Schiekia

*Schiekia*
	; Schiekia orinocensis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	Euphyllophyta
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	jednoliścienne
Rząd	komelinowce
Rodzina	hemodorowate
Rodzaj	Schiekia
	Nazwa systematyczna
	Schiekia Meisner; Pl. Vasc. Gen.: 397 (1842)
	Typ nomenklatoryczny
	Schiekia orinocensis (Kunth) Meisn.
Synonimy
	Troschelia Klotzsch & M.R.Schomb.;
	Troschelia Klotzsch & M.R.Schomb.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Schiekia Meisn. – rodzaj roślin z rodziny hemodorowatych. Obejmuje trzy gatunki występujące endemicznie w północnej Ameryce Południowej^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Wieloletnie rośliny zielne, o wysokości do 100 cm^[5].

Pędy: Kłącze, pomarańczowe do czerwonego^[4].

Liście: Równowąskie do wąsko lancetowatych, nagie^[5].

Kwiaty: Zebrane w baldachogroniasty kwiatostan złożony z prostych skrętków o białawo omszonych osiach. Okwiat grzbiecisty, kremowobiały. Dwa prątniczki i trzy pręciki, wolne, dwa boczne pręciki krótkie o małych główkach, środkowy dłuższy, o nitce skręconej. Zalążnia górna, naga, 3–4 zalążkami w każdej komorze. Szyjka słupka tylnie spłaszczona, wygięta na bok, ze znamieniem bocznie stykającym się z główką środkowego pręcika^[5].

Owoce: Odwrotnie jajowate, trójklapowane, nagie torebki. Nasiona dyskowato-tarczowate^[5].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Siedlisko: Zasiedla stanowiska okresowo zalewane, w formacjach trawiastych i lasach. S. orinocensis zasiedla tepui i inne formacje górskie Wyżyny Gujańskiej^[4].

Cechy fitochemiczne: Badania fitochemiczne Schiekia orinocensis wykazały obecność w roślinach fenylofenalenonów, flawonoidów i pochodnej gliceryny^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna: Rodzaj z podrodziny Haemodoroideae w rodzinie hemodorowatych (Haemodoraceae) w rzędzie komelinowców (Commelinales)^[7].

Wykaz gatunków^[3]

Schiekia orinocensis (Kunth) Meisn.
Schiekia silvestris (Maas & Stoel) Hopper, E.J.Hickman, Rhian J.Sm. & M.Pell.
Schiekia timida M.Pell., E.J.Hickman, Rhian J.Sm. & Hopper

Zastosowanie użytkowe[edytuj | edytuj kod]

Kłącze Schiekia orinocensis wykorzystywane jest jako środek antyseptyczny^[8].

Schiekia timida używana jest ceremonialnie przez brazylijskie plemię Krahô jako roślina o działaniu psychoaktywnym^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-03-19] (ang.).
↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2023-03-19]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Marco O. O. Pellegrini, Ellen J. Hickman, Jorge E. Guttiérrez, Rhian J. Smith i inni. Revisiting the taxonomy of the Neotropical Haemodoraceae (Commelinales). „PhytoKeys”. 169, s. 1–59, 2020-04-12. DOI: 10.3897/phytokeys.169.57996.
↑ ^a ^b ^c ^d M.G. Simpson: Haemodoraceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 4: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 220. DOI: 10.1007/978-3-662-03531-3. ISBN 978-3-662-03531-3. (ang.).
↑ Fernanda M.M. (i inni) Ocampos. Phytochemical profile of Schiekia orinocensis (Haemodoraceae). „Phytochemistry Letters”. 21, s. 139–145, 2017-09. DOI: 10.1016/j.phytol.2017.06.008.
↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).
↑ Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Medicinal and Poisonous Plants: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology. CRC, Taylor & Francis Group, 2012, s. 3347-8. ISBN 978-1-4200-8044-5. OCLC 774639599. (ang.).

[apweb-1] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-03-19] (ang.).

[ruggiero-2] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[kew-3] Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2023-03-19]. (ang.).

[rev-4] Marco O. O. Pellegrini, Ellen J. Hickman, Jorge E. Guttiérrez, Rhian J. Smith i inni. Revisiting the taxonomy of the Neotropical Haemodoraceae (Commelinales). „PhytoKeys”. 169, s. 1–59, 2020-04-12. DOI: 10.3897/phytokeys.169.57996.

[kub-5] M.G. Simpson: Haemodoraceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 4: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 220. DOI: 10.1007/978-3-662-03531-3. ISBN 978-3-662-03531-3. (ang.).

[chem-6] Fernanda M.M. (i inni) Ocampos. Phytochemical profile of Schiekia orinocensis (Haemodoraceae). „Phytochemistry Letters”. 21, s. 139–145, 2017-09. DOI: 10.1016/j.phytol.2017.06.008.

[grin-7] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2023-03-27]. (ang.).

[crc-8] Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Medicinal and Poisonous Plants: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology. CRC, Taylor & Francis Group, 2012, s. 3347-8. ISBN 978-1-4200-8044-5. OCLC 774639599. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]