Protektanty herbicydowe
Protektanty herbicydowe[1][2], antidotum herbicydowe[1], sejfner herbicydowy[2] – grupa różnych związków chemicznych stosowanych w celu ograniczenia uszkodzeń rośliny chronionej (przede wszystkim traw) przez niektóre herbicydy o małej selektywności, bez zmniejszania aktywności herbicydu w przypadku roślin zwalczanych[3]. Protektanty herbicydowe modyfikują ekspresję genów kodujących metabolizm herbicydów w roślinie chronionej, sprzyjając szybszemu i pełniejszemu procesowi detoksykacji substancji aktywnej[4].
Najczęściej protektant wchodzi w skład formulacji herbicydów zawierających substancję aktywną z grup tiokarbaminianów i chloroacetamidów, stosowanych w chemicznej ochronie kukurydzy, sorga i ryżu[5][6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Sejfnery zostały przypadkowo odkryte w latach 40. XX w.[7] Pierwszym komercyjnie stosowanym związkiem tego typu był 1,8-bezwodnik naftalowy, opracowany w 1971 roku w celu ochrony kukurydzy przed uszkodzeniami wywołanymi przez herbicydy tiokarbaminianowe[7][3][5]. Jest to protektant najbardziej uniwersalny, zdolny do ochrony rozmaitych roślin przed różnorodnymi herbicydami[3][5].
W 2015 r. znanych było około 20 sejfnerów herbicydowych[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jerzy Pudełko, Grzegorz Skrzypczak, Możliwości zwiększenia odporności roślin uprawnych na działanie herbicydów, „Postępy Nauk Rolniczych”, 6, 1978, s. 103–112 [dostęp 2023-08-08].
- ↑ a b Jerzy Kawczyński, Maister® Power 42,5 OD – nowość firmy Bayer w ochronie kukurydzy, „AgroNews.com.pl”, 13, 2014, s. 12–13.
- ↑ a b c Aqel W. Abu-Qare, Harry J. Duncan, Herbicide safeners: uses, limitations, metabolism, and mechanisms of action, „Chemosphere”, 48 (9), 2002, s. 965–974, DOI: 10.1016/s0045-6535(02)00185-6, PMID: 12222792 (ang.).
- ↑ Dean E. Riechers, Klaus Kreuz, Qin Zhang, Detoxification without Intoxication: Herbicide Safeners Activate Plant Defense Gene Expression, „Plant Physiology”, 153 (1), 2010, s. 3–13, DOI: 10.1104/pp.110.153601, PMID: 20237021, PMCID: PMC2862420 (ang.).
- ↑ a b c Istvan Jablonkai, Herbicide Safeners: Effective Tools to Improve Herbicide Selectivity, [w:] Andrew J. Price, Jessica A. Kelton (red.), Herbicides, IntechOpen, 2013, s. 589–620, DOI: 10.5772/55168, ISBN 978-953-51-1112-2 (ang.).
- ↑ Joanna Davies, Herbicide safeners – commercial products and tools for agrochemical research, „Pesticide Outlook”, 12 (1), 2001, s. 10–15, DOI: 10.1039/b100799h (ang.).
- ↑ a b c John D. Sivey i inni, Environmental Fate and Effects of Dichloroacetamide Herbicide Safeners: “Inert” yet Biologically Active Agrochemical Ingredients, „Environmental Science & Technology Letters”, 2 (10), 2015, s. 260–269, DOI: 10.1021/acs.estlett.5b00220 (ang.).