Scotopetalum

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Scotopetalum
Shear, 2000
Ilustracja
Przód ciała samca Scotopetalum chinense
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

wije

Gromada

dwuparce

Podgromada

Chilognatha

Infragromada

Helminthomorpha

Nadrząd

Coelocheta

Rząd

Callipodida

Podrząd

Schizopetalidea

Rodzina

Paracortinidae

Rodzaj

Scotopetalum

Typ nomenklatoryczny

Scotopetalum warreni Shear, 2000

Scotopetalumrodzaj dwuparców z rzędu Callipodida i rodziny Paracortinidae. Obejmuje dwa opisane gatunki. Znane są z południowych Chin i północnego Wietnamu.

Morfologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Gonopody Scotopetalum chinense, A: lewy w widoku przednim, B: oba w widoku bocznym, C: lewy w widoku bocznym, D: oba w widoku tylnym. Ca: płat przedni biodra, a: wyrostek pośrodkowy biodra, b: środkowy wyrostek szablasty biodra, pf: wyrostek parafemoroidalny, T: telopodit, n: wcięcie, k: wyrostek boczny odsiebnej części telopoditu, M: wyrostek pośrodkowy odsiebnej części telopoditu, ps: parasolenomer, s: solenomer

Wije o ciele walcowatym, wydłużonym[1], przeciętnych jak na przedstawicieli rzędu rozmiarów. Czułki i odnóża są smukłe i mocno wydłużone. Głowa samca pozbawiona jest nabrzmiałości czy wyrostka na ciemieniu. Pola oczne (ocellaria) zawierają po 15–30 omatidiów rozmieszczonych w pięciu lub sześciu szeregach[2]. Samiec ma ósmą parę odnóży zmodyfikowaną w gonopody[1] o rozszerzonych i zaokrąglonych przednich płatach biodrowych. Gonopody Scotopetalum różnią się od tych u Angulifemur równoległym ustawieniem trzonów telopoditów, od tych u Paracortina i Crassipetalum silnie uwstecznionymi przednio-środkowymi wyrostkami prawie szablastymi bioder (processus coxalis subfalcalis), a od Crassipetalum ponadto znacznie mniejszymi wyrostkami prefemoroidalnymi, obecnymi w liczbie jednej sztuki na gonopodzie[2].

Znany zasięg rodzaju ograniczony jest do południowych Chin i północnego Wietnamu. S. chinense jest endemitem powiatu Zhen Xiong w Junnanie, zaś S. warreni podawany jest z wietnamskich prowincji Cao Bằng i Thanh Hóa. Oba gatunki zamieszkują wyłącznie jaskinie (są troglobiontami)[2].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadzony został w 2000 roku przez Wiliama A. Sheara na łamach „Myriapodologica” jako monotypowy, z opisanym w tej samej publikacji S. warreni jako jedynym gatunkiem. Omawiany rodzaj Shear umieścił w rodzinie Schizopetalidae – dostrzegł podobieństwa między Scotopetalum i Paracortina, ale podważał zasadność wyróżniania rodziny Paracortinidae[3]. W 2004 roku Pavel Stoev i Jean-Jacques Geoffroy dokonali na łamach „Acta Arachnologica” przeglądu przedstawicieli rodziny Paracortinidae i w jego ramach zsynonimizowali Scotopetalum z Paracortina[4]. W 2023 roku Nesrine Akkari, Oliver Macek i Pavel Stoev opublikowali na łamach „ZooKeys” rewizję rodziny i w jej ramach przywrócili ważność Scotopetalum, klasyfikując doń dwa opisane gatunki[2]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b P. Stoev, P. Sierwald, A. Billey. An annotated world catalogue of the millipede order Callipodida (Arthropoda: Diplopoda). „Zootaxa”. 1706, s. 1–50, 2008. 
  2. a b c d Nesrine Akkari, Oliver Macek, Pavel Stoev. A revision of the millipede family Paracortinidae (Diplopoda, Callipodida). „ZooKeys”. 1187, s. 341-399, 2023. DOI: 10.3897/zookeys.1187.113473. 
  3. William A. Shear. A new genus and species of callipodidan millipede from Vietnam (Callipodida, Schizopetalidae). „Myriapodologica”. 6 (11), s. 95–100, 2000. 
  4. P. Stoev, J.J. Geoffroy. Review of the millipede family Paracortinidae Wang & Zhang, 1993 (Diplopoda: Callipodida). „Acta Arachnologica”. 53 (2), s. 93–103, 2004. DOI: 10.2476/asjaa.53.93.