Przejdź do zawartości

Słone (Kudowa-Zdrój)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Słone
Dzielnica Kudowy-Zdroju
Ilustracja
Kościół Narodzenia NMP w Słonem
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Miasto

Kudowa-Zdrój

W granicach Kudowy-Zdroju

31 grudnia 1961[1] do 31 grudnia 1969[2]; 1 stycznia 1973[3]

SIMC

0984189

Wysokość

370-380 m n.p.m.

Populacja 
• liczba ludności


ok. 800

Kod pocztowy

57-350

Tablice rejestracyjne

DKL

Położenie na mapie Kudowy-Zdroju
Mapa konturowa Kudowy-Zdroju, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Słone”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Słone”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Słone”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Słone”
Ziemia50°26′11″N 16°12′46″E/50,436389 16,212778
Remiza OSP w Słonem

Słone (niem. Schlaney, 1937-1945 Schnellau, czes. Slané albo dawniej Slaney) – dzielnica Kudowy-Zdroju z byłym przejściem granicznym z Czechami. Dawniej była samodzielną wsią, w latach 1961-1969 i od 1973 roku jest częścią Kudowy-Zdroju.

Toponimia

[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy wzmiankowana jako Slaney w 1403 roku. Nazwa pochodzi od Czeskiej nazwy Slaný (gwarowo Slanej). Przymiotnik slaný oznacza słony. Niemiecka nazwa Schnellau jest chrztem germanizacyjnym z okresu hitlerowskiego[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o Słonem pochodzi z 1403 roku[5]. Od początku XV wieku Słone wraz z pobliskim Brzozowiem należało do miasta Náchod[5]. Po wojnach śląskich został oddzielony od miasta granicą prusko-czeską (habsburską), a po I wojnie światowej niemiecko-czechosłowacką. Nie stwarzało to jednak przeszkód, aby Náchod mógł ze swojej własności korzystać (składało się na niego 47 ha gruntów ornych, 58 ha łąk i 57 ha lasu). W roku 1840 w miejscowości było 108 domów, w których pracowało 88 krosien bawełnianych[6].
Po II wojnie światowej Słone znalazło się w granicach Polski, ale Náchod nie zamierzał zrezygnować z praw własności do majątku (analogiczna sytuacja była w Paczkowie, gdzie polskie miasto posiadało las na terenie Czechosłowacji). Ponieważ Polska zajęła Słone i majątek jako własność poniemiecką (co Czesi odrzucali, wskazując, że przez 350 lat było w posiadaniu w rękach miejskich, a w Słonem przeważała ludność czeskojęzyczna) padały różne propozycje - od odszkodowania dla Czechów, poprzez wzajemną umowę o dalszym korzystaniu przez Náchod z owych terenów, a na korekcie granicznej skończywszy (Słone znalazło się w orbicie czeskich żądań terytorialnych; wiązało się to z wysiedleniem Polaków, którzy już zdążyli tam zamieszkać).
Ostatecznie w 1949 roku potwierdzono, że była własność Náchodu przeszła na własność Skarbu Państwa.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

W Słonem znajdują się następujące zabytki:

  • barokowy kościół Narodzenia NMP wzniesiony w roku 1909[7]
  • dom zrębowy przy ul. Słone 102,
  • duży zespół domów mieszkalnych i mieszkalno-gospodarczych[6].

Znane postaci

[edytuj | edytuj kod]
  • Joseph Elsner (1845–1933), niemiecki architekt i rzeźbiarz sztuki sakralnej

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dz.U. z 1961 r. nr 54, poz. 308
  2. Dz.U. z 1969 r. nr 35, poz. 301
  3. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  4. Monika Choroś, Łucja Jarczak, Stanisława Sochacka (red.), Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. 13: Spad-Szyw, Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski : Państwowy Instytut Naukowy - Instytut Śląski, 2007, s. 121, ISBN 978-83-7126-041-4 [dostęp 2024-06-25] (pol.).
  5. a b Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 432. ISBN 978-83-89188-95-3.
  6. a b Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, s. 223. ISBN 83-7005-301-7.
  7. Hildegard Berning: Joseph Elsner (1845−1933), w: Joachim Bahlcke (Hrsg.): Schlesische Lebensbilder, Band 9. Insingen 2007, ISBN 978-3-7686-3506-6, s. 293–304.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]