Obleńce

Ascaris lumbricoides

Obleńce, robaki obłe (Nemathelminthes, Aschelminthes) – tradycyjna nazwa uznawanej dawniej za typ grupy bezkręgowców obejmującej:

• Acanthocephala – kolcogłowy
• Gastrotricha – brzuchorzęski
• Gordiacea-Nematomorpha – nitnikowce
• Kinorhyncha – ryjkogłowy
• Nematoda – nicienie
• Rotifera – wrotki

Występowanie

Obleńce żyją wszędzie – zarówno w gorących źródłach, jak i w krajach polarnych. Żyją w ciałach innych organizmów, w ich odchodach, a także w mule i w glebie.

Budowa

Cytrynkowata cysta mątwika (Heterodera glycines) ze swoim jajem

Obleńce różnią się od płazińców kształtem ciała – są robakami o obłym ciele. Większość z nich to nicienie. Wykonując energiczne ruchy całym ciałem, potrafią utrzymać się w jelicie żywiciela. Dwubocznie symetryczne, nieczłonowane, wydłużone i cylindryczne ciało, zwykle zwężające się na końcach. Pokryte są kolagenowym oskórkiem, pod którym znajdują się mięśnie. Mięśnie i oskórek tworzą razem wór skórno-mięśniowy. Jama ciała (nazywana pseudocelem) jest wypełniona płynem, a jelito jest drożne.

Rozmnażanie

Obleńce są w większości rozdzielnopłciowe i rozmnażają się przez gonady. Bardzo często nie mają żywiciela pośredniego.

Układ wydalniczy

U większości gatunków zbudowany jest z 1-3 komórek. Tworzą go dwa podłużne kanały wydalnicze biegnące wzdłuż ciała w bocznych wałkach hypodermalnych. Kanały te ślepo zakończone w tylnym odcinku ciała, łączą się w przednim odcinku po stronie brzusznej (nieco z tyłu za otworem gębowym) we wspólny, pojedynczy przewód wyprowadzający ,zakończony otworem wydalniczym.

Osobliwością jest to, że wszystkie kanały układu wydalniczego znajduj wewnątrz jednej olbrzymiej komórki, mającej kształt litery H. Komórka ta reguluje ilość wody i jonów w organizmie. Z kolei nierozpuszczalne produkty przemiany materii gromadzone są w fagocytarnych komórkach gwiaździstych występujących w jamie ciała

Układ nerwowy

Zbudowany jak u płazińców, z parą lub parami zwojów głowowych na przodzie ciała i parą lub parami pni nerwowych wzdłuż ciała, połączonych spoidłami poprzecznymi.

Układ oddechowy i krążenia

Obleńce oddychają, podobnie jak płazińce, całą powierzchnią ciała. Substancje odżywcze są rozprowadzane samoczynnie po całym organizmie. Posiadają tzw. otwarty układ krążenia.

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy rozpoczyna się otworem gębowym. Jest on otoczony wargami. W jelicie przednim tworzącym swoistą "jamę gębową" mogą znajdować się ząbki, szczęki bądź sztyleciki. W jelicie środkowym następuje i trawienie pokarmu. Układ kończy ektodermalne jelito tylne i po raz pierwszy wykształcony odbyt.

Przedstawiciele

• glista ludzka
• owsik
• włosień spiralny
• mątwik buraczany
• węgorek niszczyk