Wiechlinowate
| ||
![]() Pokrój (wiechlina zwyczajna i roczna) | ||
Systematyka[1] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Klad | rośliny naczyniowe | |
Klad | Euphyllophyta | |
Klad | rośliny nasienne | |
Klasa | okrytonasienne | |
Klad | jednoliścienne | |
Rząd | wiechlinowce | |
Rodzina | wiechlinowate | |
Nazwa systematyczna | ||
Poaceae (R. Br.) Barnh. Bull. Torrey Bot. Club 22: 7. 15.01.1895 | ||
Synonimy | ||
Gramineae Juss. |

A – plewa, B – plewka dolna, C – ość, 1 – plewka górna,2 - łuszczki, 3-pręciki, 4 – słupek, 5 – znamię słupka
Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.[2]) – rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców. Liczy ok. 11 tys. gatunków. Rośliny te stanowią główny komponent roślinności formacji trawiastych, łąk i pastwisk. Należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża. W Polsce występuje ponad 150 gatunków traw.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Nazywana źdźbłem, obła, pusta w międzywęźlach, a przegrodzona w węzłach. Tkanka twórcza znajduje się w dolnej części każdego międzywęźla, dzięki czemu pasące się zwierzęta nie przerywają wzrostu. W plemieniu bambusowych łodygi są zdrewniałe (u innych zielne). W plemieniu palczatkowych i kukurydzowych łodygi są pełne. Rośliny często wytwarzają rozłogi.
- Liście
- Dwurzędowo ustawione, naprzemianległe, pochwiaste, równowąskie, żyłkowanie równoległe. W miejscu złączenia blaszki liściowej z pochwą najczęściej występuje języczek, a czasami także uszka obejmujące łodygę. Niektóre gatunki utwardzone są krzemionką, co ma zniechęcić pasące się zwierzęta.
- Kwiaty
- Zebrane w kłoski, u nasady kłoska są przysadki zwane plewami. Kwiaty są trójkrotne, przeważnie obupłciowe, ze zredukowanym okwiatem, zazwyczaj 3 pręcikami o długich nitkach i słupkiem z dwoma znamionami. Kłoski zebrane są w kwiatostany typu kłos złożony lub wiecha złożona.
- Owoce
- Ziarniaki (owoce suche niepękające) zawierające bielmowe nasienie.
- Korzeń
- Dwa rodzaje: wyrastające z ziarniaka delikatne korzenie zarodkowe i wyrastające z węzłów trwałe korzenie przybyszowe (wiązkowy system korzeniowy).
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Są to rośliny zielne, (częściej byliny niż rośliny jednoroczne). Ich charakterystyczną cechą jest zdolność krzewienia się, czyli wypuszczania licznych źdźbeł z tzw. punktów krzewienia występujących w dolnych częściach pędu. Są przeważnie wiatropylne, czasami samopylne. U niektórych gatunków (np. u pszenicy zwyczajnej) występuje klejstogamia.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd wiechlinowce (Poales), rodzina wiechlinowate (Poaceae). Rodzina stanowi grupę siostrzaną dla rodzin Ecdeiocoleaceae i Joinvilleaceae[1].
- Rodzaje reprezentowane we Florze Polski[3]
|
|
|
Obecność w kulturze i symbolice[edytuj | edytuj kod]
Dawna nazwa rodziny pojawia się w piosence „Opowieść o trawie” autorstwa Leszka Wójtowicza. Określana jest tam jako: ciekawa, dzielna, zwykła, bezczelna, uparta, mocna[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2016-10-25].
- ↑ Nazwy naukowe alternatywne zgodnie z art. 18 Kodeksu Nomenklatury Botanicznej Division II. Rules and Recommendations. Chapter III. Nomenclature of taxa according to their rank. Section 2. Names of families and subfamilies, tribes and subtribes
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
- ↑ Obecnie najczęściej gatunki zaliczane są do rodzaju Helictotrichon
- ↑ Leszek Wótowicz: Opowieść o trawie. 1988-10. [dostęp 2011-11-01].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Tołpa, Jan Radomski: Botanika. Podręcznik dla Techników Rolniczych. Warszawa: PWRiL, 1971. (Morfologia i Biologia)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- EoL: 8223
- GBIF: 3073
- iNaturalist: 47434, 157783, 157775, 181687, 156899, 157777, 156907, 157771, 156900, 157778, 180717, 156913, 156915, 157784, 156917, 156910, 156898, 156901, 156914, 156897, 156916, 156911, 156909, 156918, 156905, 157791, 157785, 157770, 156902, 156893, 157796, 156895, 156912, 156903
- IPNI: 30000032-2
- ITIS: 40351
- NCPI: 4479
- Tela Botanica: 100898
- Tropicos: 42000357