Afryki[2]. Podczas gdy askarysi byli szkoleni przez oficerów europejskich mocarstw kolonialnych w Afryce, rugaruga byli najczęściej wynajmowani z plemiennych wojowników w czasach konfliktu[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Termin rugaruga dla uzbrojonych strażników w karawanach i oddziałów najemników z ludu Nyamwezi sięga co najmniej 1820 roku[4]. Rugaruga pojawili się po raz pierwszy jako pomocnicza siła Nyamwezi – wodza Mirambo, nazwanego „Napoleonem Afryki” przez Henry’ego Mortona Stanleya. Mirambo, handlarz kością słoniową i niewolnikami, zebrał milicję młodych mężczyzn bez więzi społecznych, aby bronić swoich interesów przed Arabami z wybrzeża Suahili. Jednostka ta składała się głównie z byłych niewolników lub tragarzy. Później słowo rugaruga było używane do określenia dowolnej jednostki wojsk pomocniczych w Afryce Wschodniej[1].
W trakcie I wojny światowej rugaruga walczyli u boku Brytyjczyków i Niemców w kampanii w Afryce Wschodniej. Oddziały askarysów niemieckiego Schutztruppe, siły zbrojne Niemieckiej Afryki Wschodniej pod dowództwem generała Paula von Lettow-Vorbecka, były często wspierane przez jednostki rugaruga o mniej więcej tej samej wielkości. W ten sposób rugaruga skutecznie podwoili siłę żywą niemieckich sił kolonialnych po wybuchu wojny. Ogólnie rzecz biorąc, brytyjskie War Office oszacowało, że łącznie ponad 12 000 rugaruga służyło Niemcom podczas wojny[4]. Siły te były najbardziej widoczne na zachodnich granicach Niemieckiej Afryki Wschodniej, ze względu na fakt, że działało tam bardzo niewiele regularnych sił Schutztruppe. Ich skuteczność w walce była jednak bardzo zróżnicowana, ponieważ rugaruga często walczyli z powodów osobistych, takich jak rywalizacja plemienna oraz chęć sławy i grabieży. Byli więc równie skłonni do odważnej walki, co do ucieczki i dezercji[4].
Kiedy Lettow-Vorbeck zaakceptował zawieszenie broni w dniu 23 listopada 1918 roku, po czterech latach walk partyzanckich i ciężkich stratach po obu stronach oraz wśród ludności cywilnej, mieszane siły rugaruga, kilku askarysów i kilku ocalałych Niemców stanowiły ostatnią jednostkę, która poddała się w I wojnie światowej[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Heinrich Schnee: Deutsches Kolonial-Lexikon. Internet Archive, 1920. s. 192. [dostęp 2023-02-04]. (niem.).
- ↑ Heiko Möhle: Kolonialismus und Erinnerungspolitik. Die Debatte um die Hamburger „Askari-Reliefs”. Google Books, 2006. s. 277. [dostęp 2023-02-04]. (niem.).
- ↑ Prem Poddar, Shridhar Patke Rajeev, Lars Jensen, John Beverley: A Historical Companion to Postcolonial Literatures: Continental Europe and Its Empires. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2008. ISBN 978-0-7486-2394-5.
- ↑ a b c Nina Berman, Klaus Muehlhahn, Patrice Nganang: German Colonialism Revisited: African, Asian, and Oceanic Experiences. Ann Arbor: University of Michigan Press, 2018, s. 85-100. ISBN 978-0-472-03727-8.
- ↑ Michelle R. Moyd: Violent Intermediaries: African Soldiers, Conquest, and Everyday Colonialism in German East Africa. Athens: Ohio University Press, 2014. ISBN 978-0-8214-4487-0.