Ryjoskoczek

Ryjoskoczek
	Elephantulus
	O. Thomas & Schwann, 1906
	; Przedstawiciel rodzaju – ryjoskoczek zaroślowy (E. intufi)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	ryjkonosowe
Rodzina	ryjkonosowate
Podrodzina	Macroscelidinae
Rodzaj	ryjoskoczek
	Typ nomenklatoryczny
	Macroscelides rupestris A. Smith, 1831
Synonimy
	Nasilio O. Thomas & Schwann, 1906; Elephantomys Broom, 1937;
	Nasilio O. Thomas & Schwann, 1906; Elephantomys Broom, 1937;
Gatunki
	10 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	10 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ryjoskoczek^[4] (Elephantulus) – rodzaj ssaka z podrodziny Macroscelidinae w rodzinie ryjkonosowatych (Macroscelididae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w środkowej, zachodniej i południowej Afryce^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 94–148 mm, długość ogona 86–162 mm, długość ucha 19–36 mm, długość tylnej stopy 27–42 mm; masa ciała 31–83 g^[7]. Wzór zębowy: I ${\tfrac {3}{3}}$ C ${\tfrac {1}{1}}$ P ${\tfrac {4}{4}}$ M ${\tfrac {2}{2}}$ (x2) = 40^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Elephantulus: gr. ελεφας elephas, ελεφαντος elephantos „słoń”^[8]; łac. przyrostek zdrabniający -ulus^[9].
Nasilio: zdrobnienie łac. nasus „nos”^[10]. Gatunek typowy: Macroscelides brachyrynchus A. Smith, 1836.
Elephantomys: gr. ελεφας elephas, ελεφαντος elephantos „słoń”^[8]; μυς mus, μυος muos „mysz”^[11]. Gatunek typowy: †Elephantomys langi Broom, 1937 (= †Elephantulus broomi Corbet & Hanks, 1968).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[12]^[5]^[4]:

Elephantulus fuscipes (O. Thomas, 1894) – ryjoskoczek ciemnostopy
Elephantulus brachyrhynchus (A. Smith, 1834) – ryjoskoczek krótkonosy
Elephantulus fuscus (Peters, 1852) – ryjoskoczek ciemny
Elephantulus intufi (A. Smith, 1836) – ryjoskoczek zaroślowy
Elephantulus rupestris (A. Smith, 1831) – ryjoskoczek skalny
Elephantulus myurus O. Thomas & Schwann, 1906 – ryjoskoczek zuluski
Elephantulus edwardii (A. Smith, 1839) – ryjoskoczek przylądkowy
Elephantulus pilicaudus Smit, 2008 – ryjoskoczek włochatoogonowy

Opisano również gatunki wymarłe z plejstocenu Południowej Afryki:

Elephantulus antiquus Broom, 1948^[13]
Elephantulus broomi Corbet & Hanks, 1968^[14]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Elephantulus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas & H. Schwann. [On mammals collected by Mr. C. H. B, Grant in the Zoutpansberg District of the Transvaal, and presented to the National Collection by Mr. C. D. Rudd]. „Abstract of the Proceedings of the Zoological Society of London”. 33, s. 10, 1906. (ang.).
↑ R. Broom. On some new pleistocene mammals fromlimestone caves of the Transvaal. „South African Journal of Science”. 33, s. 758, 1937. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 21. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 114. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Elephantulus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
↑ ^a ^b S. Heritage: Family Macroscelididae (Sengis). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 231–234. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. [1].
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 546.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 143.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 141.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Higher Taxonomy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-02-05]. (ang.).
↑ R. Broom. Some South African Pliocene and Pleistocene mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 21 (1), s. 5, 1948. (ang.).
↑ G.B. Corbet & J. Hanks. A revision of the elephant-shrews, family Macroscelididae. „Bulletin of the British Museum (Natural History) Zoology”. 16 (2), s. 54, 1968. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256. (ang.).

[itis-1] Elephantulus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Thomas&Schwann-2] O. Thomas & H. Schwann. [On mammals collected by Mr. C. H. B, Grant in the Zoutpansberg District of the Transvaal, and presented to the National Collection by Mr. C. D. Rudd]. „Abstract of the Proceedings of the Zoological Society of London”. 33, s. 10, 1906. (ang.).

[Broom-3] R. Broom. On some new pleistocene mammals fromlimestone caves of the Transvaal. „South African Journal of Science”. 33, s. 758, 1937. (ang.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 21. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 114. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Elephantulus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].

[Heritage-7] S. Heritage: Family Macroscelididae (Sengis). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 231–234. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=]-8] Jaeger 1944 ↓, s. [1].

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=276_546]-9] Jaeger 1944 ↓, s. 546.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=173_143]-10] Jaeger 1944 ↓, s. 143.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=171_141]-11] Jaeger 1944 ↓, s. 141.

[asm-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Higher Taxonomy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-02-05]. (ang.).

[bro-13] R. Broom. Some South African Pliocene and Pleistocene mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 21 (1), s. 5, 1948. (ang.).

[cor&han-14] G.B. Corbet & J. Hanks. A revision of the elephant-shrews, family Macroscelididae. „Bulletin of the British Museum (Natural History) Zoology”. 16 (2), s. 54, 1968. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]