Jeu de paume: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:51, 9 lut 2018

Jeu de paume (fr. gra ręką) – stara francuska gra sportowa polegająca na odbijaniu piłki przez siatkę początkowo gołą dłonią, a z późniejszym czasie za pomocą rakietki^[1].

Historia

Znane są dwie wersje tej gry: rozgrywana na otwartych placach – długa (longue paume, fr. długa dłoń) i rozgrywana w zamkniętych pomieszczeniach – krótka (courte paume, fr. krótka dłoń)^[2]. W samym Paryżu około roku 1600 istniało kilkaset sal do gry^[2]. Na igrzyskach olimpijskich rozgrywano zawody tylko w wersji krótkiej. W grze w tej wersji uczestniczyli dwaj zawodnicy rozdzieleni siatką o wysokości 0,915 m, a zawody odbywały się w hali o wymiarach 28,5 × 9,5 m. Piłka odbita od ścian hali pozostawała nadal w grze.

Początkowo partia jeu de paume składała się z 24 gier, te zaś z 4 punktów, każdy liczony jako 15 – na wzór czterech kwadransów jednej godziny. Przy stanie 45:45 w danej grze do zwycięstwa potrzebna była przewaga dwóch punktów. Obniżano wtedy stan gema do 40:40, a kolejne punkty liczone były nie jako 15, ale jako 10. Jeśli dochodziło do równowagi przy wyniku 50:50, ponownie wracano do stanu 40:40. Podobna zasada obowiązywała przy stanie 23:23 w gemach – powracano do wyniku 22:22, a do końcowego zwycięstwa konieczne było objęcie dwugemowej przewagi. Z czasem zmniejszano liczbę gemów do 12, a ostatecznie do 6 gier^[2].

Z czasem zaczęto posługiwać się angielską nazwą „real tennis” (Wielka Brytania), „royal tennis” (Australia) i „court tennis” (Stany Zjednoczone).

Obecnie w real tennis można zagrać w około 50 lokalizacjach na całym świecie. Zbudowany w 1625 r. dla króla Charlesa I kort do gry w real tenisa Hampton Court przetrwał do naszych czasów i do dziś jest używany^[1].

Jeu de paume na igrzyskach olimpijskich

Dyscyplina ta znalazła się w programie olimpijskim tylko jeden raz, w 1908 roku, a startowali wtedy wyłącznie mężczyźni. Zwyciężył Jay Gould II z USA^[3].

Zobacz też

Sala do gry w piłkę w Wersalu (Salle du Jeu de paume) – miejsce historycznych wydarzeń, związanych z rewolucją francuską

Przypisy

↑ ^a ^b Od starożytności do Nadala, [w:] Historia tenisa ziemnego [dostęp 2017-01-24] .
↑ ^a ^b ^c Dutkowski 1979 ↓, Wynalazek sztywnego majora, s. 3–15.
↑ Zbigniew Porada Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1980.

Bibliografia

ZbigniewZ. Dutkowski ZbigniewZ., T – jak tenis, JanJ. Lis (red.), wyd. I, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1979 .

[:0-1] Od starożytności do Nadala, [w:] Historia tenisa ziemnego [dostęp 2017-01-24] .

[CITEREFDutkowski1979Wynalazek_sztywnego_majora3–15-2] Dutkowski 1979 ↓, Wynalazek sztywnego majora, s. 3–15.

