Mateusz Czak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
Bibliografia |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
Syn węgierskiego [[Palatyn (tytuł)|palatyna]] Piotra Czaka z rodu Csák. W 1291 roku wziął udział w kampanii wojennej króla Węgier [[Andrzej III|Andrzeja III Arpada]] przeciwko Austrii<ref>Markó, László. A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig</ref>. W 1292 roku stłumił antykrólewski bunt, który wzniecił [[Miklós Kőszegi]], za co otrzymał od króla Andrzeja przywileje. W 1296 roku objął we władanie [[zamek w Trenczynie]], który stał się jego siedzibą<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté.</ref>. W tym samym roku król wyznaczył go na palatyna, ale wkrótce doszło do konfliktu Matusza z królem Andrzejem, który jednak nie potrafił go sobie podporządkować, aż do swojej śmierci w 1301 roku. Po jego śmierci Matusz poparł w walce o tron węgierski Wacława III Luksemburskiego przeciwko Karolowi Robertowi Andegaweńskiemu, dzięki czemu Wacław został w obecności Matusza koronowany na króla jako Wacław V. W zamian za pomoc Matusz otrzymał liczne przywileje od króla Wacława. |
Syn węgierskiego [[Palatyn (tytuł)|palatyna]] Piotra Czaka z rodu Csák. W 1291 roku wziął udział w kampanii wojennej króla Węgier [[Andrzej III|Andrzeja III Arpada]] przeciwko Austrii<ref>Markó, László. A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig</ref>. W 1292 roku stłumił antykrólewski bunt, który wzniecił [[Miklós Kőszegi]], za co otrzymał od króla Andrzeja przywileje. W 1296 roku objął we władanie [[zamek w Trenczynie]], który stał się jego siedzibą<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté.</ref>. W tym samym roku król wyznaczył go na palatyna, ale wkrótce doszło do konfliktu Matusza z królem Andrzejem, który jednak nie potrafił go sobie podporządkować, aż do swojej śmierci w 1301 roku. Po jego śmierci Matusz poparł w walce o tron węgierski Wacława III Luksemburskiego przeciwko Karolowi Robertowi Andegaweńskiemu, dzięki czemu Wacław został w obecności Matusza koronowany na króla jako Wacław V. W zamian za pomoc Matusz otrzymał liczne przywileje od króla Wacława. |
||
Szczyt potęgi Matusza Czaka miał miejsce około 1311 roku, gdy władał 14 węgierskimi powiatami, a on i jego stronnicy mieli pod kontrolą 50 zamków. W 1312 roku sprzymierzył się z [[Amadej Aba|Amadejem Abą]] przeciwko królowi [[Karol Robert|Karolowi Robertowi]], w wyniku czego poniósł klęskę w bitwie pod Rozgoniem. W przeciwieństwie do domeny Amadea Aby, Karol Robert nie potrafił opanować całości jego ziem. Król w 1313 r. zdobył [[Trnawa|Trnawę]] i zamek w [[Hollókő]], a w 1317 roku [[Komárom]] i [[Wyszehrad]], w wyniku czego Matusz obiecał podporządkować się władcy. Jednak w 1318 roku Matusz ponownie zaatakował króla, co doprowadziło do kolejnej wojny, która toczyła się aż do śmierci Matusza w 1321 roku na zamku w Trenczynie<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté. Budapeszt: Thought (1986)</ref> |
