Schronisko Środkowe (Rogożowa Skała)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Schronisko Środkowe
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Przeginia, Rogożowa Skała

Właściciel

prywatny

Długość

4,8 m

Deniwelacja

1,4

Wysokość otworów

ok. 438 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku zachodowi

Kod

J.Olk.I-09.61

Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia
Mapa konturowa gminy Jerzmanowice-Przeginia, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Schronisko Środkowe”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko Środkowe”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Schronisko Środkowe”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Schronisko Środkowe”
Ziemia50°13′51″N 19°42′29″E/50,230861 19,707944
Strona internetowa

Schronisko Środkoweschron jaskiniowy znajdujący się na wzniesieniu Rogożowej Skały[1], w miejscowości Przeginia, w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia[2].

Opis schroniska[edytuj | edytuj kod]

Schronisko znajduje się u zachodniej podstawy skały Jednorożec, w dolnej części dzielącego ją pęknięcia. Powyżej otworu znajduje się zaklinowana w szczelinie skała. Jest to krótki korytarz, o mniej więcej trójkątnym kształcie, rozszerzający się ku dołowi. W stropie znajdują się zaklinowane skały. Kończy się progiem, za którym ciągnie się niedostępna dla człowieka szczelina. Korytarz ma jedno boczne odgałęzienie (prawe). Zaczyna się 1,5 m od otworu wejściowego, ale jest zbyt ciasne dla człowieka[1].

Schronisko powstało na szczelinie. Ściany pokryte grubą warstwą sadzy, dno kamieniste z dużą ilością liści i śmieci. Jest wilgotne, o klimacie uzależnionym od środowiska zewnętrznego. Rozproszone światło słoneczne dociera na odległość około 2 m od otworu. Przy otworze na ścianach rozwijają się glony. Ze zwierząt obserwowano pająki sieciarze jaskiniowe i muchówki[1].

Schronisko powstało w wapieniach z jury późnej. Zdaniem Adama Poloniusa układ i położenie Schroniska Lewego, Prawego i Środkowego wskazują, że jest to jeden obiekt przez zawalisko podzielony na trzy części. Schronisko Lewe po raz pierwszy opisał A. Polonius w 2014 r., on też wykonał jego plan. Pomiary wykonali w lipcu 2014 roku M. Kozioł i A. Polonius[1].

Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]

Miejscowej ludności schronisko znane jest od dawna. Świadczą o tym śmieci na jego dnie. Było przekopywane, przed jego otworem znajduje się bowiem niewielki wał ziemi. W literaturze nie było wymieniane. Po raz pierwszy jego plan opis sporządził A. Polonius w 2014 r. Pomiary wykonali w lipcu 2014 roku M. Kozioł i A. Polonius.

Skała Jednorożec z otworem schroniska

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Adam Polonius, Schronisko Środkowe [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-05-22].
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-02-03].