Jan IV Szczęśliwy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawa linków |
m int., poprawa linków |
||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} |
}} |
||
'''Jan IV Szczęśliwy''' lub '''Odnowiciel''' ([[język portugalski |
'''Jan IV Szczęśliwy''' lub '''Odnowiciel''' ([[język portugalski|port.]] ''João IV o Restaurador'' (ur. [[19 marca]] [[1604]], zm. [[6 listopada]] [[1656]]) - pierwszy król [[Portugalia|Portugalii]] z rodzimej dynastii [[Bragança (dynastia)|Bragança]] po odzyskaniu niepodległości w [[1640]]. Był wnukiem Katarzyny, księżnej [[Bragança (miasto)|Bragança]], która w [[1580]] próbowała zasiąść na tronie kraju po wygaśnięciu dynastii [[Avis (dynastia)|Avis]]. |
||
Urodził się w Vila Viçosa i po śmierci swego ojca Teodósio II w [[1630]] został księciem Bragança. W [[1633]] ożenił się z [[Ludwika de Guzman|Ludwiką de Guzman]] ([[1613]]-[[1666]]), najstarszą córką Juana Manuela Péreza de Guzman - [[Hiszpania|hiszpańskiego]] księcia Medina-Sidonia. W czasie antyhiszpańskiego powstania [[1 grudnia]] [[1640]] przeciwko [[Filip IV Habsburg|Filipowi III Habsburgowi]] został jednogłośnie jako prawowity dziedzic wyniesiony na tron przez lud portugalski. |
Urodził się w Vila Viçosa i po śmierci swego ojca Teodósio II w [[1630]] został księciem Bragança. W [[1633]] ożenił się z [[Ludwika de Guzman|Ludwiką de Guzman]] ([[1613]]-[[1666]]), najstarszą córką Juana Manuela Péreza de Guzman - [[Hiszpania|hiszpańskiego]] księcia Medina-Sidonia. W czasie antyhiszpańskiego powstania [[1 grudnia]] [[1640]] przeciwko [[Filip IV Habsburg|Filipowi III Habsburgowi]] został jednogłośnie jako prawowity dziedzic wyniesiony na tron przez lud portugalski. |
||
Wersja z 14:27, 5 maj 2010
Jan IV Szczęśliwy lub Odnowiciel (port. João IV o Restaurador (ur. 19 marca 1604, zm. 6 listopada 1656) - pierwszy król Portugalii z rodzimej dynastii Bragança po odzyskaniu niepodległości w 1640. Był wnukiem Katarzyny, księżnej Bragança, która w 1580 próbowała zasiąść na tronie kraju po wygaśnięciu dynastii Avis.
Urodził się w Vila Viçosa i po śmierci swego ojca Teodósio II w 1630 został księciem Bragança. W 1633 ożenił się z Ludwiką de Guzman (1613-1666), najstarszą córką Juana Manuela Péreza de Guzman - hiszpańskiego księcia Medina-Sidonia. W czasie antyhiszpańskiego powstania 1 grudnia 1640 przeciwko Filipowi III Habsburgowi został jednogłośnie jako prawowity dziedzic wyniesiony na tron przez lud portugalski.
Jego intronizacja doprowadziła do wojny z Hiszpanią, która zakończyła się uznaniem portugalskiej niezależności dopiero za rządów jego następcy w 1668. W czasie wojny trzydziestoletniej Portugalia podpisała 2 przymierza z Francją (1 czerwca 1641) i Szwecją (sierpień 1641), ale jej udział ograniczał się do walk z Hiszpanią oraz holenderskimi najazdami w granicach swych kolonii.
Na Półwyspie Iberyjskim hiszpańska inwazja została rozbita pod Montijo w 1644 r. Za granicą Holendrzy zajęli jednak Malakkę w styczniu 1641, a sułtan Omanu zajął Maskat w 1648. Do 1654 większość Brazylii była z powrotem w rękach portugalskich i przestała być holenderską kolonią. W 1656 Holendrzy zajęli jednak Kolombo wraz z całym Cejlonem (dzisiejsza Sri Lanka).
Jan był mecenasem muzyki i sztuki. Sam także pisał dosyć udane utwory muzyczne. W czasie swych rządów zgromadził jedną z największych na świecie bibliotek, zniszczoną potem w czasie trzęsienia ziemi w 1755.
Król zmarł pozostawiając tron synowi, który panował jako Alfons VI, a jego żona była regentką. Potomstwo Jan IV i Ludwiki:
- infant Teodozjusz Bragança (1634-1653), książę Brazylii i książę Bragança,
- infantka Anna Bragança (1635),
- infantka Joanna Bragança (1636-1653),
- infantka Katarzyna Bragança (1638-1705), żona króla Anglii, Karola II,
- infant Manuel Bragança (1640),
- infant Alfons VI (1643-1683), król Portugalii,
- infant Piotr II (1648-1706), król Portugalii.