Skulik świerkowiec
| Scymnus abietis | |||
| (Paykull, 1798) | |||
.png) Widok od góry | |||
 Widok z boku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Scymnus (Parapullus) | ||
| Gatunek |
skulik świerkowiec | ||
| Synonimy | |||
| |||
Skulik świerkowiec[1] (Scymnus abietis) – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych. Zamieszkuje Europę i północno-zachodnią Afrykę. Bytuje na drzewach iglastych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1798 roku przez Gustafa von Paykulla pod nazwą Coccinella abietis. Później przeniesiony został do rodzaju Scymnus. Początkowo klasyfikowany był w jego podrodzaju nomenklatorycznym[2][3]. W 1990 roku Christian Duverger wyznaczył go gatunkiem typowym nowego podrodzaju Paucus[4], który później zsynonimizowany został z podrodzajem Parapullus[3], wprowadzonym w 1978 roku przez Chungtu Yanga[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o podługowato-owalnym ciele[6][3] długości od 2,2 do 3 mm[2][6]. Ciało jest jasno owłosione[3], ubarwione w całości żółtobrunatnie[2][6], niekiedy z przyciemnionym spodem tułowia[2]. Stopień wypukłości ciała jest umiarkowany[3], nieco większy niż u podobnego S. silesiacus[2]. Największą szerokość ciało osiąga w połowie długości pokryw[3].
Dość mała głowa ma szerokie, słabo sklepione, delikatnie punktowane czoło, poprzeczną wargę górną o niemal zaokrąglonych bokach, zaopatrzone w rozdwojone wierzchołki i ząb molarny u podstawy żuwaczki oraz trójczłonowe głaszczki wargowe o tępych członach wierzchołkowych. Krótkie czułki buduje dziesięć członów, z których trzy ostatnie formują zwartą buławkę[3].
Przedplecze jest pośrodku dwukrotnie szersze niż długie[3], przy przednim brzegu najszersze; ma bardzo słabo wyciętą krawędź przednią, prawie proste i niewystające kąty przednie[2] oraz zakrzywione krawędzie boczne[3]. Podgięcia przedplecza są szerokie i pozbawione odgraniczonych dołków[3]. Bardzo mała tarczka[2] ma trójkątny zarys. Pokrywy są wyraźnie szersze od podstawy przedplecza[3] i mają dobrze zaznaczone guzy barkowe[2][3]. Punktowanie pokrywy jest delikatne[3] i dość równomierne[6]. Wąskie podgięcia pokryw kończą się na wysokości tylnych bioder. Wąskie i długie odnóża nie wystają poza obrys ciała. Czteroczłonowe stopy wieńczą rozdwojone pazurki o ząbku zewnętrznym większym i słabiej zakrzywionym niż ząbek wewnętrzny[3]. Na pierwszym z widocznych sternitów odwłoka (pierwszym wentrycie) występują linie zabiodrowe, które są niepełne i nie osiągają swymi zewnętrznymi końcami przedniej krawędzi tegoż sternitu[6].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten preferuje obszary górskie i podgórskie, ale zamieszkuje także niziny. Bytuje na świerkach i jodłach, rzadziej na sosnach, w tym na kosodrzewinie. Jest drapieżnikiem żerującym na mszycach (afidofagia). W okresie wegetacyjnym przebywa w wierzchołkowych partiach drzew. Zimuje wśród mchów u nasady ich pni. Rozmnaża się wiosną. Larwy spotyka się w maju. W pierwszej połowie czerwca przepoczwarczają się, a w drugiej jego połowie pojawiają się owady dorosłe nowego pokolenia[7].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry oraz europejskiej części Rosji[8]. Poza tym podawany jest z kaukaskiej części Rosji[3] i Maroka[7]. W Polsce znany jest z nielicznych stanowisk, głównie z południa kraju, na nizinach występując sporadycznie i lokalnie[7][9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Scymnus abietis – Skulik świerkowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-01-24].
- ↑ a b c d e f g h Ryszard Bielawski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 76 Biedronki - Coccinellidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1959.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Chen Xiaosheng ,Ren Shunxiang, Wang Xingmin. Revision of the subgenus Scymnus (Parapullus) Yang from China (Coleoptera: Coccinellidae). „Zootaxa”. 3174, s. 22-34, 2012. DOI: 10.11646/zootaxa.3174.1.2.
- ↑ Christian Duverger. Catalogue of the Coccinellidae Coleoptera of continental France and Corsica. „Bulletin de la Societe Linneenne de Bordeaux”. 18 (2), s. 61–87, 1990.
- ↑ Yang Chungtu. A new subgenus and species of Coccinellidae. „Bulletin of the Society of Entomology”. 13 (1), s. 27–28, 1978.
- ↑ a b c d e Andrzej O. Bieńkowski. Key for identification of the ladybirds (Coleoptera: Coccinellidae) of European Russia and the Russian Caucasus (native and alien species). „Zootaxa”. 4472 (2), s. 233–260, 2018. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.4472.2.2.
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 2. „Katalog Fauny Polski”. 23 (13), 1986.
- ↑ Scymnus (Parapullus) abietis Paykull, 1798. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-01-06].
- ↑ Rafał Ruta, Paweł Jałoszyński, Szymon Konwerski, Tomasz Majewski, Tomasz Barłożek. Biedronkowate (Coleoptera: Coccinellidae) Polski. Część 1. Nowe dane faunistyczne. „Wiadomości entomologiczne”. 28 (2), s. 91–112, 2009.