Szczyt potęgi Matusza Czaka miał miejsce około 1311 roku, gdy władał 14 węgierskimi powiatami, a on i jego stronnicy mieli pod kontrolą 50 zamków. W 1312 roku sprzymierzył się z [[Amadej Aba|Amadejem Abą]] przeciwko królowi [[Karol Robert|Karolowi Robertowi]], w wyniku czego poniósł klęskę w bitwie pod Rozgoniem. W przeciwieństwie do domeny Amadea Aby, Karol Robert nie potrafił opanować całości jego ziem. Król w 1313 r. zdobył [[Trnawa|Trnawę]] i zamek w [[Hollókő]], a w 1317 roku [[Komárom]] i [[Wyszehrad]], w wyniku czego Matusz obiecał podporządkować się władcy. Jednak w 1318 roku Matusz ponownie zaatakował króla, co doprowadziło do kolejnej wojny, która toczyła się aż do śmierci Matusza w 1321 roku na zamku w Trenczynie<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté. Budapeszt: Thought (1986)</ref> |
||
==Bibliografia== |
|||
{{Przypisy}} |
|||
* <nowiki>{{cite book | author = Kristó Gyula | title = Csák Máté | publisher = Gondolat | location = Budapest | year = 1986 | ISBN = 963 281 736 2}}</nowiki> |
|||
* <nowiki>[[Györffy György]]: István király és műve. Gondolat Budapest 1983. ISBN 963-281-221-2 </nowiki> |
|||
* Pór Antal: Trencsényi Csák Máté, Budapest 1888 [http://mek.niif.hu/05500/05587/html/index.htm]{{Przypisy}} |
|||
{{DEFAULTSORT:Czak, Mateusz}} |
{{DEFAULTSORT:Czak, Mateusz}} |
||
Wersja z 11:11, 25 lip 2013
Matusz Czak (pomiędzy 1260-65 - 18 marca 1321) (węg. Csák Máté, słow. Matúš Čák) - węgierski możnowładca[1] suwerennie władający zachodnią częścią dzisiejszej Słowacji. Określany jako Pan Wagu i Tatr.
Syn węgierskiego palatyna Piotra Czaka z rodu Csák. W 1291 roku wziął udział w kampanii wojennej króla Węgier Andrzeja III Arpada przeciwko Austrii[2]. W 1292 roku stłumił antykrólewski bunt, który wzniecił Miklós Kőszegi, za co otrzymał od króla Andrzeja przywileje. W 1296 roku objął we władanie zamek w Trenczynie, który stał się jego siedzibą[3]. W tym samym roku król wyznaczył go na palatyna, ale wkrótce doszło do konfliktu Matusza z królem Andrzejem, który jednak nie potrafił go sobie podporządkować, aż do swojej śmierci w 1301 roku. Po jego śmierci Matusz poparł w walce o tron węgierski Wacława III Luksemburskiego przeciwko Karolowi Robertowi Andegaweńskiemu, dzięki czemu Wacław został w obecności Matusza koronowany na króla jako Wacław V. W zamian za pomoc Matusz otrzymał liczne przywileje od króla Wacława.
Szczyt potęgi Matusza Czaka miał miejsce około 1311 roku, gdy władał 14 węgierskimi powiatami, a on i jego stronnicy mieli pod kontrolą 50 zamków. W 1312 roku sprzymierzył się z Amadejem Abą przeciwko królowi Karolowi Robertowi, w wyniku czego poniósł klęskę w bitwie pod Rozgoniem. W przeciwieństwie do domeny Amadea Aby, Karol Robert nie potrafił opanować całości jego ziem. Król w 1313 r. zdobył Trnawę i zamek w Hollókő, a w 1317 roku Komárom i Wyszehrad, w wyniku czego Matusz obiecał podporządkować się władcy. Jednak w 1318 roku Matusz ponownie zaatakował króla, co doprowadziło do kolejnej wojny, która toczyła się aż do śmierci Matusza w 1321 roku na zamku w Trenczynie[4]
Bibliografia
- {{cite book | author = Kristó Gyula | title = Csák Máté | publisher = Gondolat | location = Budapest | year = 1986 | ISBN = 963 281 736 2}}
- [[Györffy György]]: István király és műve. Gondolat Budapest 1983. ISBN 963-281-221-2
- Pór Antal: Trencsényi Csák Máté, Budapest 1888 [1]