Saga o Herwarach
Saga o Herwarach (Hervararsaga) – średniowieczna skandynawska saga.
Saga w obecnie znanej formie pochodzi z XIII wieku, chociaż jej zarys powstał prawdopodobnie w XII stuleciu[1]. Znane są trzy podstawowe rękopisy tego utworu: kopenhaski (R), Hauksbók (H) i upsalski (U), zaś inne rękopisy są ich pochodnymi[1]. Najstarsze zachowane rękopisy poszczególnych wersji pochodzą z wieku XIV (H), XV (R) i XVII (U)[2].
Saga o Herwarach zalicza się do sag mitycznych, w związku z tym zawiera niewiele informacji historycznych[3]. Nazwa utworu pochodzi od dwóch bohaterek o imionach Hervor[3]. Autor lub redaktor sagi nie jest znany, powiązał on jednak dwa istniejące wcześniej wątki opowieści: walki Gotów z Hunami oraz legendę o mieczu Tyrfing[3].
Na treść sagi składa się pięć wątków:
- opowiadanie o pojawieniu się Tyrfinga;
- dzieje Angantyra, jednego z pierwszych posiadaczy miecza;
- epizod o Hervor, córce Angantyra, wydobywającej miecz z jego grobu;
- dzieje bratobójcy Heidreka, syna Hervor;
- opowieść o dwu braciach, Antagyrze i Hlodrze[4].
Do sagi włączone zostały fragmenty Pieśni o Hunach (niezachowanej w innych źródłach), która jednak pierwotnie nie stanowiła integralnej części sagi[5]. Miejsca przytaczane w pieśni, w których rozgrywały się walki Gotów z Hunami, są trudne do zinterpretowania, jednak niektórzy badacze umieszczali je nad Wisłą[6].
Wątki z sagi zostały wykorzystane przez J.R.R. Tolkiena przy tworzeniu mitologii Śródziemia[7]. W 1960 Christopher Tolkien przetłumaczył sagę na język angielski[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Labuda 1961a ↓, s. 96.
- ↑ Labuda 1961b ↓, s. 288.
- ↑ a b c Labuda 1961b ↓, s. 179.
- ↑ Labuda 1961b ↓, s. 178.
- ↑ Labuda 1961a ↓, s. 96-97.
- ↑ Labuda 1961a ↓, s. 93.
- ↑ a b Tolkien Library 2017 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gerard Labuda: Źródła, sagi i legendy do najdawniejszych dziejów Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
- Gerard Labuda: Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
- Heidreks Saga. Kobenhavm, 1924. Bound in cloth. Signed by J.R.R. Tolkien in pencil on the end paper. Tolkien Library. [dostęp 2017-02-20]. (ang.).