Przejdź do zawartości

Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego w Wielkim Tyrnowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego
Патриаршеската катедрала "Св. Възнесение Господне"
cerkiew-pomnik
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Bułgaria

Miejscowość

Wielkie Tyrnowo

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Bułgarski Kościół Prawosławny

Metropolia

wielkotyrnowska

Wezwanie

Wniebowstąpienia Pańskiego

Wspomnienie liturgiczne

40. dzień po Passze

Położenie na mapie Bułgarii
Mapa konturowa Bułgarii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego”
43°04′58,0″N 25°39′08,3″E/43,082778 25,652306

Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego[1] (bułg. Патриаршеската катедрала "Св. Възнесение Господне") – prawosławny sobór w Wielkim Tyrnowie, w kompleksie rezydencji patriarchów bułgarskich stanowiącej część twierdzy Carewec.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego został wzniesiony na miejscu wczesnochrześcijańskiej bazyliki z V–VI w. Budowa soboru trwała od XIII do XIV w. W pierwszym etapie prac zbudowano cerkiew jednonawową, w drugim – powiększono ją, przekształcając w świątynię krzyżowo-kopułową z trzema absydami, przedsionkiem i egzonarteksem. Zbudowano również wysoką cerkiewną dzwonnicę, co było ewenementem w średniowiecznej bułgarskiej architekturze sakralnej[2]. Zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz sobór dekorowany był mozaikami i freskami[2]. Sobór w Wielkim Tyrnowie nazywano matką wszystkich bułgarskich cerkwi[2].

Cerkiew była częścią ufortyfikowanej rezydencji patriarchów, położonej wewnątrz twierdzy carewieckiej, ale posiadającej dodatkowo własne umocnienia. Została całkowicie zniszczona – razem z rezydencją patriarszą – pozdobyciu Carewca przez Bajazyda I w 1393[2].

W 1981 sobór został odbudowany według projektu Bojana Kuzupowa, opartym na zachowanych miniaturach i planach świątyni oraz na informacjach pozyskanych w czasie prac archeologicznych. Decyzję o rekonstrukcji obiektu podjęto w związku z obchodami 1300. rocznicy powstania państwa bułgarskiego. Do 1985 trwały prace nad dekoracją wnętrz i wykonaniem fresków, których autorem jest Teofan Sokerow. Freski nie stanowią kopii pierwotnych malowideł znajdujących się w soborze, nie zostały wykonane w oparciu o kanony prawosławne, lecz we współczesnym stylu monumentalnym. Ich wygląd i treść ma przedstawiać potęgę i poziom rozwoju kulturalnego średniowiecznej Bułgarii. Odbudowana świątynia pełni funkcje pomnika historii – nie jest stale użytkowana liturgicznie[2]. Święta Liturgia odprawiana jest w niej od 2013 jedynie w święto patronalne[3]. Od 1985 obiekt jest dostępny dla zwiedzających[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]