Olszewnik kminkolistny
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
olszewnik kminkolistny | ||
Nazwa systematyczna | |||
Selinum carvifolia (L.) L. Sp. pl. ed. 2, 1:350. 1762 | |||
Synonimy | |||
|
Olszewnik kminkolistny (Selinum carvifolia L.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Występuje niemal w całej Europie bez zachodnich i południowych krańców – brak go w Irlandii, Islandii, wyspach na Morzu Śródziemnym, w południowej części Półwyspu Bałkańskiego i południowej Rosji. Poza Europą rośnie w Kazachstanie i zachodniej Syberii, a jako gatunek introdukowany w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych Ameryki[4].
W Polsce roślina rozpowszechniona z wyjątkiem wyższych położeń górskich, regionalnie rzadka jest na północy, zwłaszcza na północnym wschodzie[5][6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- W pierwszym roku tworzy przyziemną rozetę liści. W drugim i kolejnych latach z krótkiego i z czasem gałęzistego kłącza wyrasta wzniesiona łodyga, nierozgałęziona lub rozgałęziona w górnej części[5].
- Łodyga
- Osiągająca od 30 do 100 cm, naga i głęboko bruzdowana, o częściowo oskrzydlonych kantach[5].
- Liście
- Odziomkowe i rosnące na dole łodygi osadzone na długich ogonkach z krótkimi pochwami. Blaszki liściowe trójkątne, o długości do 30 cm i szerokości do 15 cm, potrójnie lub poczwórnie pierzasto złożone. Odcinki końcowe liścia są głęboko nacinane, z zaostrzonymi łatkami lancetowatego kształtu. Górne liście łodygowe osadzone są na pochwiastych, obłonionych nasadach. Ich blaszki są słabiej podzielone (zwykle dwukrotnie pierzaste) i mniejsze[5].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane w 10–20 baldaszków, które tworzą baldach złożony o szypułkach bruzdowanych i od wnętrza kwiatostanu szorstko owłosionych. Pokryw brak lub zredukowane są do 1–2 listków, pokrywki są liczne, równowąskoszczeciniaste, na brzegach obłonione i orzęsione. Płatki korony są białe lub zaróżowione, eliptyczne, o długości do 1,5 mm i szerokości 1 mm, wycięte na szczycie i z łatką zagiętą do wnętrza kwiatu[5].
- Owoce
- Rozłupnie rozpadające się na nieco spłaszczone rozłupki mają długość 2,5-4 mm i oskrzydlone żebra (boczne bardziej, niż środkowe)[5].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września[5].
Rośnie na wilgotnych łąkach, preferuje podłoże bezwapienne. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Molinion caeruleae[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
- ↑ Selinum carvifolia (L.) L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-19] .
- ↑ a b c d e f g Marian Koczwara , Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 91-92 .
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 512, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- BioLib: 40316
- EoL: 483080
- EUNIS: 151092
- FloraWeb: 5449
- GBIF: 5371781
- identyfikator iNaturalist: 204409
- IPNI: 848204-1
- ITIS: 507168
- NCBI: 223577
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2479118
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:848204-1
- Tela Botanica: 62482
- identyfikator Tropicos: 1702290
- USDA PLANTS: SECA20
- CoL: 6YDKH