[3] Zbigniew Porada Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1980.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[File:Jeu de paume, Fontainebleau (septembre 1991).JPG |thumb|290x290px|Zmodernizowane boisko do ''gry w real tennis'' w [[Fontainebleau]] (wrzesień [[1991]]).]]
+[[Plik:Jeu de paume, Fontainebleau (septembre 1991).JPG|thumb|290x290px|Zmodernizowane boisko do ''gry w real tennis'' w [[Fontainebleau]] (wrzesień [[1991]]).]]
-'''Jeu de paume''' ( fr. gra ręką) – stara [[Francja|francuska]] gra sportowa polegająca na odbijaniu [[piłka|piłki]] przez [[siatka (przedmiot)|siatkę]] początkowo gołą dłonią a z późniejszym czasie za pomocą rakietki.<ref name=":0">{{Cytuj|rozdział = Od starożytności do Nadala|tytuł = Historia tenisa ziemnego|data dostępu = {{subst:#time:2017-01-24}}|url = http://tenisista.com.pl/historia-tenisa.html}}</ref>
+'''Jeu de paume''' (fr. ''gra ręką'') – stara [[Francja|francuska]] gra sportowa polegająca na odbijaniu [[piłka|piłki]] przez [[siatka (przedmiot)|siatkę]] początkowo gołą dłonią, a z późniejszym czasie za pomocą rakietki<ref name=":0">{{Cytuj|rozdział = Od starożytności do Nadala|tytuł = Historia tenisa ziemnego|data dostępu = 2017-01-24|url = http://tenisista.com.pl/historia-tenisa.html}}</ref>.
+== Historia ==
 [[Plik:Jeu de paume.jpg|thumb|left|160px|''Jeu de paume'' w XVII w.]]
+[[Plik:The Real Tennis Court at Hampton Court Palace - panoramio.jpg|mały|290x290px|Kort do gry w real tennis Hampton Court pod Londynem]]
-Znane są dwie wersje tej gry: długa (''longue paume'') i krótka (''courte paume''). Na [[igrzyska olimpijskie|igrzyskach olimpijskich]] rozgrywano zawody tylko w wersji krótkiej. W grze w tej wersji uczestniczyli dwaj zawodnicy rozdzieleni siatką o wysokości 0,915 m, a zawody odbywały się w [[hala (budownictwo)|hali]] o wymiarach 28,5 x 9,5 m. Piłka odbita od ścian hali pozostawała nadal w grze.
+[[Plik:Jeu de paume racquets and battoirs, 1772.jpg|thumb|290x290px|Rakietki do ''Jeu de paume''.]]
+Znane są dwie wersje tej gry: rozgrywana na otwartych placach – długa (''longue paume'', fr. ''długa dłoń'') i rozgrywana w zamkniętych pomieszczeniach – krótka (''courte paume'', fr. ''krótka dłoń''){{odn|Dutkowski|1979|loc=Wynalazek sztywnego majora|s=3–15}}. W samym Paryżu około roku 1600 istniało kilkaset sal do gry{{odn|Dutkowski|1979|loc=Wynalazek sztywnego majora|s=3–15}}. Na [[igrzyska olimpijskie|igrzyskach olimpijskich]] rozgrywano zawody tylko w wersji krótkiej. W grze w tej wersji uczestniczyli dwaj zawodnicy rozdzieleni siatką o wysokości 0,915 m, a zawody odbywały się w [[hala (budownictwo)|hali]] o wymiarach 28,5&nbsp;×&nbsp;9,5&nbsp;m. Piłka odbita od ścian hali pozostawała nadal w grze.
+Początkowo partia jeu de paume składała się z 24 gier, te zaś z 4 punktów, każdy liczony jako 15 – na wzór czterech kwadransów jednej godziny. Przy stanie 45:45 w danej grze do zwycięstwa potrzebna była przewaga dwóch punktów. Obniżano wtedy stan gema do 40:40, a kolejne punkty liczone były nie jako 15, ale jako 10. Jeśli dochodziło do równowagi przy wyniku 50:50, ponownie wracano do stanu 40:40. Podobna zasada obowiązywała przy stanie 23:23 w gemach – powracano do wyniku 22:22, a do końcowego zwycięstwa konieczne było objęcie dwugemowej przewagi. Z czasem zmniejszano liczbę gemów do 12, a ostatecznie do 6 gier{{odn|Dutkowski|1979|loc=Wynalazek sztywnego majora|s=3–15}}.
-Z czasem zaczęto posługiwać się angielską nazwą "real tennis" (UK), „royal tennis” (Australia) i „court tennis” (USA).
+Z czasem zaczęto posługiwać się angielską nazwą „real tennis” (Wielka Brytania), „royal tennis” (Australia) i „court tennis” (Stany Zjednoczone).
-Obecnie w real tennis można zagrać w około 50 lokalizacjach na całym świecie.
-[[Plik:The Real Tennis Court at Hampton Court Palace - panoramio.jpg|mały|290x290px|Kort do gry w real tennis Hampton Court pod Londynem]]
+Obecnie w real tennis można zagrać w około 50 lokalizacjach na całym świecie.
-Zbudowany w 1625 r. dla króla Charlesa I kort do gry w real tenisa Hampton Court przetrwał do naszych czasów i do dziś jest używany. <ref name=":0" />
+Zbudowany w 1625 r. dla króla Charlesa I kort do gry w real tenisa Hampton Court przetrwał do naszych czasów i do dziś jest używany<ref name=":0" />.
 == [[Jeu de paume na letnich igrzyskach olimpijskich|Jeu de paume na igrzyskach olimpijskich]] ==
-Dyscyplina ta znalazła się w programie olimpijskim tylko jeden raz, w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1908|1908]] roku, a startowali wtedy wyłącznie mężczyźni. Zwyciężył [[Jay Gould II]] z [[Stany Zjednoczone|USA]]<ref>[[Zbigniew Porada]] ''Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie'', Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1980</ref>.
+Dyscyplina ta znalazła się w programie olimpijskim tylko jeden raz, w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1908|1908]] roku, a startowali wtedy wyłącznie mężczyźni. Zwyciężył [[Jay Gould II]] z [[Stany Zjednoczone|USA]]<ref>[[Zbigniew Porada]] ''Starożytne i nowożytne Igrzyska Olimpijskie'', Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1980.</ref>.
-[[File:Jeu de paume racquets and battoirs, 1772.jpg|thumb|290x290px|Rakietki do ''Jeu de paume''.]]
-== Przypisy ==
-{{Przypisy}}
 == Zobacz też ==
-* [[Sala do gry w piłkę w Wersalu]] (''Salle du Jeu de paume'') – miejsce historycznych wydarzeń, związanych z [[rewolucja francuska|rewolucją francuską]]
+* [[Sala do gry w piłkę|Sala do gry w piłkę w Wersalu]] (''Salle du Jeu de paume'') – miejsce historycznych wydarzeń, związanych z [[rewolucja francuska|rewolucją francuską]]
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
+== Bibliografia ==
+* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Zbigniew Dutkowski]] |tytuł = T – jak tenis |redaktor = Jan Lis |wydanie = I |miejsce = Warszawa |wydawca = [[Krajowa Agencja Wydawnicza]] |data = 1979}}
-[[Kategoria:Jeu de paume|!]]
+[[Kategoria:Jeu de paume| ]]